مردان نمکی

از میان مردان نمکی یافت شده، سه مرد نمکی مربوط به زمان هخامنشیان ( حدود ۴۰۰ پیش از میلاد ) و دو مرد نمکی دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی ( حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ پس از میلاد ) هستند.
در زمستان سال ۱۳۷۲ ه‍. ش، معدن کاران به هنگام خاکبرداری و استخراج نمک از معدن زیر تپه های این منطقه، با نیم تنهٔ یک جسد روبه رو شدند. این جسد دارای ریش و موی بلند و حلقهٔ گوشواره ای از جنس طلا در گوش چپ بود. جسد مزبور در میانه های یکی از تونل های معدن، که حدود ۴۵ متر طول داشت، مشاهده شد. از تاریخ ۶ اسفند ۱۳۷۲، کاوش ها در این منطقه آغاز شد. در پی کاوش ها؛ یک ساق پا درون چکمهٔ چرمی، سه قبضه چاقو، شلوارک، شیء نقره ای، قلاب سنگ، قطعات طناب چرمی، سنگ ساب، یک عدد گردو، قطعات سفال و چند تکه پارچهٔ منقوش و قطعات خردشدهٔ استخوان نیز پیدا شد. باستان شناسان در مورد ظاهر این پیکر گفته اند احتمالاً مرد نمکی از طبقهٔ اشراف و شاهزاده ها بوده است، زیرا بر روی لباس او جواهرات و زیورآلاتی پیدا شده که مخصوص این طبقه بوده، و همچنین آن ها چنین فرضیه دارند که او یا در حال فرار به غار پناه برده یا در جنگی از میدان گریخته و به غار پناه آورده و آنجا فوت کرده و موریانه ها پیکرش را، که از نمک پوشیده بوده، خورده اند.
با وجود کشف استثنایی مرد نمکی شمارهٔ یک در سال ۱۳۷۲ تلاش چندانی برای تعطیل کردن استخراج مکانیکی و لغو بهره برداری از معدن صورت نگرفت. پاییز ۱۳۸۳ معدنکاران در حین کار با بولدوزر دوباره با بقایای اسکلت انسانی برخورد کردند که به دلیل کار با بولدوزر تا حد زیادی متلاشی شده بود و با جستجوی معدن کاران در میان خاک های آشفته علاوه بر جمع آوری قسمت هایی از بقایای انسانی تکه تکه شده، شماری اشیاء به دست آمد که توسط بهره بردار به ادارهٔ میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد. بررسی های نخستین بر روی بقایای انسانی که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی شمارهٔ ۲ نامگذاری شد، نشان داد که این بقایا متعلق به مردی میانسال با میانگین قد حدود ۱۸۰ سانتی متر بوده که در جریان ریزش دیواره ها و سقف تونل کشته شده است.