محمدمهدی جواهری

[ویکی فقه] محمدمهدی جواهری ، بزرگترین شاعر کلاسیک عراقی ایرانی تبار در نیمه قرن چهاردهم می باشد.
برای تولد وی تاریخ های متفاوتی ذکر شده است ، اما به نظر می رسد صحیح ترین تاریخ ۱۷ ربیع الاول ۱۳۱۷ باشد. وی در خاندانی اهل علم در نجف به دنیا آمد. پدرش ، عبدالحسین ، از نوادگان شیخ محمدحسن نجفی بود. اولاد و نوادگان شیخ محمدحسن ، نام خانوادگی خود را در انتساب به این کتاب ، «جواهری »، «صاحب جواهر» و «جواهر کلام » برگزیده اند.(جواهری، آل ) محمدمهدی از پنج سالگی خواندن و نوشتن را نزد برادر بزرگش ، عبدالعزیز، و قرآن را در مکتب خانه فراگرفت . تحصیلات ابتدایی را نزد معلمی تندخو گذراند، به طوری که بعدها از تأثیر منفی این دوره با تلخی بسیار یاد می کرد. سپس به مدرسه رشدیه رفت و به فراگیری زبان و ادبیات عرب و جغرافیا پرداخت . وی حافظه ای اعجاب انگیز داشت به شکلی که در هشت سالگی هر روز یک خطبه از نهج البلاغه ، قطعه ای از أمالی شریف مرتضی ، قصیده ای از دیوان متنبی و قطعه ای از البیان و التبین جاحظ را از بر می کرد و چنان که خود گفته ، به جهت قدرت حافظه اش مورد غبطه و حسادت قرار می گرفت .
تحصیلات و سرودن شعر
وی با وجود استعداد و حافظه قوی ، در آغاز علاقه ای به تحصیلات سنّتی نداشت . اما همین تحصیلات اولیه سنّتی و مطالعه اشعار قدما بعدها تأثیر عمیقی بر شعر وی گذاشت . جواهری از کودکی دلبستگی شدیدی به شعر داشت . پدرش با اینکه در آغاز مخالف سرودن وی بود، هنگامی که علاقه عمیق او را به شعر درک کرد، خود نیز به تشویق وی پرداخت و او را با خود به مجالس بزرگان برد. جواهری هم در این مجالس تحت تأثیر اندیشه آزادی خواهی بزرگانی چون محمدسعید حبوبی ، شاعر مبارز ضداستعمار، قرار گرفت . وی در نوجوانی همراه برادر بزرگ ترش در یکی از حوزه های علوم دینی نجف به تحصیل پرداخت و لباس روحانیت بر تن کرد، اما پس از مرگ پدرش ، تحصیلات حوزوی و لباس روحانیت را کنار گذاشت . در هجده سالگی نخستین شعرش را با نام مستعار در روزنامه العراق به چاپ رساند و فقط در ۱۳۰۰ شمسی حدود ۲۱ شعر از وی در نشریات عراق به چاپ رسید و به دلیل استحکام اشعارش خیلی زود جای خود را در میان خوانندگان باز کرد اولین مجموعه شعری وی ، با عنوانِ «حبله الادب » در ۱۳۰۲ ش / ۱۹۲۳ در بغداد منتشر شد.
سفر به ایران
جواهری دو بار به ایران سفر کرد؛ در تابستان ۱۳۰۳ شمسی/ ۱۹۲۴ و تابستان ۱۳۰۵ شمسی/۱۹۲۶. تأثیر عمیقی که مشاهده طبیعت زیبا و سفر به شهرهای ایران بر وی گذاشته ، در اشعارش (از جمله «عَلی ' حدود فارس »، «عَلی ' کرند»، «الریف الضاحک »، «عَلی ' دربند» و «فی طَهران ») آشکار است . وی در ۱۳۰۶ شمسی/۱۹۲۷ به بغداد سفر کرد و معلم مدارس کاظمیه شد، اما پس از انتشار قصیده «بَریدالغُربه» در روزنامه الفَیحاءــ که در آن به ستایش طبیعت و آب و هوا و زیبایی های ایران پرداخته بود و دلیل وابستگی به عراق را فقط علاقه به یارانش دانسته بود ــ ساطع حُصَری ، مدیرکل وزارت معارف ، او را به شعوبی گری متهم و از معلمی برکنار کرد.
اشتغالات جواهری
...