محمدشاه گورکانی

محمّدشاه گورکانی (۱۱۱۴ـ۱۱۶۱ق دهلی)
(ملقب به محمدشاه روشن اختر) دوازدهمین پادشاه (حک: ۱۱۳۱ـ۱۱۶۱ق) سلسلۀ تیموریان هند. فرزند شاه جهان دوم بود و پس از مرگ پدر با حمایت سید عبدالله خان و حسینعلی خان بارهوی بر تخت پادشاهی دهلی جلوس کرد. نخستین اقدام وی از میان برداشتن دو برادر سید بود که از دورۀ پادشاهی فرخ سَیر، قدرت و نفوذ سیاسی بسیار یافته بودند. اگرچه او سعی کرد مقتدرانه کنترل امور را در دست گیرد، شورش های این دوره، ضعف هرچه بیشتر حکومت مرکزی را سبب شد . در ۱۱۵۱ق نادرشاه افشار به هند لشکرکشی کرد و در جنگ کرنال محمدشاه را شکست داد و وی کوه نور و تخت طاووس را به نادر پیش کش کرد. و نادرشاه پس از فتح دهلی دوباره تاج و تخت را به محمدشاه واگذار کرد. محمدشاه در ۱۱۶۱ق احمدشاه اَبدالی را که به هند لشکر کشیده بود، در جنگ سرهند شکست داد و این آخرین موفقیت سیاسی ـ نظامی وی بود و یک ماه بعد درگذشت . او را در حیاط مقبرۀ نظام الدین اولیاء در دهلی به خاک سپردند. محمدشاه آخرین پادشاه مقتدر سلسلۀ تیموریان شبه قاره بود.