مستندات قاعده غرور

[ویکی فقه] به نظر بعضی از فقیهان، قاعده غرور از فروعات قواعدی دیگر مانند لا ضرر یا اتلاف و تسبیب است ولی اکثر فقها آن را قاعده ای مستقل دانسته برایش مستندات مستقل ارائه داده اند.
به نظر ما نیز مفاد قاعده چیزی وسیع تر از مفاد قواعد مزبور است، چرا که قاعده لا ضرر جز به روش تفسیری بعضی مکاتب فقهی، اصولا اثبات ضمان نمی کند و قواعد اتلاف و تسبیب هم در جایی قابل استفاده اند که زیان زننده موجب تضییع و کاهش دارایی دیگری شود، در حالی که خسارات ناشی از غرور، اعم است از تضییع و اتلاف دارایی دیگری. در مطالب بعدی این نکته روشن تر خواهد شد.
روایات
مشهور است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله وسلّم فرموده: «المغرور یرجع الی من غره»، یعنی فریب خورده می تواند- در خصوص خسارات وارد شده- به فریب دهنده رجوع کند.این حدیث را مرحوم محقق ثانی در حاشیه ارشاد نقل کرده و نیز ابن اثیر در نهایه به آن اشاره می کند. حدیث دلالت دارد که فریب خورده به فریب دهنده رجوع می کند و روشن است که مقصود از رجوع، مطالبه ضرر و خسارت است. پس در دلالت حدیث ابهام و شبهه ای وجود ندارد و اشکال عمده، در سند حدیث است که گفته می شود ضعیف است.
← شبهه
در عرف متداول، عقلا هرگاه از عمل دیگری گول بخورند و زیانی متحمل شوند به گول گول زننده مراجعه و مطالبه جبران خسارت می کنند. بر همین اساس، جبران خسارت ناشی از خدعه و نیرنگ در همه نظام های حقوقی دنیا مورد توجه است، هر چند که هر نظام حقوقی با روش مخصوص به خود خسارات زیان دیده را جبران می سازد. بنابراین، بنای عقلا در این مورد از دلایل قاعده غرور است.
اجماع
...