مدینه الزهراء
لغت نامه دهخدا
دانشنامه اسلامی
[ویکی اهل البیت] دومین اثر بزرگ معماری که در عصر دولت امویان اندلس بنا شده، مدینةالزهراء است که عبدالرحمن سوم و حَکَم دوم در سالهای 324 - 350 ق آن را بنا نهادند.
شهر الزهراء، پایتخت حاکمان اندلس بود. بعد از سقوط اندلس، الزهراء رو به ویرانی نهاد. در سال 1910 م، باستان شناسان توانستند قسمتی از شهر را از دل خاک بیرون بیاورند. بناهای داخل شهر در سه ردیف پلکانی شکل و با اختلاف سطح، پشت سر هم قرار گرفته است.
ردیف اول به قصرهای خلیفه، ردیف دوم به منزل درباریان و نگهبانان اختصاص داشت. در ردیف سوم تاکنون بقایای یک سالن بزرگ کشف شده است.
در ضلع شرقی حصار شهر، مسجدی است که مانند مسجد قرطبه از پنج ستون عمود بر دیوار قبله تشکیل شده است. عناصر معماری و تزیینی در مسجد الزهراء با مسجد قرطبه یکی است؛ با این تفاوت که معماری اسلامی در مسجد الزهراء به اوج خود رسیده و کنده کاری های آن به جای گچ، روی سنگ انجام شده که پدیده جدیدی در هنر معماری است. گوناگونی سبک ها و نوآوری معماری مانند تعدد طبقات طاق ها و مشبک و متقاطع بودن آنها و گنبدهای چند ضلعی از ابتکارات معماری این مسجد است.
شهر الزهراء، پایتخت حاکمان اندلس بود. بعد از سقوط اندلس، الزهراء رو به ویرانی نهاد. در سال 1910 م، باستان شناسان توانستند قسمتی از شهر را از دل خاک بیرون بیاورند. بناهای داخل شهر در سه ردیف پلکانی شکل و با اختلاف سطح، پشت سر هم قرار گرفته است.
ردیف اول به قصرهای خلیفه، ردیف دوم به منزل درباریان و نگهبانان اختصاص داشت. در ردیف سوم تاکنون بقایای یک سالن بزرگ کشف شده است.
در ضلع شرقی حصار شهر، مسجدی است که مانند مسجد قرطبه از پنج ستون عمود بر دیوار قبله تشکیل شده است. عناصر معماری و تزیینی در مسجد الزهراء با مسجد قرطبه یکی است؛ با این تفاوت که معماری اسلامی در مسجد الزهراء به اوج خود رسیده و کنده کاری های آن به جای گچ، روی سنگ انجام شده که پدیده جدیدی در هنر معماری است. گوناگونی سبک ها و نوآوری معماری مانند تعدد طبقات طاق ها و مشبک و متقاطع بودن آنها و گنبدهای چند ضلعی از ابتکارات معماری این مسجد است.
wikiahlb: مدینة_الزهراء
پیشنهاد کاربران
مدینه الزهراء به معنای شهر درخشان ( با شکوه ) از شهرهای قدیمی اسپانیا در ناحیه اندلس و در ۳۰ کیلومتری کوردوبا ( قرطبه ) است که توسط عبدالرحمن ناصر در نیمه قرن دهم میلادی حوالی سال ۹۴۰ م ساخته شد. در سال ۱۹۱۱ م بقایای این شهر کشف شد و تا به حال حدود ده درصد از این شهر کشف و شناسایی شده است. این شهر به عنوان پایتخت اندلس یا همان اسپانیای مسلمان شناخته شد. شروع بنای این شهر از ۹۳۶–۹۴۰ میلادی بوده است. شهر الزهراء شامل ساختمان های حکومتی و مدیریتی، بوستان، ضرابخانه، کارگاه، مهمانسرا و حمام بود و دسترسی به آب در شهر به وسیلهٔ کانال کشی میسر شده بود.
... [مشاهده متن کامل]
با انقراض حکومت ۹۰ ساله بنی امیه و فروپاشی آن ها در سال ۱۳۲ هـ ق، عبدالرحمان بن معاویه، معروف به عبدالرحمان الداخل، از نوادگان هشام بن عبدالملک از چنگ عباسیان فرار کرد و به مغرب شمال آفریقا رفت و بعد از مدت ها سرگردانی از اغتشاش اسپانیا و اختلاف بربرها و قبایل عرب استفاده کرده با یاری هواداران بنی امیه و قبایل یمنی سپاهی فراهم آورد و در سال ۱۳۸ هجری قمری ( ۷۵۵ ) میلادی وارد آندلس، اسپانیای فعلی شد و با تصرف شهر «قرطبه» حکومت و دولت نیرومندی را در برابر حکومت عباسیان به نام حکومت امویان اندلس تأسیس کرد. عبدالرحمان سوم پس از آن که خود را خلیفه خواند، در راستای بخشی از ایدئولوژی و برنامه سیاسی خود دستور بنای شهر مدینةالزهرا را صادر کرد. وی با این کار پیام سیاسی مهمی به مردم و رقبای خود همچون خلفای دیگر مانند فاطمیون یا عباسیون فرستاد و به آن ها نشان داد به اندازه ای قدرت مند است که می تواند شهری بزرگ بسازد.
