مرکز بررسی های استراتژیک یکی از سازمان های زیرمجموعهٔ نهاد ریاست جمهوری ایران است، که در زمینه ارائه راهبرد به رئیس جمهور در حوزه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فعالیت می نماید. هم اکنون ریاست این مرکز برعهدهٔ مصطفی زمانیان است.
... [مشاهده متن کامل]
پیشینه شکل گیری این سازمان، به دولت هاشمی رفسنجانی و تأسیس مرکز تحقیقات استراتژیک بازمی گردد. با روی کار آمدن دولت خاتمی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ساختار اصلی این مرکز را به مجمع تشخیص مصلحت نظام انتقال داد و نام آن نیز به «مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام» تغییر یافت، که تاکنون نیز فعالیتش ادامه دارد. اما مرکز دیگری با حفظ اهداف همان نهاد ( ارائه راهبرد به دولت ) در ساختار دولت خاتمی شکل گرفت.
نام «مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری» در دولت خاتمی برای این نهاد انتخاب شد. در اساسنامه جدید، تغییراتی در ساختار مرکز صورت گرفت و محمدرضا تاجیک به عنوان اولین رئیس این مرکز انتخاب شد. البته از آنجا که اساسنامه تا اواخر دولت خاتمی تصویب نشد، مرکز اختیارات چندانی نداشت و نقش آن عمدتاً علمی بود تا سیاسی، اما به هرحال کارهای مهمی از نظر تدوین راهبرد انجام شد. برخی منابع این مرکز را در دوران خاتمی، محل استقرار حلقه کیان و حلقه آیین دانسته اند.
با شروع دولت احمدی نژاد، تاجیک از ریاست مرکز استعفا داد و بیشتر نیروهای مرکز بررسی استراتژیک ریاست جمهوری هم به مرکز تحقیقات استراتژیک مصلحت نظام انتقال یافتند. به گزارش خبرگزاری فرارو، افرادی که در دولت احمدی نژاد جذب این مرکز شدند، «بر خلاف دوره های قبلی، از وزن سیاسی بالایی برخوردار نبودند یا شخصیت دانشگاهی برجسته ای محسوب نمی شدند» و بیشتر آنها در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فعالیت می کردند. یکی از مهم ترین این افراد، علیرضا ذاکر اصفهانی بود که ریاست مرکز را در دولت نهم بر عهده گرفت. محمدمهدی اسماعیلی نیز معاون فرهنگی مرکز بود. در دولت دهم، ذاکر اصفهانی به استانداری اصفهان منصوب شد و پرویز داوودی ریاست مرکز را بر عهده گرفت. به طورکلی، این مرکز در دولت احمدی نژاد نقشش کم رنگ تر شد و به حالت نیمه تعطیل درآمد.
با آغاز به کار دولت روحانی، حسام الدین آشنا حکم ریاست این مرکز را دریافت کرد. محمد فاضلی به سمت معاونت پژوهشی و سلیمان پاک سرشت به سمت معاونت فرهنگی و اجتماعی مرکز منصوب شدند. همچنین مرکز مطالعات جهانی شدن با مرکز بررسی های استراتژیک ادغام شد. گفته می شد معاونت سیاسی دفتر رئیس جمهور هم با این مرکز ادغام می شود، ولی ظاهراً این کار صورت نگرفت. از فروردین ۱۳۹۷، ابراهیم حاجیانی معاونت هماهنگی و برنامه ریزی مرکز را بر عهده دارد.
... [مشاهده متن کامل]
پیشینه شکل گیری این سازمان، به دولت هاشمی رفسنجانی و تأسیس مرکز تحقیقات استراتژیک بازمی گردد. با روی کار آمدن دولت خاتمی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ساختار اصلی این مرکز را به مجمع تشخیص مصلحت نظام انتقال داد و نام آن نیز به «مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام» تغییر یافت، که تاکنون نیز فعالیتش ادامه دارد. اما مرکز دیگری با حفظ اهداف همان نهاد ( ارائه راهبرد به دولت ) در ساختار دولت خاتمی شکل گرفت.
نام «مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری» در دولت خاتمی برای این نهاد انتخاب شد. در اساسنامه جدید، تغییراتی در ساختار مرکز صورت گرفت و محمدرضا تاجیک به عنوان اولین رئیس این مرکز انتخاب شد. البته از آنجا که اساسنامه تا اواخر دولت خاتمی تصویب نشد، مرکز اختیارات چندانی نداشت و نقش آن عمدتاً علمی بود تا سیاسی، اما به هرحال کارهای مهمی از نظر تدوین راهبرد انجام شد. برخی منابع این مرکز را در دوران خاتمی، محل استقرار حلقه کیان و حلقه آیین دانسته اند.
با شروع دولت احمدی نژاد، تاجیک از ریاست مرکز استعفا داد و بیشتر نیروهای مرکز بررسی استراتژیک ریاست جمهوری هم به مرکز تحقیقات استراتژیک مصلحت نظام انتقال یافتند. به گزارش خبرگزاری فرارو، افرادی که در دولت احمدی نژاد جذب این مرکز شدند، «بر خلاف دوره های قبلی، از وزن سیاسی بالایی برخوردار نبودند یا شخصیت دانشگاهی برجسته ای محسوب نمی شدند» و بیشتر آنها در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی فعالیت می کردند. یکی از مهم ترین این افراد، علیرضا ذاکر اصفهانی بود که ریاست مرکز را در دولت نهم بر عهده گرفت. محمدمهدی اسماعیلی نیز معاون فرهنگی مرکز بود. در دولت دهم، ذاکر اصفهانی به استانداری اصفهان منصوب شد و پرویز داوودی ریاست مرکز را بر عهده گرفت. به طورکلی، این مرکز در دولت احمدی نژاد نقشش کم رنگ تر شد و به حالت نیمه تعطیل درآمد.
با آغاز به کار دولت روحانی، حسام الدین آشنا حکم ریاست این مرکز را دریافت کرد. محمد فاضلی به سمت معاونت پژوهشی و سلیمان پاک سرشت به سمت معاونت فرهنگی و اجتماعی مرکز منصوب شدند. همچنین مرکز مطالعات جهانی شدن با مرکز بررسی های استراتژیک ادغام شد. گفته می شد معاونت سیاسی دفتر رئیس جمهور هم با این مرکز ادغام می شود، ولی ظاهراً این کار صورت نگرفت. از فروردین ۱۳۹۷، ابراهیم حاجیانی معاونت هماهنگی و برنامه ریزی مرکز را بر عهده دارد.