مرفقا

[ویکی الکتاب] معنی مِّرْفَقاً: رفتار به نرمی و معامله به لطف - گشایش - آسانی و نرمی
ریشه کلمه:
رفق (۵ بار)

«مِرْفَق» از مادّه «رَفْق» به معنای چیزی است که وسیله لطف، راحتی و رفق باشد; بنابراین، مجموع جمله «یُهَیِّئْ لَکُمْ مِنْ أَمْرِکُمْ مِرفَقاً» یعنی خداوند، وسیله لطف و راحتی شما را فراهم می سازد.
(به کسر اول) مدارا. ایضاً مرفق (به کسر اول و فتح فاء)و آن ضد خشونت است (اقرب). رفیق: مدارا کننده (دوست) ، . مرفق را بعضی به فتح «م» و کسر (فاء) و بعضی را بعضی به عکس آن خوانده‏اند. و آن با دو وزن فوق و همچنین به فتح «م» و «ف» مصدر است به معنی لطف و سهولت. یعنی خدا برای شما از مشکلی که دارید سهولت و گشایش پیش آورد. * . در مجمع گوید: مدتفق متکّا و مخدّه است گویند: ارتفق یعنی به آرنج خود تکیه کرد همچنین است قول (اقرب) و دیگران. ولی به نظر می‏آید که آن محل مرافقت و ملاطفت باشد یعنی بهتر آسایشگاه است. * . مرافق جمع مرفق به معنی آرنج است در لغت عرب آن را مجمع ساعد و بازو گفته‏اند «اِلَی الْمَرافِقِ» قید است برای «اِیْدِیُکُمْ» نه برای «فَاَغْسِلُوا» و به عبارت دیگر حدّ حدّ مغسول است نه غسل دست در اطلاق عرب مصادیق گوناگون دارد یک دفعه مراد از ان چهار انگشت دست مثل . یک دفعه مراد از آن مچ به پائین است نحو ، نساء:43. یکدفعه مراد از آن تا آرنج است مثل آیه «مانحن فیه». و یکدفعه مراد از آن سر انگشتان است تا شانه چنانکه در اقرب الموارد گفته است . لذا اگر در آیه قید «اِلَی الْمَرافِقِ» نبود معلوم نمی‏شد مراد از دست کدام است ولی قید روشن می‏کند که دست تا آرنج مراداست. بنابراین آیه شریفه ازاینکه از مرفق شسته شود یا بالعکس ساکت است و اگر ما بودیم و آیه می‏گفتیم: هر دو جایز است. شیعه که می‏گوید: باید وضو از مرفق به پائین شسته شود دلیلشان روایات اهل بیت علیهم السلام است نه آیه فوق رجوع شود به وسائل (ابواب الوضوء باب 15). اهل سنت نیز که از پائین به بالا می‏شویند در این عمل به آیه استناد نمی‏کنند بلکه از امثال ابو هریره و عثمان روایت می‏کنند که آنهاحضرت صلی اللّه علیه و آله و سلم را دیده‏اند که از پائین به بالا می‏شسته رجوع شود به سنن ابی داود و غیره. اهل سنت درباره آیه فوق بیشتر اهمیت داده‏اند که «الی» را به معنی «مع» بگیرند که یعنی نرفق نیز باید شسته شود وانگهی اهل سنت نگفته‏اند که اگر کسی از مرفق بشوید وضوی او باطل است رجوع کنید به تفاسیر و کتب احادیثشان طبرسی رحمه اللّه در مجمع ذیل آیه فوق فرموده: امت اسلامی اتفاق دارند در اینکه اگر کسی از بالا به پائین بشوید وضوی او صحیح است. علی هذا شروع از پائین در مذهب اهل سنت مستحب است نه واجب که عکس آن مبطل باشد. فقهاء شیعه به استناد روایات اهل بیت علیهم السلام فتوی داده‏اند که در صورت شستن از پائین به بالا وضو باطل است. فقط از ابن ادریس نقل شده که آن را مکرده دانسته و مبطل نمی‏داند و نیز سید مرتضی که در یکی از دو فتوایش گفته از بالا شستن مستحّب است. اگر گویند: گفتید آیه از کیفیّت شروع ساکت است و اگر ما بودیم و آیه، هر دو ن.ع شستن جایز بود در این باره توضیح بدهید؟ گوئیم: بطورئی که گفته شد «اِلَی الْمَرافِقِ» حدّ «اَیْدِیَکُمْ» است مثلاً اگر شخصی به نقاش گوید: این ستون را تا نصف به پائین رنگ بزند. و بالعکس. در هر دو صورت می‏گویند مأموریت خود را انجام داده است همچنین است آیه شریفه.