مسئلۀ سقراطی اشاره به دشواری هایی دارد که مورخان فلسفه در تحقیقات تاریخی دربارهٔ افکار سقراط با آن ها روبه رو هستند.
دربارهٔ برخی فلاسفه، اطلاعات مسلّم بسیار کم است؛ مثلاً از بسیاری از فلسفه دانان پیشاسقراطی مطلب چندانی که نوشتهٔ خودشان باشد؛ به جا نمانده است و مورخان صرفاً بر اساس تعداد محدود نقل قول ها و برداشت هایی که افلاطون و ارسطو در آثارشان از این فلسفه دانان آورده اند، راجع به آن ها کسب اطلاع کرده اند.
امّا در مورد سقراط، معلوم نیست که به راستی چه میزان او را می شناسیم. او از خود اثری به جای نگذاشته؛ امّا دو تن از شاگردانش، گزنفون و افلاطون مطالب بسیاری دربارهٔ او نوشته اند که بر اساس آن ها مورّخان به تحقیق در خصوص سقراط می پردازند. این جا چند مشکل پدیدار می شود؛ نخست اینکه نوشته های گزنفون و افلاطون بسیار با هم اختلاف دارند و مشخص نیست که به کدامیک می توان اعتماد نمود. [ ۱]
هم بر اساس آثار گزنفون و هم بر اساس آثار افلاطون، سقراط در بازار آتن به مناظره می پرداخته و به جوانان فلسفه می آموخته است، لیکن چون سوفسطائیان دست مزد دریافت نمی کرده است. همچنین او را در ۳۹۹ پیش از میلاد در حدود ۷۰ سالگی به مرگ محکوم کرده اند. به علاوه، می دانیم که سقراط می بایست شخص بسیار مشهوری بوده باشد؛ چرا که آریستوفانس در نمایشنامهٔ ابرها او را دست انداخته است. امّا از این نکات که بگذریم، به اختلافات میان سقراط گزنفونی و سقراط افلاطونی می رسیم. [ ۱]
در این میان برخی مورخان عمدتاً جانب گزنفون و برخی جانب افلاطون را گرفته اند. گزنفون سقراط را به صورت شخصی بسیار دین دار نسبت به خدایان المپ معرفی می کند، امّا خصومتی را که با محکومیت او در حقش روا شد، توجیه نشده باقی می گذارد. به قول برنت:«دفاع گزنفون از سقراط بیش از حد توفیق آمیز است. اگر سقراط چنان بود که او می گوید، هرگز محکوم به مرگ نمی شد. »[ ۱]
با این وجود مورخان هوادار او استدلال می کنند که او شخصی سپاهی و با یک جهان بینی عادی و متعارفی بوده؛ و قدرت خیال پردازی و دروغ گویی نسبت به سقراط را نداشته است. درحالیکه افلاطون، علاوه بر فیلسوف بودن، ادیب و نویسنده ای بسیار زبردست بوده و قویّا به نظر می رسد که در بسیاری آثارش، افکاری را به سقراط نسبت داده است که در واقع افکار خود او بوده است. مشخص نیست در صورت اعتماد به افلاطون، او در کجا دغدغهٔ شناساندن افکار سقراط واقعی را داشته و در کجا افکار خودش را به نام افکار سقراط گزارش داده است. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدربارهٔ برخی فلاسفه، اطلاعات مسلّم بسیار کم است؛ مثلاً از بسیاری از فلسفه دانان پیشاسقراطی مطلب چندانی که نوشتهٔ خودشان باشد؛ به جا نمانده است و مورخان صرفاً بر اساس تعداد محدود نقل قول ها و برداشت هایی که افلاطون و ارسطو در آثارشان از این فلسفه دانان آورده اند، راجع به آن ها کسب اطلاع کرده اند.
امّا در مورد سقراط، معلوم نیست که به راستی چه میزان او را می شناسیم. او از خود اثری به جای نگذاشته؛ امّا دو تن از شاگردانش، گزنفون و افلاطون مطالب بسیاری دربارهٔ او نوشته اند که بر اساس آن ها مورّخان به تحقیق در خصوص سقراط می پردازند. این جا چند مشکل پدیدار می شود؛ نخست اینکه نوشته های گزنفون و افلاطون بسیار با هم اختلاف دارند و مشخص نیست که به کدامیک می توان اعتماد نمود. [ ۱]
هم بر اساس آثار گزنفون و هم بر اساس آثار افلاطون، سقراط در بازار آتن به مناظره می پرداخته و به جوانان فلسفه می آموخته است، لیکن چون سوفسطائیان دست مزد دریافت نمی کرده است. همچنین او را در ۳۹۹ پیش از میلاد در حدود ۷۰ سالگی به مرگ محکوم کرده اند. به علاوه، می دانیم که سقراط می بایست شخص بسیار مشهوری بوده باشد؛ چرا که آریستوفانس در نمایشنامهٔ ابرها او را دست انداخته است. امّا از این نکات که بگذریم، به اختلافات میان سقراط گزنفونی و سقراط افلاطونی می رسیم. [ ۱]
در این میان برخی مورخان عمدتاً جانب گزنفون و برخی جانب افلاطون را گرفته اند. گزنفون سقراط را به صورت شخصی بسیار دین دار نسبت به خدایان المپ معرفی می کند، امّا خصومتی را که با محکومیت او در حقش روا شد، توجیه نشده باقی می گذارد. به قول برنت:«دفاع گزنفون از سقراط بیش از حد توفیق آمیز است. اگر سقراط چنان بود که او می گوید، هرگز محکوم به مرگ نمی شد. »[ ۱]
با این وجود مورخان هوادار او استدلال می کنند که او شخصی سپاهی و با یک جهان بینی عادی و متعارفی بوده؛ و قدرت خیال پردازی و دروغ گویی نسبت به سقراط را نداشته است. درحالیکه افلاطون، علاوه بر فیلسوف بودن، ادیب و نویسنده ای بسیار زبردست بوده و قویّا به نظر می رسد که در بسیاری آثارش، افکاری را به سقراط نسبت داده است که در واقع افکار خود او بوده است. مشخص نیست در صورت اعتماد به افلاطون، او در کجا دغدغهٔ شناساندن افکار سقراط واقعی را داشته و در کجا افکار خودش را به نام افکار سقراط گزارش داده است. [ ۱]
wiki: مسئله سقراطی