[ویکی نور] مختصر مجمع البیان فی تفسیر القرآن. مختصر مجمع البیان فی تفسیر القرآن خلاصه از از کتاب مجمع البیان طبرسی است که توسط شیخ محمد باقر ناصری انجام و منتشر شده است.
ناصری در مقدمۀ خود می نویسد:در حوزۀ علمیۀ شهر ناصریه به تدریس تفسیر قرآن مشغول بودم، احساس کردم به تفسیری نیاز است که شامل آیات الاحکام، اسباب نزول، بیان مفردات و مطرح کردن برخی مطالب قرآنی بر اساس دیدگاه شیعه و روایات اهل بیت(ع) باشد، بعد از مشورت فراوان به این نتیجه رسیدم که تفسیر مجمع البیان را خلاصه نمایم.
ناصری در مقدمه می نویسد: «سعی کردم از چارچوب تفسیر مجمع البیان خارج نشوم، بدین جهت اغلب از تعابیر، جملات و کلمات آن استفاده کردم. قصص، احکام و آراء مختصر و کوتاه برگزیدم و بخش های بیان آیات، احکام و اسباب نزول را بیشتر مورد توجه قرار دادم. از خوض در ادبیات و لغت پرهیز نموده، مطالب این بخش را کنار گذاشتم. از اخبار و روایات و آراء به آنچه غرض را می رساند اکتفا نمودم.»
بنابر این سیر ورود و خروج ایشان به بحث به این ترتیب است که، در هر سوره ابتدا کلیاتی دربارۀ سوره از قبیل نام، مکی مدنی بودن و تعداد آیات مطرح می کند سپس به بیان معنا و توضیح آیه می پردازد، در این میان، اشاره ای نیز به معنای برخی لغات و وجوه و احتمالات در معنای آن خواهد داشت، به همین جهت مطالعه کننده اثری از عناوین النزول، فضلها (سوره)، التوضیح، اللغة، الاعراب، القراءة، الحجة، و المعنی و عنوانهای موضوعی مانند: فصل فی التقوی و المتقی، که برای تفکیک مطالب و نظم بیشتر از طرف مرحوم طبرسی انتخاب شده بود نخواهید دید لذا این مختصر بیشتر، مختصر بخش «توضیح» و «المعنی» خواهد بود، با این وصف رویکردی اجتهادی، روایی به خود گرفته است که جنبۀ تربیتی و هدایتی نیز خواهد داشت.
چینش فعلی مختصر مجمع بنا به گفتۀ ناصری، 8 سال زمان به خود اختصاص داد و در سال 1400ق پایان یافت.
مقدمه ای کوتاه از ناصری در ابتدای تفسیر به چشم می خورد که شامل مطالبی در فضل قرآن و عظمت آن، علم تفسیر و جایگاه آن، جایگاه قرآن، اهل بیت(ع) و قرآن، جایگاه تفسیر مجمع البیان و مؤلف آن، انگیزۀ خود از تلخیص مجمع البیان و شیوۀ آن می باشد.
ناصری در مقدمۀ خود می نویسد:در حوزۀ علمیۀ شهر ناصریه به تدریس تفسیر قرآن مشغول بودم، احساس کردم به تفسیری نیاز است که شامل آیات الاحکام، اسباب نزول، بیان مفردات و مطرح کردن برخی مطالب قرآنی بر اساس دیدگاه شیعه و روایات اهل بیت(ع) باشد، بعد از مشورت فراوان به این نتیجه رسیدم که تفسیر مجمع البیان را خلاصه نمایم.
ناصری در مقدمه می نویسد: «سعی کردم از چارچوب تفسیر مجمع البیان خارج نشوم، بدین جهت اغلب از تعابیر، جملات و کلمات آن استفاده کردم. قصص، احکام و آراء مختصر و کوتاه برگزیدم و بخش های بیان آیات، احکام و اسباب نزول را بیشتر مورد توجه قرار دادم. از خوض در ادبیات و لغت پرهیز نموده، مطالب این بخش را کنار گذاشتم. از اخبار و روایات و آراء به آنچه غرض را می رساند اکتفا نمودم.»
بنابر این سیر ورود و خروج ایشان به بحث به این ترتیب است که، در هر سوره ابتدا کلیاتی دربارۀ سوره از قبیل نام، مکی مدنی بودن و تعداد آیات مطرح می کند سپس به بیان معنا و توضیح آیه می پردازد، در این میان، اشاره ای نیز به معنای برخی لغات و وجوه و احتمالات در معنای آن خواهد داشت، به همین جهت مطالعه کننده اثری از عناوین النزول، فضلها (سوره)، التوضیح، اللغة، الاعراب، القراءة، الحجة، و المعنی و عنوانهای موضوعی مانند: فصل فی التقوی و المتقی، که برای تفکیک مطالب و نظم بیشتر از طرف مرحوم طبرسی انتخاب شده بود نخواهید دید لذا این مختصر بیشتر، مختصر بخش «توضیح» و «المعنی» خواهد بود، با این وصف رویکردی اجتهادی، روایی به خود گرفته است که جنبۀ تربیتی و هدایتی نیز خواهد داشت.
چینش فعلی مختصر مجمع بنا به گفتۀ ناصری، 8 سال زمان به خود اختصاص داد و در سال 1400ق پایان یافت.
مقدمه ای کوتاه از ناصری در ابتدای تفسیر به چشم می خورد که شامل مطالبی در فضل قرآن و عظمت آن، علم تفسیر و جایگاه آن، جایگاه قرآن، اهل بیت(ع) و قرآن، جایگاه تفسیر مجمع البیان و مؤلف آن، انگیزۀ خود از تلخیص مجمع البیان و شیوۀ آن می باشد.
wikinoor: مختصر_مجمع_البیان_فی_تفسیر_القرآن