رابطهٔ زبان و دین مسئله ای است که می تواند در جامعه شناسی زبان، زبان شناسی اجتماعی، دین شناسی، فلسفه دین و تحلیل گفتمان مورد بررسی قرارگیرد. عوامل دینی و مذهبی می توانند تأثیرات مهمی در دگرگونی زبان ها، ایجاد کلمات و مفاهیم جدید در زبان، تعیین موقعیّت اجتماعی یک زبان و برنامه ریزی زبانی داشته باشند، زیرا از یک سو، زبان و دین هر دو در تعیین هوّیّت اشخاص سهم دارند و از سوی دیگر، زبان ها بر اساس ارتباط یا عدم ارتباط با یک مذهب خاص ممکن است جایگاهی اصلی یا حاشیه ای در جامعه داشته باشند. مذهب می تواند در ایجاد و گسترش نظام های خطی و سایر مسائل مربوط به استانداردسازی زبان، انتخاب یک زبان خاص برای آیین های مذهبی و نیز تدریس یک زبان خاص در مدارس تأثیرگذارباشد.
دین و معنویت، از جمله پدیده های انسانی هستند که بیشترین وابستگی را به زبان دارند. نیایش، بیان اعتقادات مذهبی و تبلیغ دین همگی نیازمند زبان هستند. از سوی دیگر، فرقه های مختلف یک مذهب، گفتمان های خاص خود را دارند ( Wiegand ۲۰۰۴: ۳۵۲ ) .
اغلب متون مذهبی، ویژگی های کلامی خاصی دارند، مثلاً در این متون، استعاره کاربرد بسیاری دارد. مثلاً در بسیاری از این نوع متون، میان «خدا» و «پادشاه» یا «پدر»، شباهت های استعاری به چشم می خورد و «بهشت» یا «جهنم» در مقایسه با پدیده های این جهان توصیف می شوند ( Sztajer ۲۰۰۴ ) .
در زبان هایی که مفهوم جنس در دستور آنها وجود دارد یا در کشورهایی که مردسالاری بر آنها حکم فرماست، از کلمات مردانه ( مذکر ) برای اشاره به خدا، شیطان، فرشته ها و . . . استفاده می شود همچنین در این متون، تأکیدات مشخصی بر مفهوم «ما» ( اول شخص جمع ) ، «مؤمنان»، «صالحین» و . . . وجود دارد. در متون نیایش، شباهت های استعاری میان «خدا» و «پادشاه» به چشم می خورد.
از آنجا که تجربیات مذهبی و معنوی معمولاً تجربیات «واقعی» ( مربوط به جهان فیزیکی ) نیستند، زبان نقش مهمی در تجسم و چارچوب بندی آنها دارد و در واقع، تنها رابط میان این تجربیات و واقعیت، زبان است.
دو نوع گفتمان را می توان در حوزه گفتمان های دینی از یکدیگر بازشناخت که در واقع دو سر یک طیف را تشکیل می دهند:
• گفتمان بنیادگرایی دینی
• گفتمان روشنفکری دینی
اغلب، مخاطب این نوع گفتمان عوام و توده مردم هستند. در این متون، تأکیدات مشخصی بر مفهوم «ما» ( اول شخص جمع ) یا «مؤمنان» در برابر مفهوم «آنها» ( سوم شخص جمع ) به معنی کسانی که در راه راست نیستند، وجود دارد و پیش فرض، آن است که مذهب مورد نظر ما تنها راه رسیدن به سعادت است. همچنین در این نوع گفتمان، بیشتر بر جنبه های فراعادی و متافیزیک دین تأکید می شود. از جمله مفاهیم به کار رفته در این نوع متون می توان به «ثواب»، «گناه»، «پاداش»، «امتحان»، «شیطان»، «تقدیر» و . . . اشاره کرد. این متون معمولاً به حدیث ها یا آیات یک کتاب مقدس به عنوان شاخص متقنِ خوبی و بدی ( با بهره گیری از روش مصادره به مطلوب ) اشاره دارند و از سوی دیگر، در ذهن مخاطب چنین القا می شود که همه چیز روشن و مبرهن است. این متون رویکردی تجویزی در ارتباط با وظایف مخاطب دارند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدین و معنویت، از جمله پدیده های انسانی هستند که بیشترین وابستگی را به زبان دارند. نیایش، بیان اعتقادات مذهبی و تبلیغ دین همگی نیازمند زبان هستند. از سوی دیگر، فرقه های مختلف یک مذهب، گفتمان های خاص خود را دارند ( Wiegand ۲۰۰۴: ۳۵۲ ) .
اغلب متون مذهبی، ویژگی های کلامی خاصی دارند، مثلاً در این متون، استعاره کاربرد بسیاری دارد. مثلاً در بسیاری از این نوع متون، میان «خدا» و «پادشاه» یا «پدر»، شباهت های استعاری به چشم می خورد و «بهشت» یا «جهنم» در مقایسه با پدیده های این جهان توصیف می شوند ( Sztajer ۲۰۰۴ ) .
در زبان هایی که مفهوم جنس در دستور آنها وجود دارد یا در کشورهایی که مردسالاری بر آنها حکم فرماست، از کلمات مردانه ( مذکر ) برای اشاره به خدا، شیطان، فرشته ها و . . . استفاده می شود همچنین در این متون، تأکیدات مشخصی بر مفهوم «ما» ( اول شخص جمع ) ، «مؤمنان»، «صالحین» و . . . وجود دارد. در متون نیایش، شباهت های استعاری میان «خدا» و «پادشاه» به چشم می خورد.
از آنجا که تجربیات مذهبی و معنوی معمولاً تجربیات «واقعی» ( مربوط به جهان فیزیکی ) نیستند، زبان نقش مهمی در تجسم و چارچوب بندی آنها دارد و در واقع، تنها رابط میان این تجربیات و واقعیت، زبان است.
دو نوع گفتمان را می توان در حوزه گفتمان های دینی از یکدیگر بازشناخت که در واقع دو سر یک طیف را تشکیل می دهند:
• گفتمان بنیادگرایی دینی
• گفتمان روشنفکری دینی
اغلب، مخاطب این نوع گفتمان عوام و توده مردم هستند. در این متون، تأکیدات مشخصی بر مفهوم «ما» ( اول شخص جمع ) یا «مؤمنان» در برابر مفهوم «آنها» ( سوم شخص جمع ) به معنی کسانی که در راه راست نیستند، وجود دارد و پیش فرض، آن است که مذهب مورد نظر ما تنها راه رسیدن به سعادت است. همچنین در این نوع گفتمان، بیشتر بر جنبه های فراعادی و متافیزیک دین تأکید می شود. از جمله مفاهیم به کار رفته در این نوع متون می توان به «ثواب»، «گناه»، «پاداش»، «امتحان»، «شیطان»، «تقدیر» و . . . اشاره کرد. این متون معمولاً به حدیث ها یا آیات یک کتاب مقدس به عنوان شاخص متقنِ خوبی و بدی ( با بهره گیری از روش مصادره به مطلوب ) اشاره دارند و از سوی دیگر، در ذهن مخاطب چنین القا می شود که همه چیز روشن و مبرهن است. این متون رویکردی تجویزی در ارتباط با وظایف مخاطب دارند.
wiki: مسئله زبان دینی