/maKhtoom gholi/ مختوم قلی فراغی شاعر و عارف بزرگ ترکمن در سال ۷۳۳ میلادی در خیوه که در آن زمان بخشی از خاک ایران بود متولد شداو نزد پدرش دولت محمد آزادی که خوداز شعرای بنام ترکمن بوده و به تحصیل پرداختنخستین معلم رسمی او نیاز صالح نام داشتوی پس از چندی به دلیل اختلاف و دودستگی میان علمای بخارا، همراه دوستی به نام نوری کاظم بن باهر مجبور به ترک مدسه شداین امر باب تازه ای در زندگی او گشود و وی را راهی افغانستان، هندوستان، ازبکستان و ترکمنستان کرداشعار او سرشار از مضامین اجتماعی، سیاسی و بیانگر موقعیت اجتماعی قوم ترکمن استوی شاعران فارسی زبانی چون فردوسی، حافظ، مولوی و سعدی را الگوی خود قرار داده ودر قالب های شعری غزل، قصیده و مسمط شعر سروده است، ولی تنها ترکمن ها از آثار این شاعر بلند پایه بهره برده اند و در ایران به اندازه ی دانش، حکمت و هنرش آوازه نیافته استوفات وی به سال ۷۹۰ میلادی رخ داده استآرمگاه مختومقلی در ایران و در روستای آق توقای از توابع شهرستان گنبد کاووس، میعادگاه عارفان، شاعران و فرهیختگان ترکمن و ایرانی استمختومقلی نزد قوم ترکمن منزلتی پیامبر گونه دارد و اشعار او الهام بخش آواز بخشی ها و مردم ترکمن است
