مسالک الابصار فی ممالک الامصار

[ویکی نور] «مسالک الابصار فی ممالک الامصار» اثر عربی احمد بن یحیی بن فضل الله عمری، پرحجم ترین کتاب در باب جغرافیای تاریخی است که در قرن هشتم هجری تألیف شده است.
کتاب فرهنگامه ای مشتمل بر 27 جلد می باشد ولی به نظر برخی، در اصل سی و دو جلد بوده است. نسخه حاضر، مشتمل بر جلدهای 3، 4، 5، 7، 8، 9، 10، 12، 15، 16، 19، 22، 24 و 27 این مجموعه می باشد و هر کدام، جداگانه از سوی محققان مختلفی، مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است.
اکثر جلدها، با مقدمه محقق، در بیان نحوه تحقیق، نسخ موجود از کتاب و مصادر تحقیق آغاز شده است.
این اثر از جمله کتاب های غنی و دائرة المعارف گونه عصر ممالیک مصر است که مجموعه عظیمی از مطالب جغرافیایی، تاریخی، ادبی، دینی، فقهی، رجال، طبیعیات را فراهم آورده و بدون شک، جامع ترین و گویاترین اثر در مورد موقعیت علمی زمان اوست.
کتاب دارای دو بخش اصلی است:

[ویکی فقه] مسالک الابصار فی ممالک الامصار (کتاب). «مسالک الابصار فی ممالک الامصار» اثر عربی احمد بن یحیی بن فضل الله عمری ، پرحجم ترین کتاب در باب جغرافیای تاریخی است که در قرن هشتم هجری تالیف شده است.
کتاب فرهنگامه ای مشتمل بر ۲۷ جلد می باشد ولی به نظر برخی، در اصل سی و دو جلد بوده است. نسخه حاضر، مشتمل بر جلدهای ۳، ۴، ۵، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۱۹، ۲۲، ۲۴ و ۲۷ این مجموعه می باشد و هر کدام، جداگانه از سوی محققان مختلفی، مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است.اکثر جلدها، با مقدمه محقق، در بیان نحوه تحقیق، نسخ موجود از کتاب و مصادر تحقیق آغاز شده است.
گزارش محتوا
این اثر از جمله کتاب های غنی و دائرة المعارف گونه عصر ممالیک مصر است که مجموعه عظیمی از مطالب جغرافیایی، تاریخی، ادبی، دینی، فقهی، رجال، طبیعیات را فراهم آورده و بدون شک، جامع ترین و گویاترین اثر در مورد موقعیت علمی زمان اوست.
← بخش های اصلی کتاب
پیش از انتشار کامل مجلدات کتاب، جزء اول کتاب به کوشش احمد زکی پاشا در سال ۱۳۴۲ ق/ ۱۹۲۴ م در قاهره؛ «وصف افریقیة و المغرب و الاندلس» فی اواسط قرن هشتم هجری، به کوشش حسن حسنی عبدالوهاب در مجلة البدر تونس در ۱۳۴۱ ق؛ بخش مربوط به آفریقا (به جز مصر) با ترجمه فرانسوی توسط گود فروادومنبین در ۱۹۲۷ م در پاریس و اجزای دیگر نیز به صورت مجزا به چاپ می رسید.در نسخه حاضر، جلد سوم با تحقیق: احمد عبدالقادر الشاذلی؛ چهارم: حمزه احمد عباس؛ پنجم: محمد عجاج الخطیب، مصطفی مسلم و صالح رضا؛ هفتم: عبدالعباس عبد الجاسم، هشتم: بسام محمد بارود؛ نهم: تحقیق بسام محمد بارود؛ دهم: یحیی الجبوری؛ دوازدهم: ابراهیم صالح؛ پانزدهم: تحقیق ولید محمود خالص؛ شانزدهم: محمد ابراهیم حور؛ نوزدهم: یونس احمد السامرائی؛ بیست و دوم: عماد عبدالسلام رؤوف؛ بیست و چهارم: تحقیق یحیی الجبوری و بیست و هفتم: با تحقیق حمزه احمد عباس، در سال ۱۴۲۴ ق/ ۲۰۰۳ م منتشر شده است.فهرست مطالب در انتهای همه مجلدات و فهارس دیگری نیز در انتهای برخی از جلدها ذکر شده است. تحقیقات خوبی بر کتاب انجام شده که در پاورقی اثر آمده است.