نورا الیزابت مری بویس ( به انگلیسی: Mary Boyce ) ( ۲ اوت ۱۹۲۰ – ۴ آوریل ۲۰۰۶ ) استاد دانشگاه و پژوهشگر در رشته مطالعات زرتشتی بوده است.
او در ۲ اوت ۱۹۲۰ در دارجیلینگ در هند به دنیا آمد. پدر او از قضات دستگاه حکومتی بریتانیا در هند، و مادرش نوهٔ مورخ انگلیسی بنام سموئیل گاردنر بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
در نوجوانی در دبیرستان ویمبلدون در لندن درس خواند. در ۱۸ سالگی به کالج زنان چلتنهام وارد شد. پس از آن در دانشگاه کمبریج ادبیات انگلیسی و باستان شناسی و انسان شناسی آموخت و با درجهٔ ممتاز تحصیلات را به انجام رساند. در ۱۹۴۴ به تدریس ادبیات آنگلوساکسون در دانشگاه لندن پرداخت و هم زمان وارد مدرسه مطالعات مشرق زمین و آفریقا شد و به تحصیل در رشته زبان های ایرانی پرداخت. در آن روزها نام آورانی چون مینورسکی و والتر هنینگ و سید حسن تقی زاده در این مدرسه تدریس می کردند. در ۱۹۴۸ به تدریس متن های مانوی و پهلوی و پارتی در همین مدرسه پرداخت. پس از رفتن هنینگ به دانشگاه کالیفرنیا، بویس جانشین او شد و به مقام استادی در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی رسید. او تا سال ۱۹۸۶ استاد بود و پس از آن تا هنگام مرگ به عنوان استاد افتخاری و پژوهشگر کار می کرد.
دلباختگی او به ایران و به ویژه رخسارهٔ زرتشتی آن، آنگاه اوج گرفت که سال ۱۹۶۶ را در روستاهای زرتشتی نشین اطراف یزد، با کشاورزان تنگدست اما عمیقاً معتقد و متعصب در آیین خود به سر برد. پس از این اقامت یک ساله بود که نظریاتش دربارهٔ این دین زیر و زبر گشت. اقامت در میان زرتشتیان یزد و کرمان سبب شد تا آراء و نظریات اکثریت قریب به اتفاق پژوهشگران را در زمینه کیش زرتشت زیر سؤال برد. مری بویس این پرسش را مطرح ساخت:
«سه هزار و اندی سال پس از زرتشت، چه کسی صلاحیت بیشتر در تعبیر و تفسیر و شرح باورها و آموزه های زرتشت را دارد؟ پژوهشگران و دانشمندانی که در صندلی های راحت کتابخانه های خود لم داده و بر سر جزئیات دستوری گاتها و نیایش ها و دیگر ادبیات دینی زرتشتی قلم فرسایی می کنند، یا آن کشاورز قبا بر تن زرتشتی که در کوه ها و بیابان های خشک اطراف یزد و کرمان بیل می زند و کار می کند و عرق می چکاند و نیایش های زرتشت را زمزمه کرده و سفت و سخت، سنت ها و آیین های دین آبا و اجدادی خود را نگهبانی می کند؟»
او بر آن بود که تنها با خواندن کتاب و مقاله نمی توان به چند و چون این کیش پی برد. او توانست با ژرف نگری در آیین ها و رسوم و باورها، که از سه هزار سال پیش تاکنون دست نخورده بود، به جزئیات زندگانی این پیامبر ایرانی و آموزه های او، حتی عقاید دینی پیش از ظهور زرتشت دسترسی پیدا کند. او نتیجه پژوهش های خود را در کتاب پایگاه ایرانی کیش زرتشت در سال ۱۹۷۸ عرضه نمود. کار بزرگ او مجموعه کتاب های تاریخ کیش زرتشت است که به اکثر زبان ها از جمله زبان پارسی برگردانده شده است. مرگ مجال نداد که مری این کتاب را به پایان برد ولی خوشبختانه پیش از مرگ با آلبرت دو یونگ استاد دانشگاه لیدن به توافق رسید که کار به انجام رساندن را به عهده گیرد.
