محمد نادر شاه

دانشنامه آزاد فارسی

محمّد نادرشاه (۱۸۸۰ـ۱۹۳۳)
محمّد نادرشاه
(یا: سردار محمد نادرخان) پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۲۹ـ۱۹۳۳) از سلســــلۀ بارکزایی و پسر عموی امان الله خان افغان. از ۱۹۲۴ تا ۱۹۲۶/۱۳۰۲ تا ۱۳۰۴ش، وزیرمختار افغانستان در پاریس بود. پس از خلع و کناره گیری امان الله خان در ۱۹۲۹/۱۳۰۷ش، محمد نادرخان به کابل بازگشت و با حمایت انگلستان در اکتبر ۱۹۲۹/۱۳۰۷ش، کابل را تصرف و در آن شهر تاج گذاری کرد. پس از اعدام بچه سقا و هفده تن از همداستانش ، نیروهای شورشی غلام نبی را که مورد حمایت روس ها بودند، سرکوب و غلام نبی را نیز اعدام کرد (۱۹۳۲/۱۳۱۰ش). محمد نادرشاه در دهۀ ۱۹۳۰/۱۳۰۸ش، به اقدامات اصلاحی در زمینۀ کشاورزی، صنعت و معدن و ارتباطات دست زد و عده ای دانشجو را برای تحصیل به خارج از کشور اعزام کرد و قانون اساسی جدیدی به تصویب رسانید. در دوران حکومت او، میان نفوذ شوروی و انگلیس در افغانستان موازنه برقرار بود و امتیازات بین هر دو آن ها تقسیم می شد. نفوذ آلمان نیز در دوران او افزایش یافت . سرانجام در ۸ نوامبر ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، به دست یکی از وابستگان غلام نبی ، به قتل رسید و پس از او، پسرش ، محمد ظاهرشاه، به جایش نشست .

پیشنهاد کاربران

محمد نادر شاه یا محمد نادر خان پادشاه افغانستان که در ۲۱ فروردین ۱۲۶۲ برابر با ۹ آوریل ۱۸۸۳ ) در دهرا دون ( به هندی देहरादून، به انگلیسی Dehradun ) هندوستان به دنیا آمد و در سال ۱۹۲۹ به سلطنت افغانستان رسید.
...
[مشاهده متن کامل]

محمد نادرخان در زمرهٔ محافظان امیر حبیب الله خان خدمت می کرد، و دست آخر به فرماندهی کل ارتش وی منصوب گشت. بعد از آن که حبیب الله خان به قتل رسید، خیانتهای محمدنادرخان نیز برملا گشتند، پادشاه جوان افغان امان الله خان او را از فرماندهی کل قوا معزول نمود. نادرخان به بهانه ای علاج بیماری عازم اروپا گردید و در آنجا در تبانی با انگلیس دست به دسیسه چینی علیه دولت تازه بنیاد شاه امان الله زد، از جمله شاه را متهم به کفر نمود و عکسهای جعلی بی حجاب را از خانم شاه ( ملکه ثریا ) تهیه کرده در بین قبایل توزیع نمود همچنان عکس جعلی دیگری را تهیه کردند که گویا شاه در اروپا دست پاپ اعظم را بوسیده است، این همه دسایس محمد نادرخان و برادران باعث شدند تا روحانیون فرصت طلب که همواره از حکومت هند بریتانیا جیره می گرفتند علیه شاه مردم را تحریک نمودند. شاه بدون جنگ و خون ریزی تخت و تاج را رها کرد.
نادرشاه ( پدر ظاهر شاه آخرین شاه افغانستان ) ، پسر محمد یوسف خان برادر دوست محمدخان امیر پیشین افغانستان بود و پیش از رسیدن به سلطنت نادرخان نامیده می شد. در بیست و نه سالگی به خدمت قشون درآمد و در ۱۹۰۷م. به درجهٔ جنرالی رسید. در سومین جنگ انگلیس و افغان، به هند حمله کرد و تال را گرفت و به عنوان نجات بخش افغانستان شهرت یافت، و وقتی که صلح برقرار شد به وزارت جنگ رسید. در سال ۱۹۲۴ وزیر مختار افغانستان در پاریس گردید. در سال ۱۹۲۶ نادر خان شغل سیاسی خود را ترک گفت و مدتی در نیس گذراند، نادر کابل را تسخیر کرد و حکم اعدام حبیب الله و یارانش را صادر کرد که به تاریخ ۲۱ میزان ( مهر ) ۱۳۰۸ ه‍. ش ( ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ ) توسط قوای نادری تیر باران و پسان تر به دار آویخته شدند. البته حبیب الله کلکانی به حرمت قرآنی که محمدنادر امضا و مهر کرده بود و تعهد که او را نمی کشد و با ارسال این قرآن به کوهدامن، تن تسلیم شدن داد.
محمد نادر خان در ۲۳ میزان ( مهر ) ۱۳۰۸ خورشیدی در قصر سلام خانهٔ کابل در برابر اعیان و سران قبایل اعلام کرد که برای انتخاب پادشاه نو، باید لویه جرگه ( شورای بزرگ ) تشکیل شود؛ اما سران قبایل تشکیل لویه جرگه را لازم ندیدند و به پادشاهی او سر فرود آوردند. نادر خان رأی این مجمع را پذیرفته و در ۱۵ اکتبر ۱۹۲۹ م. به عنوان نادرشاه به تخت پادشاهی افغانستان نشست.

محمد نادر شاه
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/محمد_نادر_شاه

بپرس