[ویکی نور] مساله باید و هست (بحثی در رابطه ارزش و واقع). «مسأله باید و هست» تألیف محسن جوادی، بحثی در رابطه ارزش و واقع به زبان فارسی است. این اثر تلاشی است در بررسی و معرفی مبانی فلسفی معتقدان و منکران امکان استنتاج باید از هست با گزارشی از نحله های گوناگون این دو رویکرد. لیکن کتاب در حد این مسأله باقی نمی ماند و به دیگر حوزه های این رشته گام می نهد؛ بدین سبب می توان آن را اثری در باب فلسفه اخلاق دانست.
کتاب در یک جلد مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل تألیف شده است. مقدمه در توضیح موضوع و مطالب کتاب است. بیشتر فصول کتاب نیز در ضمن عناوین متعددی تدوین شده است.
کوشش برای گذر از «هست» و رسیدن به «باید» و پر کردن شکاف میان این دو و بر آوردن نظامی اخلاقی بر اساس واقعیت های موجود، از بحث انگیزترین مسائل فلسفه اخلاق در جهان معاصر است.
فیلسوفانی پیوند میان این دو مقوله را ناشدنی و گره بر آب زدن دانسته اند، اما فیلسوفان دیگری آن را ممکن و حتی لازم شمرده اند، به گونه ای که بی آن اساساً ساختن هرگونه نظامی اخلاقی رابه سان خانه سازی بر کناره مسیل تلقی کرده اند. گرچه به نظر می رسد که این مسأله، یکی از ده ها مسأله فلسفه اخلاق و همسنگ آنهاست، به حقیقت بنیادی ترین مسأله این حوزه فکری است و بی طرح و تحلیل آن امکان پیش رفتن در این رشته وجود ندارد .
طرح اجمالی کتاب چنین است که در فصل اول تاریخچه مسأله بررسی و نیز بیان می شود که مسأله باید و هست با نام فیلسوف بزرگ انگلیسی، دیوید هیوم گره خورده است. سپس در فصل دوم مفاهیم و جمله های اخلاقی تحلیل و به دو بخش موافق وجود گسست و شکاف منطقی بین باید و هست و مخالف آن دسته بندی می شوند. همچنین بیان می شود که بهترین تقسیم درباره مفاهیم و جمله های اخلاقی، تقسیم آن به توصیفی و غیرتوصیفی است. فصل سوم، به تلاش کسانی چون سرل و گیورث می پردازد که به ظاهر از تعریف مفاهیم و تحلیل جملات اخلاقی استفاده نکرده و سعی دارند بدون ابتنا بر تحلیل معانی، به اثبات ارتباط منطقی بپدازند. در فصل چهارم، به مسأله استنتاج هست از باید و براهین اخلاقی وجود خداوند که گمان شده از نوع استنتاج هست از باید است می پردازد. در این قسمت یکی از معروفترین احتجاجهای اخلاقی، مورد بحث قرار می گیرد تا صحت و سقم ادعای مذکور معلوم شود و چون بقیه احتجاجهای اخلاقی هم مشابه آن است وضع آنها هم معلوم می شود. فصل پنجم، بحث مستوفایی از نظریه اعتبارات است که خود یکی از نظیره های مربوط به تحلیل جمله های اخلاقی است. اما با توجه به اهمیت و تازگی آن و نیز تأثیرات مهمی که بر فلسفه اخلاق داد، جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است .
کتاب در یک جلد مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل تألیف شده است. مقدمه در توضیح موضوع و مطالب کتاب است. بیشتر فصول کتاب نیز در ضمن عناوین متعددی تدوین شده است.
کوشش برای گذر از «هست» و رسیدن به «باید» و پر کردن شکاف میان این دو و بر آوردن نظامی اخلاقی بر اساس واقعیت های موجود، از بحث انگیزترین مسائل فلسفه اخلاق در جهان معاصر است.
فیلسوفانی پیوند میان این دو مقوله را ناشدنی و گره بر آب زدن دانسته اند، اما فیلسوفان دیگری آن را ممکن و حتی لازم شمرده اند، به گونه ای که بی آن اساساً ساختن هرگونه نظامی اخلاقی رابه سان خانه سازی بر کناره مسیل تلقی کرده اند. گرچه به نظر می رسد که این مسأله، یکی از ده ها مسأله فلسفه اخلاق و همسنگ آنهاست، به حقیقت بنیادی ترین مسأله این حوزه فکری است و بی طرح و تحلیل آن امکان پیش رفتن در این رشته وجود ندارد .
طرح اجمالی کتاب چنین است که در فصل اول تاریخچه مسأله بررسی و نیز بیان می شود که مسأله باید و هست با نام فیلسوف بزرگ انگلیسی، دیوید هیوم گره خورده است. سپس در فصل دوم مفاهیم و جمله های اخلاقی تحلیل و به دو بخش موافق وجود گسست و شکاف منطقی بین باید و هست و مخالف آن دسته بندی می شوند. همچنین بیان می شود که بهترین تقسیم درباره مفاهیم و جمله های اخلاقی، تقسیم آن به توصیفی و غیرتوصیفی است. فصل سوم، به تلاش کسانی چون سرل و گیورث می پردازد که به ظاهر از تعریف مفاهیم و تحلیل جملات اخلاقی استفاده نکرده و سعی دارند بدون ابتنا بر تحلیل معانی، به اثبات ارتباط منطقی بپدازند. در فصل چهارم، به مسأله استنتاج هست از باید و براهین اخلاقی وجود خداوند که گمان شده از نوع استنتاج هست از باید است می پردازد. در این قسمت یکی از معروفترین احتجاجهای اخلاقی، مورد بحث قرار می گیرد تا صحت و سقم ادعای مذکور معلوم شود و چون بقیه احتجاجهای اخلاقی هم مشابه آن است وضع آنها هم معلوم می شود. فصل پنجم، بحث مستوفایی از نظریه اعتبارات است که خود یکی از نظیره های مربوط به تحلیل جمله های اخلاقی است. اما با توجه به اهمیت و تازگی آن و نیز تأثیرات مهمی که بر فلسفه اخلاق داد، جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است .