[ویکی فقه] «آیة الله سید محمد هاشم خوانساری چهار سوقی»، در سال ۱۲۳۵ ق، متولد شد. او، فرزند آیة الله سید زین العابدین خوانساری است. او را سرسلسله خاندان معروف روضاتی می شناسند.
میرزا محمد هاشم، هفت برادر داشت که جملگی از علما و فضلا و یا مجتهدان اصفهان بوده اند و آیة الله میرزا محمدباقر خوانساری صاحب کتاب پرارج «روضات الجنات» یکی از آنان بوده است.ایشان، در سال ۱۲۷۴ ق، پس از حضور ده ساله در درس مرحوم میر سید حسن مدرس که از افاضل اعلام اصفهان بود، به نجف اشرف عزیمت نمود و در درس شیخ اعظم انصاری حاضر شد و مورد توجه خاص شیخ گردید؛ چنان که شیخ او را به اتمام کتاب «اصول آل الرسول» تشویق نمود و نیازمندی حوزه علمیه نجف را نسبت به چنین کتابی اعلام فرمود.مراودات او با میرزای بزرگ شیرازی نیز یادآور حضور جدی و علمی میرزا در مدینة العلم نجف اشرف بوده است و بدین سان، میرزا هاشم، از شاگردان و خصیصین مکتب نجف نیز محسوب می شود.میرزا، پس از حضوری چند ساله در نجف اشرف، به ایران مراجعت کرد و در اصفهان دوباره رحل اقامت افکند و مدت پنجاه سال به تدریس فنون مختلف علمی از فقه و اصول و رجال و... پرداخت و بزرگان بسیاری از محضرش بهره ها بردند. در دهه های آخر این پنجاه سال، میرزا به مقام افتاء و مرجعیت نائل گردید و مردم نقاط گسترده ای از بلاد ایران، به ویژه اصفهان و خوانسار از او تقلید می کردند و در موقعیت های مختلف، گوش به فرمان او بودند و این زمان، مصادف بود با مرجعیت میرزای بزرگ شیرزای، مرجع بزرگ شیعه و صاحب فتوای تحریم تنباکو در نجف اشرف؛ در عین حال، رساله عملیه اش در شهرهای مختلف مورد عمل و مراجعه مؤمنین بود.
میرزا محمد هاشم، هفت برادر داشت که جملگی از علما و فضلا و یا مجتهدان اصفهان بوده اند و آیة الله میرزا محمدباقر خوانساری صاحب کتاب پرارج «روضات الجنات» یکی از آنان بوده است.ایشان، در سال ۱۲۷۴ ق، پس از حضور ده ساله در درس مرحوم میر سید حسن مدرس که از افاضل اعلام اصفهان بود، به نجف اشرف عزیمت نمود و در درس شیخ اعظم انصاری حاضر شد و مورد توجه خاص شیخ گردید؛ چنان که شیخ او را به اتمام کتاب «اصول آل الرسول» تشویق نمود و نیازمندی حوزه علمیه نجف را نسبت به چنین کتابی اعلام فرمود.مراودات او با میرزای بزرگ شیرازی نیز یادآور حضور جدی و علمی میرزا در مدینة العلم نجف اشرف بوده است و بدین سان، میرزا هاشم، از شاگردان و خصیصین مکتب نجف نیز محسوب می شود.میرزا، پس از حضوری چند ساله در نجف اشرف، به ایران مراجعت کرد و در اصفهان دوباره رحل اقامت افکند و مدت پنجاه سال به تدریس فنون مختلف علمی از فقه و اصول و رجال و... پرداخت و بزرگان بسیاری از محضرش بهره ها بردند. در دهه های آخر این پنجاه سال، میرزا به مقام افتاء و مرجعیت نائل گردید و مردم نقاط گسترده ای از بلاد ایران، به ویژه اصفهان و خوانسار از او تقلید می کردند و در موقعیت های مختلف، گوش به فرمان او بودند و این زمان، مصادف بود با مرجعیت میرزای بزرگ شیرزای، مرجع بزرگ شیعه و صاحب فتوای تحریم تنباکو در نجف اشرف؛ در عین حال، رساله عملیه اش در شهرهای مختلف مورد عمل و مراجعه مؤمنین بود.