محمّدرضا لطفی ( ۱۷ دی ۱۳۲۵ – ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۳ ) ردیف دان، موسیقی دان و آهنگ ساز ایرانی بود. او نوازندهٔ برجستهٔ تار، سه تار و کمانچه و نیز پژوهشگر و مدرس موسیقی سنتی ایرانی بود. او از چهره های تأثیرگذار موسیقی ایرانی بود که با خلق آثاری چون «ایران ای سرای امید»، «کاروان شهید»، «برادر بی قراره» و «عشق داند» به میان تودهٔ مردم راه یافت.
... [مشاهده متن کامل]
لطفی بنیان گذار کانون فرهنگی و هنری چاووش، گروه شیدا و مکتب خانه میرزا عبدالله بود و هنرمندان بسیاری از جمله مجید درخشانی، صدیق تعریف، حمید متبسم و حسین بهروزی نیا را تربیت کرد. او در کنار تار و سه تار، کمانچه، دف، نی و سنتور نیز می نواخت. او به مدت دو سال، ریاست پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران را بر عهده داشت.
لطفی تجربه همکاری با خوانندگانی چون تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان و شهرام ناظری را داشت و همچنین خوانندگانی چون هنگامه اخوان، صدیق تعریف، محمد گلریز و محمد معتمدی، علیرضا شاه محمدی و امیر اثنی عشری را نخستین بار او به جامعهٔ موسیقی معرفی کرد.
محمّدرضا لطفی در ۱۷ دی سال ۱۳۲۵ در شهر گرگان، در خانواده ای فرهنگی که پدر و مادر هر دو معلم بودند، زاده شد. مادرش از اهالی گرگان و پدرش زادهٔ خلخال بود و از آن جا که در اثر شیوع بیماری وبا، تمام خانواده اش را از دست داده بود، به رودسر نزدِ یکی از اقوامش فرستاده می شود. این دو در دوران جوانی و زمانی که به معلمی اشتغال داشتند، طی فرمانی از رضاشاه که تمامی معلم های مجرد را ظرف سه ماه به ازدواج موظف کرده بود، با یکدیگر ازدواج کردند، و به مدت ۱۵ سال در ترکمن صحرا به معلمی پرداختند. مادر لطفی حرفهٔ معلمی را پی گرفت و آن را ادامه داد. طبق گفتهٔ لطفی، به تدریس قرآن نیز مشغول بود؛ اما پدرش پس از مدتی کار معلمی را رها کرد و به تجارت و زراعت پرداخت. لطفی پدر و مادر خود را عاشق و دوست دارِ موسیقی معرفی می کند، و اضافه می کند که پدرش خواننده و نوازندهٔ تار نیز بوده است. وی معتقد است که صدای پدرش به صدای رضاقلی میرزا ظِلّی شباهت داشته است، اما با زنگ بیشتر. علاوه بر پدر لطفی، برادرش نیز نوازندهٔ تار بود، که هر دوی آن ها از طریق یکی از دوستان پدر لطفی با این ساز آشنا شده بودند. لطفی می گوید با تار برادرش بزرگ شده است و بیشتر تحت تأثیر تارنوازی برادرش بوده تا زندگی فرهنگی پدرش.
... [مشاهده متن کامل]
لطفی بنیان گذار کانون فرهنگی و هنری چاووش، گروه شیدا و مکتب خانه میرزا عبدالله بود و هنرمندان بسیاری از جمله مجید درخشانی، صدیق تعریف، حمید متبسم و حسین بهروزی نیا را تربیت کرد. او در کنار تار و سه تار، کمانچه، دف، نی و سنتور نیز می نواخت. او به مدت دو سال، ریاست پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران را بر عهده داشت.
لطفی تجربه همکاری با خوانندگانی چون تاج اصفهانی، غلامحسین بنان، محمدرضا شجریان و شهرام ناظری را داشت و همچنین خوانندگانی چون هنگامه اخوان، صدیق تعریف، محمد گلریز و محمد معتمدی، علیرضا شاه محمدی و امیر اثنی عشری را نخستین بار او به جامعهٔ موسیقی معرفی کرد.
محمّدرضا لطفی در ۱۷ دی سال ۱۳۲۵ در شهر گرگان، در خانواده ای فرهنگی که پدر و مادر هر دو معلم بودند، زاده شد. مادرش از اهالی گرگان و پدرش زادهٔ خلخال بود و از آن جا که در اثر شیوع بیماری وبا، تمام خانواده اش را از دست داده بود، به رودسر نزدِ یکی از اقوامش فرستاده می شود. این دو در دوران جوانی و زمانی که به معلمی اشتغال داشتند، طی فرمانی از رضاشاه که تمامی معلم های مجرد را ظرف سه ماه به ازدواج موظف کرده بود، با یکدیگر ازدواج کردند، و به مدت ۱۵ سال در ترکمن صحرا به معلمی پرداختند. مادر لطفی حرفهٔ معلمی را پی گرفت و آن را ادامه داد. طبق گفتهٔ لطفی، به تدریس قرآن نیز مشغول بود؛ اما پدرش پس از مدتی کار معلمی را رها کرد و به تجارت و زراعت پرداخت. لطفی پدر و مادر خود را عاشق و دوست دارِ موسیقی معرفی می کند، و اضافه می کند که پدرش خواننده و نوازندهٔ تار نیز بوده است. وی معتقد است که صدای پدرش به صدای رضاقلی میرزا ظِلّی شباهت داشته است، اما با زنگ بیشتر. علاوه بر پدر لطفی، برادرش نیز نوازندهٔ تار بود، که هر دوی آن ها از طریق یکی از دوستان پدر لطفی با این ساز آشنا شده بودند. لطفی می گوید با تار برادرش بزرگ شده است و بیشتر تحت تأثیر تارنوازی برادرش بوده تا زندگی فرهنگی پدرش.
