مرغ دوزنده

مرغ دوزنده یا پرنده خیاط ( نام علمی: Orthotomus ) نام یک سرده از تیره سسکیان است.
مرغ دوزنده بال های گرد کوتاه، دم کوتاه، پاهای قوی و منقار خمیده درازی دارد. دمش را معمولاً مانند الیکایی ایستاده نگه می دارد. آنها را معمولاً می توان در جنگل های باز، درختچه زارها و باغ های آفت.
این پرنده منقار تیز خود را به جای سوزن به کار می برد و به جای نخ از تکه های علف یا الیاف سبزیجات و تار عنکبوت استفاده می کند. برا ی ساختن لانه ها برگ های بزرگ را به هم می دوزد و از آنها کیسه ای می سازد. ته کیسه را با پشم یا موهای نرم و علف پر می کند. مرغ دوزنده ماده هر بار ۳ تا ۴ تخم به رنگ مایل به زرد یا سبز می گذارد. مرغ دوزنده در هند و سری لانکا و مالایا و چین جنوبی و جزایر فیلیپین زندگی می کند. پرهای پشت آن سبز زیتونی است ولی پرهای شکم زرد کم رنگ است. پرهای سرش به رنگ شاه بلوط است. [ ۱]
این پرنده کوچک دو قطعه از الیاف گیاهی را با منقارش به هم می دوزد به همین دلیل به او دوزنده می گویند. او شاخه باریک و بلندی را انتخاب می کند که از تنه فاصله زیادی داشته و حداقل یک برگ پهن روی آن باشد، سپس منقارش را که بسیار شبیه سوزن باریک و محکم خیاطی است به کار می گیرد.
ابتدا لبه هر برگ را با فاصله های مساوی با منقارش سوراخ می کند و به جای نخ، از تار عنکبوت و الیاف نازک گیاهان اطراف برای خیاطی استفاده می کند. اگر تار و پود گیاهی که به دستش می رسد به اندازه کافی محکم نباشد چند تار را به هم می بافد و از آن نخی محکم تهیه می کند سپس با نوک منقار سوزنی شکل خود نخ را از داخل سوراخ برگ بیرون می کشد. بعد از هر بار که نخ را از سوزنی رد می کند بار دیگر به ترتیبی نخ را بیرون می آورد که گره محکمی زده شود. مرغ دوزنده این کار را آنقدر ادامه می دهد تا نخ از تمام سوراخ های برگ رد شود. بدین ترتیب با رد کردن تار علفی از هر سوراخ و گره زدن آن، پرنده دور تا دور برگ را می دوزد.
وقتی کار دوختن تمام می شود، آن برگ دیگر از حالت و شکل یک برگ پهن و صاف درآمده، شکل یک مخروط یا کیسه را به خود می گیرد. در این حالت پرنده داخل آشیانه کیسه مانند خود را با گیاه و برگ و الیاف می پوشاند و برای تخم گذاری آماده می شود.
• مرغ دوزنده معمولی، Orthotomus sutorius
• مرغ دوزنده تیره گردن، Orthotomus atrogularis
• مرغ دوزنده کامبوج، Orthotomus chaktomuk[ ۲]
• مرغ دوزنده فیلیپین، Orthotomus castaneiceps
• مرغ دوزنده چهچهه زن، Orthotomus chloronotus
• مرغ دوزنده جلوحنایی، Orthotomus frontalis
• مرغ دوزنده پشت خاکستری، Orthotomus derbianus
• مرغ دوزنده دم حنایی، Orthotomus sericeus
• مرغ دوزنده خاکسترگون، Orthotomus ruficeps
• مرغ دوزنده پشت زیتونی، Orthotomus sepium
• مرغ دوزنده سینه زرد، Orthotomus samarensis
• مرغ دوزنده سرسیاه، Orthotomus nigriceps
• مرغ دوزنده گوش سفید، Orthotomus cinereiceps