مسجد برخ (شهرستان قشم). مسجد بَرُخ یا مسجد شیخ برخ یکی از مساجد تاریخی در روستای کوشه جزیره قشم است و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران محسوب می شود. این مسجد به شماره ۲۲۰۳ در ردیف آثار ملی به ثبت رسیده است. [ ۱]
مسجد شیخ بَرُخ اولین مسجدی است که در حدود سال ۲۴۴ هجری قمری[ ۱] در جزیره قشم ساخته شده و قدمت آن به اوایل قرن دوم هجری قمری می رسد و توسط همت زاهدی به نام خواجه برخ یا پیر تم ساخته شده است. [ ۲]
ساختمان اولیه این مسجد، احتمالاً در سال های اولیه اسلامی در خلال فتح جزایر و بنادر ایران به فرمان عمرو بن عاص در روستای کوشه قشم بنا شده است.
سال ۷۳۶ هجری قمری این مسجد بر اثر زلزله تخریب شد و پس از چندی در سال ۷۳۷ هجری قمری توسط سلطان فتح الله نوادهٔ سلطان محمود غزنوی که احتمالاً یکی از پادشاهان هرمز یا لارستان بوده، تجدیدبنا شده است.
همچنین دربارهٔ مسجد شیخ برخ نقل شده که می گویند در اثر زلزله ای ویرانگر اکثر بناها از جمله عبادتگاه زاهد مشهور شیخ برخ با خاک یکسان شدند. بعدها کشتی بانی که از آفریقا آمده بود در دریا دچار طوفان می شود و پیش خود نذر می کند که اگر جان سالم به در ببرد، مسجد شیخ برخ را بازسازی کند. طوفان کشتی او را نزدیک روستا به گل می نشاند و او از چوب های دکل کشتی، مسجد را بازسازی می کند و بر ورودی آن به خط نسج خام نام شیخ و تاریخ تجدید بنا را حک می کند. [ ۳]
چهارشنبه ۲۰ شهریور ۸۷ در اثر زلزله در قشم، بخشی از ستون های قدیمی مسجد و طاق دیواره های ورودی این مسجد ۱۲۰۰ ساله آسیب دید و میزان ترک های وارد شده به آن به اندازه ای بود که احتمال داده می شد با زلزله دیگری فرو بریزد. [ ۱]
در محوطه اطراف مسجد، گورستانی وسیع و نخلستان های متعددی جلب توجه می کند. در کنار مسجد، یک برکه دراز به صورت شمالی و جنوبی وجود دارد تا سال ۱۳۰۰ هجری قمری این مسجد در مرکز روستا قرار داشت و به عنوان مسجد جامع از آن استفاده می شد.
محراب مسجد در قسمت شمالی واقع شده و در بالای محراب آثار قابی از گچ دیده می شود که در حدود ۱ متر ارتفاع و ۵/۱ متر طول دارد. در حال حاضر فقط یکی از اضلاع این قاب بر روی دیوار باقی مانده است و سه ضلع دیگر آن فرو ریخته است ولی هنوز آثار آن پابرجاست.
در این مسجد کتیبه ای چوبی وجود داشته که تاریخ بنا، انهدام و تعمیر مسجد بر روی آن قید شده بود. این لوح به تهران منتقل شده و در موزه ملی ایران نگهداری می شود[ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمسجد شیخ بَرُخ اولین مسجدی است که در حدود سال ۲۴۴ هجری قمری[ ۱] در جزیره قشم ساخته شده و قدمت آن به اوایل قرن دوم هجری قمری می رسد و توسط همت زاهدی به نام خواجه برخ یا پیر تم ساخته شده است. [ ۲]
ساختمان اولیه این مسجد، احتمالاً در سال های اولیه اسلامی در خلال فتح جزایر و بنادر ایران به فرمان عمرو بن عاص در روستای کوشه قشم بنا شده است.
سال ۷۳۶ هجری قمری این مسجد بر اثر زلزله تخریب شد و پس از چندی در سال ۷۳۷ هجری قمری توسط سلطان فتح الله نوادهٔ سلطان محمود غزنوی که احتمالاً یکی از پادشاهان هرمز یا لارستان بوده، تجدیدبنا شده است.
همچنین دربارهٔ مسجد شیخ برخ نقل شده که می گویند در اثر زلزله ای ویرانگر اکثر بناها از جمله عبادتگاه زاهد مشهور شیخ برخ با خاک یکسان شدند. بعدها کشتی بانی که از آفریقا آمده بود در دریا دچار طوفان می شود و پیش خود نذر می کند که اگر جان سالم به در ببرد، مسجد شیخ برخ را بازسازی کند. طوفان کشتی او را نزدیک روستا به گل می نشاند و او از چوب های دکل کشتی، مسجد را بازسازی می کند و بر ورودی آن به خط نسج خام نام شیخ و تاریخ تجدید بنا را حک می کند. [ ۳]
چهارشنبه ۲۰ شهریور ۸۷ در اثر زلزله در قشم، بخشی از ستون های قدیمی مسجد و طاق دیواره های ورودی این مسجد ۱۲۰۰ ساله آسیب دید و میزان ترک های وارد شده به آن به اندازه ای بود که احتمال داده می شد با زلزله دیگری فرو بریزد. [ ۱]
در محوطه اطراف مسجد، گورستانی وسیع و نخلستان های متعددی جلب توجه می کند. در کنار مسجد، یک برکه دراز به صورت شمالی و جنوبی وجود دارد تا سال ۱۳۰۰ هجری قمری این مسجد در مرکز روستا قرار داشت و به عنوان مسجد جامع از آن استفاده می شد.
محراب مسجد در قسمت شمالی واقع شده و در بالای محراب آثار قابی از گچ دیده می شود که در حدود ۱ متر ارتفاع و ۵/۱ متر طول دارد. در حال حاضر فقط یکی از اضلاع این قاب بر روی دیوار باقی مانده است و سه ضلع دیگر آن فرو ریخته است ولی هنوز آثار آن پابرجاست.
در این مسجد کتیبه ای چوبی وجود داشته که تاریخ بنا، انهدام و تعمیر مسجد بر روی آن قید شده بود. این لوح به تهران منتقل شده و در موزه ملی ایران نگهداری می شود[ ۱]
wiki: مسجد برخ (شهرستان قشم)