محمد امین رسول زاده ( به ترکی آذربایجانی: Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ) ( تولد ۳۱ ژانویه ۱۸۸۴ – مرگ ۶ مارس ۱۹۵۵ آنکارا ) یکی از بنیان گذاران فرقهٔ دموکرات ایران، سردبیر روزنامهٔ ایران نو و از اندیشه پردازان سوسیال دموکراسی در جنبش مشروطه ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
محمد امین رسول زاده در ۳۱ ژانویه سال ۱۸۸۴ در روستای نوخانی در باکو به دنیا آمد. پدرش یک روحانی بود و او را در مدرسه «روس - مسلمان» به مدیریت سلطان مجید غنی زاده ثبت نام کرد. او تحصیلات عالی اش را در مدرسه فنی باکو به زبان روسی ادامه داد. نخستین سال های فعالیت انقلابی محمدامین رسول زاده که پایه گذار نه تنها جنبش استقلال ملی آذربایجان بلکه جمهوری دموکراتیک آذربایجان است، مصادف با همین سال ها است. جمهوری دموکراتیک آذربایجان نخستین جمهوری در جهان اسلام بود.
رسول زاده در سال ۱۹۰۲، زمانی که تنها ۱۷ سال داشت، «سازمان جوانان مسلمان» را بنیان گذاشت که از جمله اهداف آن، چاپ و پخش بیانیه و تبلیغشان در بین کارگران کارخانه ها بود و در این راستا نشریه ای به نام «همت» انتشار داد که بعدها «تکامل» نام گرفت. او در سال ۱۹۰۵ در جریان مبارزات انقلابی خود با استالین آشنا شد. آن موقع هر دو بیست ساله بودند و رسول زاده به عنوان روزنامه نگار کار می کرد. او مقاله هایی را برای انواع روزنامه های مخالف می نوشت و با گروه مساوات آذربایجان همکاری داشت. استالین نیز در باکو بود و کارگران شرکت نفت را علیه سرمایه داری تزار روسیه، رهبری می کرد. زمانی که مقامات رسمی امپراتوری روسیه تلاش کردند که استالین را دستگیر و زندانی نمایند، رسول زاده او را در آپارتمان شخصی اش پنهان کرده و جانش را نجات داده بود. وی در ۱۹۰۶ در روزنامه «قلم» مقاله می نوشت و آنگاه به سردبیری موقّت روزنامه رسید. او در این سال نیز سردبیری «تکامل» را عهده دار گردید.
رسول زاده که در تشکیل هویت نوین آذربایجان نقش داشت، بخش بزرگی از زندگی اش را صرف استقلال آذربایجان و ایجاد جریان روشنفکری در بین مردم آن منطقه کرد.
وی سرانجام بر اثر دیابت درگذشت.
در ۱۹۰۷ و در پی سرکوب سیاسی در روسیه با ۸۰۰ قفقازی ( ایرانی و غیرایرانی ) به ایران آمد و در دوران استبداد صغیر به همراه تعدادی از اعضای حزب همت ( که موسسش بود ) و سایر مشروطه خواهان در عمل فتح تهران بود.
پس از فتح تهران ( در ژوئیه ۱۹۰۹ ) و در دوره دوم مشروطه همراه کسانی چون سیدحسن تقی زاده و سلیمان میرزا اسکندری و سیدمحمدرضا مساوات، فرقهٔ دموکرات را بنیان نهاده و روزنامهٔ «ایران نو» ( ارگان رسمی حزب ) را انتشار دادند. او سردبیر این نشریه شد.
... [مشاهده متن کامل]
محمد امین رسول زاده در ۳۱ ژانویه سال ۱۸۸۴ در روستای نوخانی در باکو به دنیا آمد. پدرش یک روحانی بود و او را در مدرسه «روس - مسلمان» به مدیریت سلطان مجید غنی زاده ثبت نام کرد. او تحصیلات عالی اش را در مدرسه فنی باکو به زبان روسی ادامه داد. نخستین سال های فعالیت انقلابی محمدامین رسول زاده که پایه گذار نه تنها جنبش استقلال ملی آذربایجان بلکه جمهوری دموکراتیک آذربایجان است، مصادف با همین سال ها است. جمهوری دموکراتیک آذربایجان نخستین جمهوری در جهان اسلام بود.
رسول زاده در سال ۱۹۰۲، زمانی که تنها ۱۷ سال داشت، «سازمان جوانان مسلمان» را بنیان گذاشت که از جمله اهداف آن، چاپ و پخش بیانیه و تبلیغشان در بین کارگران کارخانه ها بود و در این راستا نشریه ای به نام «همت» انتشار داد که بعدها «تکامل» نام گرفت. او در سال ۱۹۰۵ در جریان مبارزات انقلابی خود با استالین آشنا شد. آن موقع هر دو بیست ساله بودند و رسول زاده به عنوان روزنامه نگار کار می کرد. او مقاله هایی را برای انواع روزنامه های مخالف می نوشت و با گروه مساوات آذربایجان همکاری داشت. استالین نیز در باکو بود و کارگران شرکت نفت را علیه سرمایه داری تزار روسیه، رهبری می کرد. زمانی که مقامات رسمی امپراتوری روسیه تلاش کردند که استالین را دستگیر و زندانی نمایند، رسول زاده او را در آپارتمان شخصی اش پنهان کرده و جانش را نجات داده بود. وی در ۱۹۰۶ در روزنامه «قلم» مقاله می نوشت و آنگاه به سردبیری موقّت روزنامه رسید. او در این سال نیز سردبیری «تکامل» را عهده دار گردید.
رسول زاده که در تشکیل هویت نوین آذربایجان نقش داشت، بخش بزرگی از زندگی اش را صرف استقلال آذربایجان و ایجاد جریان روشنفکری در بین مردم آن منطقه کرد.
وی سرانجام بر اثر دیابت درگذشت.
در ۱۹۰۷ و در پی سرکوب سیاسی در روسیه با ۸۰۰ قفقازی ( ایرانی و غیرایرانی ) به ایران آمد و در دوران استبداد صغیر به همراه تعدادی از اعضای حزب همت ( که موسسش بود ) و سایر مشروطه خواهان در عمل فتح تهران بود.
پس از فتح تهران ( در ژوئیه ۱۹۰۹ ) و در دوره دوم مشروطه همراه کسانی چون سیدحسن تقی زاده و سلیمان میرزا اسکندری و سیدمحمدرضا مساوات، فرقهٔ دموکرات را بنیان نهاده و روزنامهٔ «ایران نو» ( ارگان رسمی حزب ) را انتشار دادند. او سردبیر این نشریه شد.
