مساعدالسلطنه

مُساعِدُالسَّلْطَنه (تهران ۱۲۴۲ـ مَنچوری ۱۳۱۴ش)
(لقب ماسی یان، هوهانِس خان) مترجم اَرمَنی تبار و نمایندۀ مجلس، پسر ابراهیم خان زرگرباشی. در مدرسۀ هایگازیان تهران درس خواند و زبان فرانسه را نزد دایی اش در تبریز آموخت. در ۱۲۵۲ش به فَرانسه اعزام شد و در کالج فرانسه در پاریس تحصیل کرد. پس از بازگشت، در دارالترجمۀ دولتی استخدام شد. در ضمن خدمت در دارالترجمه، سِمت مترجمی ناصرالدین شاه را نیز به عهده داشت. در ۱۲۷۲ش نخستین روزنامۀ اَرمَنی زبان تهران را به نام شاویق منتشر ساخت. ناصرالدین شاه لقب «خان» و سپس «مُساعِدُالسلطنه» به او داد. در چند مأموریت، ازجمله عرض تبریک سالگرد تولد ملکه ویکتوریا و عرض تسلیت وفات تِزار الکساندر سوم، مترجم هیئت ایرانی بود. وزیرمختار و سفیر ایران در کشورهای انگلستان، آلمان و ژاپن شد. مدتی نیز عهده دار دارالترجمۀ وزارت امور خارجه بود. هوهانس خان آثار نویسندگان اروپایی، ازجمله شکسپیر را به ارمنی و فارسی ترجمه کرده است. در ۱۳۰۴ش به نمایندگی ارمنیان جنوب کشور در مجلس شورای ملی برگزیده شد. بعداً سفیر کبیر ایران در توکیو شد و در راه بازگشت از ژاپن به تهران در مَنچوری درگذشت. او را در کلیسای مریم مقدس تهران به خاک سپردند.