مسجدالاقصی

[ویکی فقه] مسجد الاقصی از اماکن بسیار مقدس مسلمانان در شهر بیت المقدس فلسطین است که آن را داوود نبی (علیه السّلام) بنا نهاد و حضرت سلیمان (علیه السّلام) آن را تکمیل کرد. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) تا هفده ماه پس از هجرت به سمت این مسجد نماز می گذاردند و معراج پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) قبل از هجرت از این مسجد صورت گرفته است.
نام "مسجد الاقصی" یادآور حوادث و داستان های شگفت انگیزی است. در پس این واژه طومار درهم تنیده ای از خاطرات تلخ و شیرین نهفته است. مسجد الاقصی گاهی در حیرت شکوه حکومت سلیمانی و جبروت حاکمیت داوودی قد برافراشته و زمانی لرزش زلزله های پی درپی او را بر زمین نشانده، گاهی از حقیقت جویی و پایداری ابراهیمی مشعوف گشته و زمانی از انحراف و خودبرتربینی یهودیت محزون، گاهی از تولد مسیحایی شادان و زمانی از تصلیب او نالان و گاهی از عروج احمدی فراتر از قاب قوسین انگشت به دهان مانده و زمانی از سقوط انسان به درجه سفلی حیوانیت محزون گشته است. نام مسجد الاقصی با سیاهی ها و سفیدی های تاریخ عجین است. این نام تداعی گر وحدانیت و عبودیت و در عین حال گاهی عناد و سرکشی انسان نسبت به خالق می باشد.اهمیت این مکان مقدس و حضور نام آن در جای جای تاریخ، ضرورت تحقیق درباره تاریخچه و فلسفه نام گذاری آن را آشکار می نماید.
در لغت
"الاقصی" در لغت به معنای دور، دورترین و به نهایت رسیده تر است. مسجدالاقصی (به عربی: المسجد الاقصی ، به معنی دورترین مسجد است.)
در اصطلاح
"مسجد الاقصی"یا همان مسجد بیت المقدس در اصطلاح مسجدی در شهر بیت المقدس است. این جامع در قدس در فاصله۵۰۰ متری جامع عمر و بقعه صخره قرار دارد. مسجدی ست که نام آن در آیه اول سوره اسراء آمده است، که اشاره به معراج و سیر شبانه پیامبر اسلام از مسجدالحرام به مسجدالاقصی دارد: «سبْحَانَ الَّذِی اَسرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسجِدِ الْحَرَامِ اِلی الْمَسجِدِ الاَقْصا الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنرِیَهُ مِنْ ءَایَتِنَا اِنَّهُ هُوَ السمِیعُ الْبَصِیرُ؛ منزّه است آن خدایی که بنده اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی- که پیرامون آن را برکت داده ایم- سیر داد، تا از نشانه های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست»
موقعیت مسجدالاقصی
...

[ویکی شیعه] مسجد الاقصی، از مساجد مقدس اسلامی واقع در شهر بیت المقدس که بنابر برخی روایات، پیامبر اکرم(ص) از آنجا به معراج رفت. این نام برگرفته از آیه نخست سوره اسراء است. این مسجد، ۹۱ سال پس از نزول این آیه، در سال ۶۲۱م ساخته شد. گفتنی است در گذشته به همه محوطه ای که بنای مسجد الاقصی در آن وجود دارد، مسجد الاقصی گفته می شده است.
سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَ یٰ بِعَبْدِهِ لَیلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَ امِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بَارَ کنَا حَوْلَهُ لِنُرِ یهُ مِنْ آیاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿۱﴾ (ترجمه: منزّه است آن که بنده اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی -که پیرامون آن را برکت داده ایم- سیر داد، تا از نشانه های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست.﴿۱﴾)
عبارت «المسجد الاقصی» به عربی به معنای دورترین مسجد است و اینک نام مسجد مشهور بیت المقدس است که مسلمانان آن را محل عروج پیامبر اکرم(ص)به آسمان می دانند. این نام برگرفته از آیه نخست سوره اسراء است. این مسجد، ۹۱ سال پس از نزول این آیه، در سال ۶۲۱م. ساخته شد و به نظر می رسد که این کلمه نه به عنوان نام یک مسجد بلکه به معنای لغوی و برای اشاره به عبادتگاهی که در جای بسیاری دوری واقع است، در قرآن کریم به کار رفته است.