در دوره عبدالرحمن الناصر شهر قرطبه به صورتی شگفت انگیز و سریع توسعه یافت و شمار جمعیت آن به نیم میلیون نفر رسید. این رقم در جهان قرون وسطایی رقم استثنایی است. شهرک های اقماری اطراف قرطبه به ۲۸ ربض رسید که از مردم و بازار رونق داشت و در حوالی پایتخت تا شصت میلی پراکنده بود؛ چنان که به حدود اشبیلیه و جیان می رسید. شمار منازل قرطبه نیز فزونی یافت و به ۱۱۳ هزار خانه از تودهٔ مردم و چهارصد منزل در مدینة الزهرا برای کارکنان دولت رسید. مساجد شهر به سه هزار مسجد و شمار حمام ها به سیصد حمام بالغ شد.
خلیفه عبدالرحمن ناصر در این توسعه، نقش مشوق را داشت. او خود در چندین مناسبت طرح های عمرانی در شهرهای مختلف اندلس، خصوصاً قرطبه را افتتاح کرد. امیر عبدالرحمن سوم از روزی که خود را خلیفه و امیرالمؤمنین اعلام کرد، دریافت که چه بخواهد و چه نخواهد، می باید علاوه بر عرصه های سیاسی و احیاناً نظامی، در میادین عمران و تمدن نیز با دو خلافت دیگر وارد رقابت جدی شود: یکی خلافت با سابقهٔ شرقی، عباسیان - که به لحاظ میراثی که از تمدن های شرقی، به او رسیده، غنی و ثروتمند است و دیگری، خلافت جوان فاطمیان، که در نزدیکی سواحل اندلس پاگرفته و با تجارت عظیم خود بسی قوی، فعال و بر مدیترانه غربی چیره است. وی بر این اساس چنان دید که در پایتخت خلافت خود، قرطبه، به گونه ای تأسیسات عمرانی و تمدنی ایجاد کند که اگر نتوانست با بغداد و مهدیه رقابت کند، دست کم با این دو پایتخت برابری کند.
... [مشاهده متن کامل]
با انقراض حکومت ۹۰ ساله بنی امیه و فروپاشی آن ها در سال ۱۳۲ هـ ق، عبدالرحمان بن معاویه، معروف به عبدالرحمان الداخل، از نوادگان هشام بن عبدالملک از چنگ عباسیان فرار کرد و به مغرب شمال آفریقا رفت و بعد از مدت ها سرگردانی از اغتشاش اسپانیا و اختلاف بربرها و قبایل عرب استفاده کرده با یاری هواداران بنی امیه و قبایل یمنی سپاهی فراهم آورد و در سال ۱۳۸ هجری قمری ( ۷۵۵ ) میلادی وارد آندلس، اسپانیای فعلی شد و با تصرف شهر «قرطبه» حکومت و دولت نیرومندی را در برابر حکومت عباسیان به نام حکومت امویان اندلس تأسیس کرد. عبدالرحمان سوم پس از آن که خود را خلیفه خواند، در راستای بخشی از ایدئولوژی و برنامه سیاسی خود دستور بنای شهر مدینةالزهرا را صادر کرد. وی با این کار پیام سیاسی مهمی به مردم و رقبای خود همچون خلفای دیگر مانند فاطمیون یا عباسیون فرستاد و به آن ها نشان داد به اندازه ای قدرت مند است که می تواند شهری بزرگ بسازد.
در دوره عبدالرحمن الناصر شهر قرطبه به صورتی شگفت انگیز و سریع توسعه یافت و شمار جمعیت آن به نیم میلیون نفر رسید. این رقم در جهان قرون وسطایی رقم استثنایی است. شهرک های اقماری اطراف قرطبه به ۲۸ ربض رسید که از مردم و بازار رونق داشت و در حوالی پایتخت تا شصت میلی پراکنده بود؛ چنان که به حدود اشبیلیه و جیان می رسید. شمار منازل قرطبه نیز فزونی یافت و به ۱۱۳ هزار خانه از تودهٔ مردم و چهارصد منزل در مدینة الزهرا برای کارکنان دولت رسید. مساجد شهر به سه هزار مسجد و شمار حمام ها به سیصد حمام بالغ شد.
خلیفه عبدالرحمن ناصر در این توسعه، نقش مشوق را داشت. او خود در چندین مناسبت طرح های عمرانی در شهرهای مختلف اندلس، خصوصاً قرطبه را افتتاح کرد. امیر عبدالرحمن سوم از روزی که خود را خلیفه و امیرالمؤمنین اعلام کرد، دریافت که چه بخواهد و چه نخواهد، می باید علاوه بر عرصه های سیاسی و احیاناً نظامی، در میادین عمران و تمدن نیز با دو خلافت دیگر وارد رقابت جدی شود: یکی خلافت با سابقهٔ شرقی، عباسیان - که به لحاظ میراثی که از تمدن های شرقی، به او رسیده، غنی و ثروتمند است و دیگری، خلافت جوان فاطمیان، که در نزدیکی سواحل اندلس پاگرفته و با تجارت عظیم خود بسی قوی، فعال و بر مدیترانه غربی چیره است. وی بر این اساس چنان دید که در پایتخت خلافت خود، قرطبه، به گونه ای تأسیسات عمرانی و تمدنی ایجاد کند که اگر نتوانست با بغداد و مهدیه رقابت کند، دست کم با این دو پایتخت برابری کند.
