مزدیسنا در نیشابور

دین مردم نیشابور در دوره امپراتوری ساسانیان مزدیسنا بوده است. با فتح نیشابور توسط مسلمانان ( سال ۶۴۴ میلادی ) مردم نیشابور مسلمان شدند. در این دوره نیشابور بیشتر با نام ابرشهر شناخته می شده است و یکی از مشهورترین آتشکدههای زرتشتی در نزدیکی ابرشهر با نام آذربرزین مهر وجود داشته است که امروزه خرابه های آن باقی مانده است. پژوهشگران دین زرتشتی بر این باورند که واژهٔ رئونت ( به معنای:دارنده جلال و شکوه ) در بندهشن اشاره گر بر شهری است که امروزه با نام نیشابور شناخته می شود. بنای باستانی آتشکده آذربرزین مهر که از آتش های مقدس زرتشتی بشمار می رفت را چارتاقی دیو که در همین شهر واقع شده دانسته اند.
در دوره پس از ورود اسلام زرتشتی ها در نیشابور آزادانه در آتشکده ها حضور می یافتند. [ نیازمند منبع] در تاریخ نیشابور در این دوره اختلاف مذاهب و دین نتوانسته باعث تفرقه و نزاع بین مردم آنجا شود.
در منابع مطالعاتی مربوط به سیره امام رضا ذکر شده است که در زمان خلافت مأمون عباسی نامه ای از یک زرتشتی از نیشابور دریافت می کند. موضوع این نامه یک استفتاء دینی بوده که مأمون از علی بن موسی دربارهٔ جواب استفتاء این نامه درخواست می کند. [ ۱] [ نیازمند اسناد]
امروزه مزدیسنان ۳٪ جمعیت شهرستان نیشابور را شامل می شوند. [ نیازمند منبع] اما تعلق آن ها به آیین و فرهنگ مزدیسنا، در سال های پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، بسیار کمرنگ شده است. [ نیازمند منبع]
• کنارنگ
• به آفرید
• سندباد مجوس
• شاهوی