میرزا عبدالرحیم ( محمد رحیم ) شیخ الاسلام اصفهان ( فوت ۱۱۴۷ ه. ش ) ( فوت ۱۱۸۱ ه. ق ) از علما و روحانیان و رجال حکومتی در قرن دوازدهم هجری بود. محمد رحیم سبزواری در نزد امرا و بزرگان دولت و شخص نادر شاه بسیار محترم بوده و از طرف نادرشاه، اول به منصب قضاوت و سپس به شیخ الاسلامی اصفهان منصوب شده است.
... [مشاهده متن کامل]
دراوائل حکومت نادر و قدرت یافتن او، دو منصب روحانی یعنی امامت جماعت و شیخ الاسلام در اعقاب علامه مجلسی قرار گرفته بود. عده ای از مشاورین به نادر اظهار داشتند که نباید این دو منصب که در بین توده مردم قدرت و نفوذ و اهمیت دارد در یک جا متمرکز باشد که هر وقت بخواهند بتوانند با دولت مخالفت کنند و ضمناً آنها از طرفداران صفویه می باشند. از ان جهت که نادر به فکر بدست آوردن قدرت مطلقه بود و قبلاً با قدرت یافتن علما شیعه مخالف بود و عده ای از آنان را به بهانه های شهید گردانیده بود تصمیم به جداسازی و منصوب کردن دو نفر برای امامت جماعت و شیخ الاسلامی کرد. در سال ۱۱۱۷ه. ش ( ۱۱۵۱ ه. ق ) ، موقعی که نادر در اردوئی در قزوین بود، با آگاهی از سوابق میرزا محمد رحیم سبزواری که ا ز علما موافق و هواخواه او بود، مشورت کرد و ایشان درجواب او گفت: امامت جمعه در خاندان علامه مجلسی بوده و محقق سبزواری جد ما قبلاً نیز شیخ الاسلام بوده است و نادر این سخن را پذیرفت و میرزا محمد رحیم را به سمت قاضی اصفهان و سپس شیخ الاسلام این شهر منصوب کرد. این اقدام ضمن جدا کردن دو منصب امام جماعت و شیخ الاسلام و شکستن قدرت هر دو باعث می شد که حتی آنها در مقابل هم قرار بگیرند
وی رساله های چندی تألیف نموده که از آن جمله می توان به رساله های زیر اشاره کرد:
• رساله فی الغنا: میرزا محمد رحیم ابتدا به طریقه استدلال جدش مرحوم سبزواری پرداخته و آنگاه حکم تغنی و استماع غنا در روایات را بیان می کند تاریخ کتابت: ۱۱۳۲ ه. ش ( ۱۱۶۶ ه. ق )
• رساله فی الجمع بین الظهر و الجمعه: در حکم فقهی جمع بین نماز ظهر و نماز جمعه در روز جمعه
• اعتبار رویه الهلال یوم الثلاثین قبل الزوال: که براساس نگارش ها و دیدگاه های جدش، محقق سبزواری و پدرش، شیخ محمد جعفر دربارهٔ دیدن ماه پیش از ظهر و اینکه آن روز متعلق به کدام ماه است، می باشد و ان را با دیدگاه فاضل سراب که از شاگردان محقق سبزواری بوده مقایسه می کند
• رد اثبات الاین و الحیث و الکیف و الماهیه لله تعالی بدعاء المشلول
... [مشاهده متن کامل]
دراوائل حکومت نادر و قدرت یافتن او، دو منصب روحانی یعنی امامت جماعت و شیخ الاسلام در اعقاب علامه مجلسی قرار گرفته بود. عده ای از مشاورین به نادر اظهار داشتند که نباید این دو منصب که در بین توده مردم قدرت و نفوذ و اهمیت دارد در یک جا متمرکز باشد که هر وقت بخواهند بتوانند با دولت مخالفت کنند و ضمناً آنها از طرفداران صفویه می باشند. از ان جهت که نادر به فکر بدست آوردن قدرت مطلقه بود و قبلاً با قدرت یافتن علما شیعه مخالف بود و عده ای از آنان را به بهانه های شهید گردانیده بود تصمیم به جداسازی و منصوب کردن دو نفر برای امامت جماعت و شیخ الاسلامی کرد. در سال ۱۱۱۷ه. ش ( ۱۱۵۱ ه. ق ) ، موقعی که نادر در اردوئی در قزوین بود، با آگاهی از سوابق میرزا محمد رحیم سبزواری که ا ز علما موافق و هواخواه او بود، مشورت کرد و ایشان درجواب او گفت: امامت جمعه در خاندان علامه مجلسی بوده و محقق سبزواری جد ما قبلاً نیز شیخ الاسلام بوده است و نادر این سخن را پذیرفت و میرزا محمد رحیم را به سمت قاضی اصفهان و سپس شیخ الاسلام این شهر منصوب کرد. این اقدام ضمن جدا کردن دو منصب امام جماعت و شیخ الاسلام و شکستن قدرت هر دو باعث می شد که حتی آنها در مقابل هم قرار بگیرند
وی رساله های چندی تألیف نموده که از آن جمله می توان به رساله های زیر اشاره کرد:
• رساله فی الغنا: میرزا محمد رحیم ابتدا به طریقه استدلال جدش مرحوم سبزواری پرداخته و آنگاه حکم تغنی و استماع غنا در روایات را بیان می کند تاریخ کتابت: ۱۱۳۲ ه. ش ( ۱۱۶۶ ه. ق )
• رساله فی الجمع بین الظهر و الجمعه: در حکم فقهی جمع بین نماز ظهر و نماز جمعه در روز جمعه
• اعتبار رویه الهلال یوم الثلاثین قبل الزوال: که براساس نگارش ها و دیدگاه های جدش، محقق سبزواری و پدرش، شیخ محمد جعفر دربارهٔ دیدن ماه پیش از ظهر و اینکه آن روز متعلق به کدام ماه است، می باشد و ان را با دیدگاه فاضل سراب که از شاگردان محقق سبزواری بوده مقایسه می کند
• رد اثبات الاین و الحیث و الکیف و الماهیه لله تعالی بدعاء المشلول
