مدایح و مراثی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
مدایح، جمع مدح و مدیحه است و مراثی، جمع مرثیه.
«مدح »: ستایش، ثنای به صفات نیک، توصیف به نیکخویی، مدحت.
«مرثیه »: مرده ستایی، عزاداری، شرح محامد و اوصاف مرده، چکامه ای که در عزای از دست رفته ای سرایند، در عزای کسی شعر سرودن، گریستن بر مرده و برشمردن و ذکر محاسن وی، سوگواری، روضه، مراسم عزایی که به یاد شهیدان راه دین و بخصوص در ایام محرم و به یاد واقعه کربلا برپا کنند، اشعاری که در ذکر مصائب و شرح شهادت پیشوایان دین و بخصوص شهیدان کربلا سرایند و خوانند.
از جمله برنامه هایی که از سوی امامان معصوم مورد تشویق قرار گرفته تا از این طریق، خاطره رشادت ها و مظلومیت های شهدای کربلا و فرهنگ عاشورا زنده بماند، سرودن مدح و مرثیه است. قالب شعر به لحاظ برخورداری از وزن و آهنگ و بعد عاطفی، مؤثرتر و ماندگارتر است.
از این رو به عنوان سلاحی مؤثر در دفاع از حق و ستایش راستی و راستان بکار گرفته شده است. در تاریخ شیعه، شاعرانی برجسته همچون: فرزدق، عوف بن عبدالله، کمیت، عبدالله بن کثیر، دعبل، سید حمیری و... با زیباترین وجهی مفاخر و فضایل اهل بیت را ترسیم کرده و با سوزناکترین صورت، برای شهدای کربلا مرثیه سروده اند و مجموعه های معتبری نیز از اشعار شاعران شیعی گرد آمده است.
به بیان آیت الله خامنه ای: «با توجه به پایگاه بلند «شعر مسلکی » در قرن های اول و دوم هجری و یادآوری این نکته که شاعر متعهد به یک مسلک، برجسته ترین و مؤثرترین نقش را در ترویج گرایش های مسلک خود و تبیین هدف ها و شعارهای آن بکار می برده است، طبیعی می نماید که حساب ویژه ای برای اظهارات و سروده های شاعران وابسته به جناح های سیاسی در نظر گرفته آید...».