مردم آذربایجانی یا آذری ها یک گروه قومی ترک زبان بومی قفقاز جنوبی و شمال غرب فلات ایران هستند. آذری ها دومین گروه قومی پرجمعیت در ایران و اکثریت جمعیت جمهوری آذربایجان را تشکیل می دهند. علاوه بر ایران و آذربایجان، آنها به طور سنتی در قلمرو روسیه ( داغستان ) ، گرجستان و همچنین در ترکیه ( قارص و ایغدیر ) زندگی می کنند.
... [مشاهده متن کامل]
اکثر آذری ها مسلمان شیعه هستند، بیشتر جمعیت آنان در ایران ساکن هستند و پس از آن در جمهوری آذربایجان که اکثریت جمعیت این کشور را شامل می شوند. منطقه سکونت آنها در ایران در منطقه آذربایجان که شامل استان های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل و زنجان است، همچنین در استان های قزوین و همدان نیز حضور گسترده ای دارند؛ تعداد زیادی از آنها نیز در اثر مهاجرت داخلی در شهرهایی همچون تهران و کرج ساکن شدند که بخش بزرگی از جمعیت این مناطق را تشکیل می دهند.
در طول تاریخ سرزمین آذری ها همواره جزو کشور ایران بوده است، در پی جنگ های روس و ایران در سال های ۱۸۱۳ و ۱۸۲۸، سرزمین های ایران قاجاری در قفقاز به امپراتوری روسیه واگذار شد و قراردادهای گلستان در سال ۱۸۱۳ و ترکمانچای در سال ۱۸۲۸ باعث جدا شدن منطقه ای از ایران شد که اکنون جمهوری آذربایجان نام دارد.
زبان آنها زبان ترکی آذربایجانی است که جزو گروه اغوز زبان های ترکی است که با ترکمنی و ترکی استانبولی خویشاوندی دارد، این زبان در اثر تهاجمات و مهاجرت های ترک های اغوز از آسیای میانه در این منطقه رواج یافت و به مرور جایگزین زبان آذری باستان و دیگر زبان های ایرانی که در این منطقه رواج داشت شد.
آذری ها در ایران در جنبه های مختلف سیاست، اقتصاد، نظامی و مذهبی حضور و نقش قابل توجهی دارند، همچنین نقش قابل توجهی در تاریخ این کشور و توسعه ناسیونالیسم ایرانی دارند، علاوه بر این رهبر فعلی ایران، علی خامنه ای و بسیاری از رهبران سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران آذربایجانی هستند.
نام آذربایجان یک نام کهن ایرانی است که از نام باستانی آتروپات، یک ساتراپ ( فرماندار ) پارسی که در حدود ۳۲۱ پیش از میلاد در آتروپاتن ( آذربایجان ایران امروزی ) حکومت می کرد نامگذاری شده است. ریشه نام آتورپات در زبان پارسی باستان است که به معنای نگهبان آتش است که خود ترکیبی از آتر به معنای آتش و پات به معنای نگهبان است.
نام امروزی آذربایجان شکل عربی شده آذرپایگان به معنی نگهبانان آتش است. خود کلمه آذرپایگان از پارسی باستان Āturpātakān به معنای «سرزمین نگهبانان آتش» است. نام گروه قومی آذربایجانی امروزی و نام کشور آذربایجان نیز ریشه در این نام باستانی دارد.
... [مشاهده متن کامل]
اکثر آذری ها مسلمان شیعه هستند، بیشتر جمعیت آنان در ایران ساکن هستند و پس از آن در جمهوری آذربایجان که اکثریت جمعیت این کشور را شامل می شوند. منطقه سکونت آنها در ایران در منطقه آذربایجان که شامل استان های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل و زنجان است، همچنین در استان های قزوین و همدان نیز حضور گسترده ای دارند؛ تعداد زیادی از آنها نیز در اثر مهاجرت داخلی در شهرهایی همچون تهران و کرج ساکن شدند که بخش بزرگی از جمعیت این مناطق را تشکیل می دهند.
در طول تاریخ سرزمین آذری ها همواره جزو کشور ایران بوده است، در پی جنگ های روس و ایران در سال های ۱۸۱۳ و ۱۸۲۸، سرزمین های ایران قاجاری در قفقاز به امپراتوری روسیه واگذار شد و قراردادهای گلستان در سال ۱۸۱۳ و ترکمانچای در سال ۱۸۲۸ باعث جدا شدن منطقه ای از ایران شد که اکنون جمهوری آذربایجان نام دارد.
زبان آنها زبان ترکی آذربایجانی است که جزو گروه اغوز زبان های ترکی است که با ترکمنی و ترکی استانبولی خویشاوندی دارد، این زبان در اثر تهاجمات و مهاجرت های ترک های اغوز از آسیای میانه در این منطقه رواج یافت و به مرور جایگزین زبان آذری باستان و دیگر زبان های ایرانی که در این منطقه رواج داشت شد.
آذری ها در ایران در جنبه های مختلف سیاست، اقتصاد، نظامی و مذهبی حضور و نقش قابل توجهی دارند، همچنین نقش قابل توجهی در تاریخ این کشور و توسعه ناسیونالیسم ایرانی دارند، علاوه بر این رهبر فعلی ایران، علی خامنه ای و بسیاری از رهبران سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران آذربایجانی هستند.
نام آذربایجان یک نام کهن ایرانی است که از نام باستانی آتروپات، یک ساتراپ ( فرماندار ) پارسی که در حدود ۳۲۱ پیش از میلاد در آتروپاتن ( آذربایجان ایران امروزی ) حکومت می کرد نامگذاری شده است. ریشه نام آتورپات در زبان پارسی باستان است که به معنای نگهبان آتش است که خود ترکیبی از آتر به معنای آتش و پات به معنای نگهبان است.
نام امروزی آذربایجان شکل عربی شده آذرپایگان به معنی نگهبانان آتش است. خود کلمه آذرپایگان از پارسی باستان Āturpātakān به معنای «سرزمین نگهبانان آتش» است. نام گروه قومی آذربایجانی امروزی و نام کشور آذربایجان نیز ریشه در این نام باستانی دارد.