او در ۲ اوت ۱۹۲۰ در دارجیلینگ در هند به دنیا آمد. پدر او از قضات دستگاه حکومتی بریتانیا در هند، و مادرش نوهٔ مورخ انگلیسی بنام سموئیل گاردنر بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
در نوجوانی در دبیرستان ویمبلدون در لندن درس خواند. در ۱۸ سالگی به کالج زنان چلتنهام وارد شد. پس از آن در دانشگاه کمبریج ادبیات انگلیسی و باستان شناسی و انسان شناسی آموخت و با درجهٔ ممتاز تحصیلات را به انجام رساند. در ۱۹۴۴ به تدریس ادبیات آنگلوساکسون در دانشگاه لندن پرداخت و هم زمان وارد مدرسه مطالعات مشرق زمین و آفریقا شد و به تحصیل در رشته زبان های ایرانی پرداخت. در آن روزها نام آورانی چون مینورسکی و والتر هنینگ و سید حسن تقی زاده در این مدرسه تدریس می کردند. در ۱۹۴۸ به تدریس متن های مانوی و پهلوی و پارتی در همین مدرسه پرداخت. پس از رفتن هنینگ به دانشگاه کالیفرنیا، بویس جانشین او شد و به مقام استادی در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی رسید. او تا سال ۱۹۸۶ استاد بود و پس از آن تا هنگام مرگ به عنوان استاد افتخاری و پژوهشگر کار می کرد.
دلباختگی او به ایران و به ویژه رخسارهٔ زرتشتی آن، آنگاه اوج گرفت که سال ۱۹۶۶ را در روستاهای زرتشتی نشین اطراف یزد، با کشاورزان تنگدست اما عمیقاً معتقد و متعصب در آیین خود به سر برد. پس از این اقامت یک ساله بود که نظریاتش دربارهٔ این دین زیر و زبر گشت. اقامت در میان زرتشتیان یزد و کرمان سبب شد تا آراء و نظریات اکثریت قریب به اتفاق پژوهشگران را در زمینه کیش زرتشت زیر سؤال برد. مری بویس این پرسش را مطرح ساخت:
«سه هزار و اندی سال پس از زرتشت، چه کسی صلاحیت بیشتر در تعبیر و تفسیر و شرح باورها و آموزه های زرتشت را دارد؟ پژوهشگران و دانشمندانی که در صندلی های راحت کتابخانه های خود لم داده و بر سر جزئیات دستوری گاتها و نیایش ها و دیگر ادبیات دینی زرتشتی قلم فرسایی می کنند، یا آن کشاورز قبا بر تن زرتشتی که در کوه ها و بیابان های خشک اطراف یزد و کرمان بیل می زند و کار می کند و عرق می چکاند و نیایش های زرتشت را زمزمه کرده و سفت و سخت، سنت ها و آیین های دین آبا و اجدادی خود را نگهبانی می کند؟»
او بر آن بود که تنها با خواندن کتاب و مقاله نمی توان به چند و چون این کیش پی برد. او توانست با ژرف نگری در آیین ها و رسوم و باورها، که از سه هزار سال پیش تاکنون دست نخورده بود، به جزئیات زندگانی این پیامبر ایرانی و آموزه های او، حتی عقاید دینی پیش از ظهور زرتشت دسترسی پیدا کند. او نتیجه پژوهش های خود را در کتاب پایگاه ایرانی کیش زرتشت در سال ۱۹۷۸ عرضه نمود. کار بزرگ او مجموعه کتاب های تاریخ کیش زرتشت است که به اکثر زبان ها از جمله زبان پارسی برگردانده شده است. مرگ مجال نداد که مری این کتاب را به پایان برد ولی خوشبختانه پیش از مرگ با آلبرت دو یونگ استاد دانشگاه لیدن به توافق رسید که کار به انجام رساندن را به عهده گیرد.
