مسجد سرخ (ساوه). مسجد سرخ یکی از بناها و مساجد زیبای شهرستان ساوه و کشور ایران است که در مجموعه مسجد انقلاب ساوه قرار دارد. این مسجد به موجب تزئینات و کتیبه های قرمزرنگی که در آن تعبیه شده است، به مسجد قرمز شهره شده است. از جمله باارزش ترین عناصر سازندهٔ این مسجد، محراب مزین شدهٔ آن به کتیبه های گچ بری شده و نقاشی های متعدد آن و همچنین مناره آجری این مسجد می باشد.
این مسجد در میدان انقلاب ساوه و در جنوب بازار قدیمی شهر قرار دارد.
براساس نظرات کارشناسان و کتیبه های تاریخی، تاریخ ساخت مسجد به دوره شاه اسماعیل صفوی[ ۱] یا دوران سلجوقیان بازمی گردد. [ ۲] همچنین مناره مسجد نیز براساس تاریخ ثبت شده بر روی آن در سال ۴۵۳ هجری قمری ساخته شده است. [ ۳]
بر اساس کاوش های بعمل آمده، وجود یک آتشکده در دوره ایران باستان در مکان کنونی مسجد بسیار محتمل است. بنابر روایات تاریخی، این آتشکده تا دوره مأمون عباسی پابرجا بوده و در این زمان به دستور ابودلف عجلی، حاکم ولایت عراق، خاموش و به جای آن یک مسجد بنا می شود. امروزه، بنای ابتدایی مسجد تا حد زیادی تخریب شده و بنای جدید مسجد در دوره سلجوقی و در مجاورت بنای قدیمی ساخته شده است که تا امروز نیز پابرجا مانده است. [ ۴]
این مسجد چند بار مرمت شده است. آخرین مرمت آن در تیرماه ۱۴۰۲ آغاز شد. [ ۵]
این مسجد در ۹ آذر ۱۳۸۹ به شماره ۲۹۴۰۷ و مناره آن در سال ۱۳۱۰ به شماره ۱۵۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. [ ۶]
این مسجد شامل سر در ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق و مناره، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت است.
سر در ورودی این بنا مزین به تزئینات کاشیکاری ( کاشی فیروزه ای عصر صفوی ) است و جدار آن حدود ۶۰ سال پیش سفیدکاری شده است.
طاق سر در، مقرنس کاری و در پایین آن، کتیبه ای گچ بری شده به خط ثلث برجسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه سر در، لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است.
بخش اصلی گنبد خانه در میانه سه رواق و یک مقبره واقع است و از سه جهت، درگاهی وسیع و مرتفع به رواق های اطراف باز می شود. گنبدخانه های دیگر در بالای این رواق قرار دارند که نیم طاق هایی در قوس های کوچکتری به اضلاع تبدیل گشته و پایین طاق با پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است.
بدنه قوس نیم طاقها با گوشه ای از مقرنس خوش آراسته و رنگ آمیزی شده است، در زیر گنبد، کتیبه ای با متن «سوره نبأ» منقش به گل و بوته های برجسته نوشته شده است. در زیرگنبد دوم کتیبه ای دیگر به خط برجسته کوفی به رنگ زرشکی با زمینه لاجوردی متضمن به سوره «یاسین» گچبری شده است. در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی، مزین به کتیبه ای گچ بری شده قرار گرفته است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین مسجد در میدان انقلاب ساوه و در جنوب بازار قدیمی شهر قرار دارد.
براساس نظرات کارشناسان و کتیبه های تاریخی، تاریخ ساخت مسجد به دوره شاه اسماعیل صفوی[ ۱] یا دوران سلجوقیان بازمی گردد. [ ۲] همچنین مناره مسجد نیز براساس تاریخ ثبت شده بر روی آن در سال ۴۵۳ هجری قمری ساخته شده است. [ ۳]
بر اساس کاوش های بعمل آمده، وجود یک آتشکده در دوره ایران باستان در مکان کنونی مسجد بسیار محتمل است. بنابر روایات تاریخی، این آتشکده تا دوره مأمون عباسی پابرجا بوده و در این زمان به دستور ابودلف عجلی، حاکم ولایت عراق، خاموش و به جای آن یک مسجد بنا می شود. امروزه، بنای ابتدایی مسجد تا حد زیادی تخریب شده و بنای جدید مسجد در دوره سلجوقی و در مجاورت بنای قدیمی ساخته شده است که تا امروز نیز پابرجا مانده است. [ ۴]
این مسجد چند بار مرمت شده است. آخرین مرمت آن در تیرماه ۱۴۰۲ آغاز شد. [ ۵]
این مسجد در ۹ آذر ۱۳۸۹ به شماره ۲۹۴۰۷ و مناره آن در سال ۱۳۱۰ به شماره ۱۵۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. [ ۶]
این مسجد شامل سر در ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق و مناره، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت است.
سر در ورودی این بنا مزین به تزئینات کاشیکاری ( کاشی فیروزه ای عصر صفوی ) است و جدار آن حدود ۶۰ سال پیش سفیدکاری شده است.
طاق سر در، مقرنس کاری و در پایین آن، کتیبه ای گچ بری شده به خط ثلث برجسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه سر در، لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است.
بخش اصلی گنبد خانه در میانه سه رواق و یک مقبره واقع است و از سه جهت، درگاهی وسیع و مرتفع به رواق های اطراف باز می شود. گنبدخانه های دیگر در بالای این رواق قرار دارند که نیم طاق هایی در قوس های کوچکتری به اضلاع تبدیل گشته و پایین طاق با پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است.
بدنه قوس نیم طاقها با گوشه ای از مقرنس خوش آراسته و رنگ آمیزی شده است، در زیر گنبد، کتیبه ای با متن «سوره نبأ» منقش به گل و بوته های برجسته نوشته شده است. در زیرگنبد دوم کتیبه ای دیگر به خط برجسته کوفی به رنگ زرشکی با زمینه لاجوردی متضمن به سوره «یاسین» گچبری شده است. در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی، مزین به کتیبه ای گچ بری شده قرار گرفته است.
wiki: مسجد سرخ (ساوه)