محمد نجیب الله احمدزی (۶ اوت ۱۹۴۷ – ۲۸ سپتامبر ۱۹۹۶)
(معروف به دکتر نجیب الله) پزشک، دیپلمات و آخرین رئیس جمهور حکومت جمهوری دموکراتیک افغانستان. در کابل به دنیا آمد، ولی پدرش اصالتاً از قوم احمدزی پشتون های ولایت پکتیا و در سال های دهه ی ۱۳۴۰ش وابسته ی تجاری کنسول گری افغانستان در پیشاور پاکستان بوده است. نجیب الله در سال ۱۳۴۰ از لیسه (دبیرستان) حبیبیه ی کابل فارغالتحصیل شد و در سال ۱۳۵۴ از دانشگاه کابل مدرک پزشکی گرفت. در سال ۱۳۴۴ به حزب دموکراتیک خلق پیوست و با مطالعه ی آثار مارکسیستی به سخنرانی در همایش های دانشجویی و حزبی پرداخت. طی تحصیلات دانشگاهی به خاطر فعالیت های حزبی اش به سرعت در تشکیلات سازمانی پیش رفت و در حلقه ی افراد نزدیک به ببرک کارمل، رهبر بخش جناح پرچم حزب، درآمد. در زمان کودتای هفتم اردی بهشت ۱۳۵۷، که منجر به سرنگونی رژیم محمد داود و استقرار دولت کمونیستی شد، رئیس اداره ی امور دانشجویان دانشگاه کابل بود. دولت کمونیستی افغانستان او را در تیر همان سال به سفارت افغانستان در تهران فرستاد، ولی به زودی به کشور فراخوانده شد. مدتی بعد به مسکو رفت و همراه با قوای شوروی در دی 1358 به کابل بازگشت و به عنوان رئیس دستگاه استخباراتی (اطلاعاتی) دولت تعیین شد. با روی کار آمدن گورباچف در شوروی و تغییر مواضعش در پایان دادن به جنگ در افغانستان، ببرک کامل از ریاست جمهوری افغانستان برکنار و نجیب الله در آبان 1365 جانشین او شد.
نجیب الله در دوره ی ریاست جمهوری خود اصلاحات گسترده ای در نظام و سیاست های حزبی وارد کرد، حتی نام حزب را به "حزب وطن" تغییر داد. او جرگه ی بزرگی را در سال ۱۳۶۶ برگزار کرد و این جرگه، قانون اساسی جدیدی را به تصویب رساند. در این قانون اساسی آزادی های زیادی برای شهروندان کشور، از جمله آزادی رسانه ها و تشکیل احزاب سیاسی تضمین شد. احترام به دین اسلام و پیروی از آن برای دولت الزامی شد و نجیب الله حتی خود در برخی از گردهمایی های مذهبی در کابل شرکت می کرد. خروج ارتش شوروی از افغانستان (بهمن ۱۳۶۷) و کودتای نافرجام شهنواز تنی، وزیر دفاع دولت نجیب الله، در ۱۶ بهمن ۱۳۶۸ از مهمترین رویدادهای نظامی دوره ی ریاست جمهوری او شمرده می شود.
با وجود تلاش زیاد او برای رسیدن به آشتی ملی و خروج ارتش سرخ از افغانستان، گروه های مجاهدین افغان همچنان به مبارزه ی خود با دولت او ادامه دادند. طی تصرف کابل توسط نیروهای برهان الدین ربانی و احمدشاه مسعود (اردی بهشت 1371)، نجیب الله به دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل پناه برد و حدود پنج سال در آنجا بود. با تصرف کابل به وسیله ی طالبان (27 سپتامبر 1996)، نجیب الله به همراه برادرش، در مقر سازمان ملل دستگیر و پس از شکنجه، نزدیک ارگ ریاست جمهوری افغانستان به دار آویخته شد.
(معروف به دکتر نجیب الله) پزشک، دیپلمات و آخرین رئیس جمهور حکومت جمهوری دموکراتیک افغانستان. در کابل به دنیا آمد، ولی پدرش اصالتاً از قوم احمدزی پشتون های ولایت پکتیا و در سال های دهه ی ۱۳۴۰ش وابسته ی تجاری کنسول گری افغانستان در پیشاور پاکستان بوده است. نجیب الله در سال ۱۳۴۰ از لیسه (دبیرستان) حبیبیه ی کابل فارغالتحصیل شد و در سال ۱۳۵۴ از دانشگاه کابل مدرک پزشکی گرفت. در سال ۱۳۴۴ به حزب دموکراتیک خلق پیوست و با مطالعه ی آثار مارکسیستی به سخنرانی در همایش های دانشجویی و حزبی پرداخت. طی تحصیلات دانشگاهی به خاطر فعالیت های حزبی اش به سرعت در تشکیلات سازمانی پیش رفت و در حلقه ی افراد نزدیک به ببرک کارمل، رهبر بخش جناح پرچم حزب، درآمد. در زمان کودتای هفتم اردی بهشت ۱۳۵۷، که منجر به سرنگونی رژیم محمد داود و استقرار دولت کمونیستی شد، رئیس اداره ی امور دانشجویان دانشگاه کابل بود. دولت کمونیستی افغانستان او را در تیر همان سال به سفارت افغانستان در تهران فرستاد، ولی به زودی به کشور فراخوانده شد. مدتی بعد به مسکو رفت و همراه با قوای شوروی در دی 1358 به کابل بازگشت و به عنوان رئیس دستگاه استخباراتی (اطلاعاتی) دولت تعیین شد. با روی کار آمدن گورباچف در شوروی و تغییر مواضعش در پایان دادن به جنگ در افغانستان، ببرک کامل از ریاست جمهوری افغانستان برکنار و نجیب الله در آبان 1365 جانشین او شد.
نجیب الله در دوره ی ریاست جمهوری خود اصلاحات گسترده ای در نظام و سیاست های حزبی وارد کرد، حتی نام حزب را به "حزب وطن" تغییر داد. او جرگه ی بزرگی را در سال ۱۳۶۶ برگزار کرد و این جرگه، قانون اساسی جدیدی را به تصویب رساند. در این قانون اساسی آزادی های زیادی برای شهروندان کشور، از جمله آزادی رسانه ها و تشکیل احزاب سیاسی تضمین شد. احترام به دین اسلام و پیروی از آن برای دولت الزامی شد و نجیب الله حتی خود در برخی از گردهمایی های مذهبی در کابل شرکت می کرد. خروج ارتش شوروی از افغانستان (بهمن ۱۳۶۷) و کودتای نافرجام شهنواز تنی، وزیر دفاع دولت نجیب الله، در ۱۶ بهمن ۱۳۶۸ از مهمترین رویدادهای نظامی دوره ی ریاست جمهوری او شمرده می شود.
با وجود تلاش زیاد او برای رسیدن به آشتی ملی و خروج ارتش سرخ از افغانستان، گروه های مجاهدین افغان همچنان به مبارزه ی خود با دولت او ادامه دادند. طی تصرف کابل توسط نیروهای برهان الدین ربانی و احمدشاه مسعود (اردی بهشت 1371)، نجیب الله به دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل پناه برد و حدود پنج سال در آنجا بود. با تصرف کابل به وسیله ی طالبان (27 سپتامبر 1996)، نجیب الله به همراه برادرش، در مقر سازمان ملل دستگیر و پس از شکنجه، نزدیک ارگ ریاست جمهوری افغانستان به دار آویخته شد.
wikijoo: محمد_نجیب_الله_احمدزی