مسجدُالْاَقْصی
مسجدُالْاَقْصی
(یا: مسجد اقصی) مسجدی کهن در بیت المقدس (اورشلیم) واقع در سرزمین فلسطین. نام مسجدالاقصی نخستین بار در قرآن آمده است (آیۀ یکم، سورۀ الاِسراء) بی آنکه به صراحت از محل مسجد یاد شود. باور عام مسلمانان این است که مسجدالاقصی همان نقطه ای است که پیامبر اسلام، به راهنمایی جبرئیل و به ارادۀ خداوند سوار بر مرکبی بالدار موسوم به بُراق به آسمان عروج کرد. بدین ترتیب، اِسراء و معراج در عقاید اسلامی با مسجدالاقصی درهم تنیده اند. هرچند برخی برآن اند که معراج از مسجدالحرام صورت گرفت، اغلب، حرم شریف (محل مسجدالاقصی) را جایگاه زمینی آغاز معراج می دانند. در اوایل اسلام این نام به اورشلیم نیز اطلاق می شد، اما محل بنای مسجدالاقصی و اطراف آن را به طور اخص حرم شریف می خواندند، که پیش از اسلام از معبدهای هِرودی بود، لیکن در اوایل اسلام قطعاً محلی اسلامی شد. متداول ترین کاربرد این نام بنایی است که در ضلع جنوبی حَرَم و در کنار قُبّةالصخره، مقدس ترین بنای اسلامی در اورشلیم، واقع شده است. دربارۀ این بنا، مقدسی و ناصرخسرو توصیف های ارزشمند و دقیق، و لسترینج و همیلتون نیز تحقیقات علمی و موشکافانه عرضه کرده اند. در حفریات باستان شناسی اخیر اطلاعات فراوان دربارۀ موارد استفاده از مسجدالاقصی به دست آمده است. برپایۀ همین اطلاعات، آن جا را امویان با استفاده از مصالح ساختمان های قدیم به صورت مسجدی اموی درآوردند که در زمان خلافت ولید اول به اتمام رسید و در دورۀ حکومت عباسیان به صورتی گسترده بازسازی شد (احتمالاً بعد از ویرانی های زمین لرزۀ ۷۴۶م). در دوره های حکومت منصور، مهدی و عبدالله بن طاهر دگرگونی های عظیم در ساختمان مسجد پدید آمد (بین ۷۷۱ـ۸۴۴م)، که نشان دهندۀ تلاش ایشان برای تأکید سرپرستی بنی عباس بر اماکن مقدس بود. در این عصر مسجدالاقصی مزین به کتیبه هایی به نام خلفا و دارای گنبدی بزرگ و باشکوه و درخشان بود. زمین لرزۀ ۱۰۳۳م تقریباً تمام شهر (القدس) را ویران کرد و ظاهراً، خلیفۀ عباسی، مسجدالاقصی را بین ۱۰۳۴ تا ۱۰۳۶م از نو ساخت، اما کار تکمیل بنا به دست مستنصر تا ۱۰۶۵م به درازا کشید. در دورۀ سلطۀ صلیبیان، از مسجدالاقصی به مثابۀ کاخ و اقامتگاه شهسواران پرستشگاه استفاده می شد و بخش هایی از نماهای غربی و شرقی بنا به دست صلیبیان ساخته شد. در ۱۱۸۷م، اورشلیم و مسجدالاقصی بار دیگر به تصرّف مسلمانان درآمد و صلاح الدین ایوبی در تعمیر و تزیین آن کوشید و تمامی دیوار قبله و محراب زیبای آن را از نو ساخت و منبر معروف را، که در ۱۱۶۹م به فرمان نورالدین ساخته بودند و از شاهکارهای هنری بود، از سوریه به بیت المقدس انتقال دادند. این اثر نفیس در ۱۹۶۹ به دست صهیونیست ها سوزانده شد. سلاطین متأخر عثمانی در مسجد دستکاری ها و گچبری هایی کردند که به اصالت آن آسیب رساند، اما در ۱۹۳۷ و ۱۹۴۲ تعمیرات و ترمیم های برنامه ریزی شده و دقیق در مسجد صورت گرفت.