محمدحسین فضل الله

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] آیت الله سید محمدحسین فضل الله در سال 1935 م (1354 ق) در نجف اشرف در خانواده روحانی دیده به جهان گشود. تحت اشراف پدرش سید عبدالروف فضل الله - از روحانیون سرشناس شیعه - مراحل تربیت و تعلیم را به شیوه ای که در آن زمان مرسوم بود گذراند. در دوره کودکی وارد مکتب خانه شد تا خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را بیاموزد. اما فضای خشن مکتب خانه که تحت اداره افراد کهنسال بود با مزاجش سازگار نیامد و حتی آثار منفی بر روحیه اش گذارد.
بزودی وارد مدرسه ای شد که مرکزی با نام (منتدی النشر) به سبک جدید تاسیس کرده بود. وی وارد کلاس سوم این دبستان شد و زمانی که کلاس چهارم را می گذراند، دبستان را هم ترک گفت و در سن نه سالگی تحصیلات حوزوی اش را آغاز کرد. همزمان با تحصیلات حوزوی و به تناسب سن و ذهنیت خویش به فضای پیرامون و اوضاع زمانه توجه داشت و اندیشه ها و دغدغه های فرهنگی و سیاسی زمانه اش را از طریق مجلات مصر و لبنان و روزنامه های عراقی پیگیری می کرد.
سید محمدحسین دروس مرسوم حوزوی از صرف و نحو و معانی و بیان تا منطق و اصول فقه را نزد پدر خود فراگرفت و در این مرحله استادی غیر از پدرش نداشت. تا این که برای فراگیر جلد دوم کتاب کفایة‍ الاصول به محضر یکی از اساتید ایرانی اش به نام شیخ مجتبی لنکرانی می شتابد.
با اتمام کتاب کفایة الاصول به درس خارج مراجع آن دوره مانند حضرات آیات سید ابوالقاسم خویی، سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی و شیخ حسین حلی راه یافت و در کنار دروس خارج اصول فقه و فقه، بخشی از کتاب (الاسفار) معروف به (حکمت متعالیه) ملاصدرا شیرازی را نزد ملاصدرا بادکوبه ای فراگرفت و مدت پنج سال نیز این درس را از آیت الله سید محمدباقر صدر فراگرفت. استادش حضرت آیت الله سید ابوالقاسم خویی به او توصیه کرده بود تا این درس را به طور جدی پیگیری کند.
آیت الله فضل الله در سال 1952 م در سن هفده سالگی برای نخستین بار به قصد دید و بازدید خانوادگی به لبنان رفت و در این سفر که همزمان با اربعین درگذشت علامه سید محسن امین عاملی بود قصیده ای در رثای او سرود و در آیین یادبود او قرائت کرد. وی در این قصیده بسیاری از مسایل سیاسی روز و از جمله مساله وحدت و بیداری اسلامی و مهاجرت جوانان را مطرح و استعمار فرانسه را تقبیح کرد. روزنامه های آن روز لبنان این قصیده را تحریک کننده و احساس برانگیز توصیف کردند.
در سال 1966 م جمعی از موسسان انجمن مذهبی "اسرة التآخی" منطقه نبعه در حاشیه شرقی بیروت از فضل الله دعوت کردند تا در آن منطقه رحل اقامت افکند. وی این دعوت را پذیرفت و در همین سال به قصد اقامت دائم به وطن اصلی خویش بازگشت.
سید محمدحسین فضل الله از سال های نخست نوجوانی، در کنار استمرار تحصیلات حوزوی مطالعات و فعالیت هایی را پی گرفت که در محیط حوزه علمیه نجف چندان پذیرفته نبود. وی با تعمیق و تداوم مطالعات ادبی و قرائت مجلاتی چون مجله الکاتب طه حسین اندک اندک به وجود قریحه شعر در نهاد خویش پی برد و شروع به سرودن شعر کرد. بعدها این قریحه چندان در او شکفت که حاصل آن در قالب سه دیوان شعر منتشر شد.
در سال (1380 ق) "جماعة العلما"ای نجف مجله ای فرهنگی-اسلامی را راه اندازی کردند که سید محمدحسین فضل الله در کنار سید محمدباقر صدر و شیخ محمدمهدی شمس الدین از مدیران آن بود و سرمقاله های سال دوم این مجله را با عنوان (کلمتنا) (سخن ما) به رشته تحریر درآورد. سرمقاله نخست انتشار این مجله را سید محمدباقر با عنوان (رسالتنا) (رسالت ما) نگاشته است.

پیشنهاد کاربران

بپرس