مستوفی بافقی محمدمفید

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] محمدمفید مستوفی بافقی، یکی از دانشمندان اواخر عهد صفوی است. او یکی از شخصیت ها و دانشمندان یزد در دوران صفوی و صاحب کتاب ارزشمند «مختصر و مفید» می باشد. موضوع این کتاب، جغرافیای ایران در عصر صفوی است و نکته مهم آن، انگیزه تألیف آن است.
بافقی در سفری به حیدرآباد دکن در جنوب هند، وقتی دید در محفلی که جمعی از دانشمندان هم در آن شرکت داشتند، از عظمت و وسعت ممالک هند و چین و مملکت عثمانی صحبت شد و سخنی از ایران به میان نیامد، ناراحت شد و تصمیم گرفت برای نشان دادن عظمت ایران و حدود و ثغور آن، این کتاب را که در مقابل کتاب دیگرش، «جامع مفیدی» که در تاریخ و جغرافیای محلی یزد می باشد، به رشته تحریر درآورد.
بافقی با توجه به منابع متعدد، از جمله «نصحة القلوب» حمدالله مستوفی و «تذکره هفت اقلیم» امین احمد رازی و منابع دیگری از این دست، به علاوه اطلاعات جدیدی که از جغرافیای ایران در عهد صفوی در دست داشته و اطلاعات آنها را باز هم از منابع آن دوران همچون «تاریخ عالم آرای» عباسی به دست آورده، این کتاب را به رشته تحریر درآورده است.
اطلاع دیگری از وی در دست نمی باشد.
پایگاه خبرگزاری مهر، یک شنبه 4 اردیبهشت 1390ش.

دانشنامه آزاد فارسی

مُستوفی بافقی، محمد مفید ( ـ۱۰۹۱ق)
تاریخ نگار و شاعر ایرانی. در روزگار شاه سلیمان صفوی به سر می برد و در امور دیوانی صاحب منصب بود. در ۱۰۷۷ ق، به سِمت مستوفی اوقاف یزد و در ۱۰۷۹ ق، به منصب نظارت اوقاف آن جا رسید. پس از درگذشت پسرش از کارهای دیوانی کناره گرفت و در ۱۰۸۱ق، به اصفهان رفت و سپس به عراق کوچید. در ۱۰۸۲ق، در بصره کتابی به نام جامع مفیدی در تاریخ صفویه تألیف کرد که بخش های بازماندۀ آن در ۳ جلد به کوشش ایرج افشار به چاپ رسید (تهران، ۱۳۴۰ش). پس از آن به هند رفت و در ۱۰۸۶ق، در دهلی نشیمن گزید. در ۱۰۸۸ ق، در اوجین (اوجان) به خدمت شاهزاده محمد اکبر، فرزند عالمگیر گورکانی، رسید و منصب دو صدی یافت و همراه او به مولتان رفت. در ۱۰۸۹، منصب وزارت و میرسامانی شاهزاده را عهده دار شد. در ۱۰۹۰ق، کتاب جامع مفیدی را در هند به پایان برد. محمد مفید در ۱۰۸۷ق، کتابی به نام مختصر مفید در احوال بلاد و ولایات ایران در دکن آغاز کرد و در ۱۰۹۱ق، در لاهور به پایان رساند. از دیگر آثارش: مجالس الملوک در زندگی نامۀ شاهان ایران از آغاز تا ۱۰۴۹ق است؛ دیوان شعر؛ شرح احوال که همان مقالۀ پنجم جامع مفیدی است.

پیشنهاد کاربران

بپرس