مردم تولی ( انگلیسی: Thule people ) مردمی بودند که فرهنگشان به نام فرهنگ تولی یا فرهنگ نیا - اسکیمویی نامیده می شود و اسکیموهای ( اینوئیت های ) امروزی نوادگان آن ها به شمار می آیند.
خاستگاه فرهنگ تولی نواحی کرانه ای آلاسکا و دوره زمانی آن حدود سال ۱۰۰۰ پس از میلاد بود. مردمان این فرهنگ محدوده خود را از سواحل آلاسکا به مرور به سمت شرق در کانادا گسترش دادند و در سده سیزدهم میلادی به گرینلند رسیدند.
آنها در این مناطق جای مردمان یک فرهنگ پیش از خود به نام فرهنگ دورسِت را گرفتند. نام تولی از نام روستای تولی گرفته شده است که در شمال غرب گرینلند روبه روی کانادا واقع شده است. این نامگذاری به این خاطر است که برای نخستین بار بقایای باستان شناختی تولی ها در محلی به نام کُپهٔ کامر در این محل یافت شد.
از ویژگی های فرهنگ تولی این است که آنها فنون کاملاً جدیدی را از جمله برای شکار و صید ماهی با خود وارد شمال غرب قاره آمریکا کردند. از آن جمله است استفاده از کایاک های یک نفره یا چند نفره، استفاده از نیزه های بهتر ( آکِج ) و سورتمه های سگ ران بهتر و فنون جدید خانه سازی. با بهره گیری از این فنون مردمان تولی موفق شدند به شکار نهنگ قطبی نیز رفته و از پوست و روغن این جاندار استفاده کنند. خانه سازی بهتر نیز باعث تحرکاتی در زمینه های دینی و آیینی و هنری در جامعه تولی شد.
نشانه هایی در دست است که مردمان تولی با وایکینگ ها تماس هایی داشتند. وایکینگ ها در سده یازدهم میلادی به سواحل کانادا رسیده بودند. برای اثبات این که وایکینگ ها با مردمان دورست نیز تماس پیدا کرده بودند شواهد زیادی در دست نیست. در منابع وایکینگی از مردمی با نام تحقیرآمیز «اسکارلینگن» ( به معنی بدبخت بیچاره ها ) یاد شده که احتمال می رود منظور از آن تولی ها باشند.
بخشی از تولی ها در گامی که «گسترش دوم» نامیده می شود به سمت جنوب کوچیدند. حدود سده های سیزدهم و چهاردهم تولی ها جمعیت منطقه ای را تشکیل می دادند که امروزه این اینوئیت های مرکزی در آن ساکن اند و در حدود سده پانزدهم فرهنگ تولی جایگزین فرهنگ دورست شد. از سده هجدهم تماس های مردمان تولی با اروپایی ها شدت یافت.
به خاطر تاثیرات شدید عصر یخبندان کوچک یعنی دوره نسبتاً سردتر که از سده پانزدهم تا پایان سده نوزدهم به درازا کشید جامعه تولی ها دچار تشتت و پراکنده شد. آن ها پس از آن در ادبیات جهان به عنوان اسکیمو شناخته شدند و بعدها برای آن ها نام اینوئیت به کار رقت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفخاستگاه فرهنگ تولی نواحی کرانه ای آلاسکا و دوره زمانی آن حدود سال ۱۰۰۰ پس از میلاد بود. مردمان این فرهنگ محدوده خود را از سواحل آلاسکا به مرور به سمت شرق در کانادا گسترش دادند و در سده سیزدهم میلادی به گرینلند رسیدند.
آنها در این مناطق جای مردمان یک فرهنگ پیش از خود به نام فرهنگ دورسِت را گرفتند. نام تولی از نام روستای تولی گرفته شده است که در شمال غرب گرینلند روبه روی کانادا واقع شده است. این نامگذاری به این خاطر است که برای نخستین بار بقایای باستان شناختی تولی ها در محلی به نام کُپهٔ کامر در این محل یافت شد.
از ویژگی های فرهنگ تولی این است که آنها فنون کاملاً جدیدی را از جمله برای شکار و صید ماهی با خود وارد شمال غرب قاره آمریکا کردند. از آن جمله است استفاده از کایاک های یک نفره یا چند نفره، استفاده از نیزه های بهتر ( آکِج ) و سورتمه های سگ ران بهتر و فنون جدید خانه سازی. با بهره گیری از این فنون مردمان تولی موفق شدند به شکار نهنگ قطبی نیز رفته و از پوست و روغن این جاندار استفاده کنند. خانه سازی بهتر نیز باعث تحرکاتی در زمینه های دینی و آیینی و هنری در جامعه تولی شد.
نشانه هایی در دست است که مردمان تولی با وایکینگ ها تماس هایی داشتند. وایکینگ ها در سده یازدهم میلادی به سواحل کانادا رسیده بودند. برای اثبات این که وایکینگ ها با مردمان دورست نیز تماس پیدا کرده بودند شواهد زیادی در دست نیست. در منابع وایکینگی از مردمی با نام تحقیرآمیز «اسکارلینگن» ( به معنی بدبخت بیچاره ها ) یاد شده که احتمال می رود منظور از آن تولی ها باشند.
بخشی از تولی ها در گامی که «گسترش دوم» نامیده می شود به سمت جنوب کوچیدند. حدود سده های سیزدهم و چهاردهم تولی ها جمعیت منطقه ای را تشکیل می دادند که امروزه این اینوئیت های مرکزی در آن ساکن اند و در حدود سده پانزدهم فرهنگ تولی جایگزین فرهنگ دورست شد. از سده هجدهم تماس های مردمان تولی با اروپایی ها شدت یافت.
به خاطر تاثیرات شدید عصر یخبندان کوچک یعنی دوره نسبتاً سردتر که از سده پانزدهم تا پایان سده نوزدهم به درازا کشید جامعه تولی ها دچار تشتت و پراکنده شد. آن ها پس از آن در ادبیات جهان به عنوان اسکیمو شناخته شدند و بعدها برای آن ها نام اینوئیت به کار رقت.
wiki: مردم تولی