محمدِ مقدم ( یا آن گونه که خود می نوشت: مهمد مُغدَم ) ( ۱۲۸۷ در تهران – ۱۳۷۵ در تهران ) ، زبان شناس ایرانی و متخصص زبان های باستانی ایران بود.
محمد مقدم شماره شناسنامه 986 صادره از تهران در سال ۱۲۸۷ در تهران متولد شد. پدرش عباس نام داشت. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامهٔ تحصیل به ایالات متحدهٔ آمریکا رفت، ولی تحصیلات را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت. در سال ۱۳۱۰ مجدداً راهی آمریکا شد و در ۱۳۱۷ درجهٔ دکتریِ خود را در رشتهٔ زبان شناسی از دانشگاه پرینستون دریافت کرد. از سال ۱۳۱۸ در دانشگاه تهران به تدریس زبان های اوستایی و فارسی باستان پرداخت. در سال ۱۳۳۹، به دعوت دانشگاه یوتا، که از وی خواسته بود تا کرسی تمدن ایران باستان را به عهده گیرد، سفری دیگر به آمریکا رفت. دکتر محمد مقدم در ۱۳۴۳ «گروه زبان شناسی همگانی» و زبان های باستانی ایران را در دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بنیاد گذاشت و تا ۱۳۴۷ مدیریت آن را به عهده داشت. همان سال، به تاریخ 1347/10/01 از دانشگاه تهران بازنشسته شد. تاریخ استخدام رسمی اش در دانشگاه تهران 1318/07/06 بود.
... [مشاهده متن کامل]
محمد مقدم، هم زمان با تدریس در دانشگاه، با همکاری چند تن از دانشمندان ازجمله صادق کیا و ذبیح بهروز، نشریهٔ ایران کوده را منتشر کرد. از مهم ترین کوشش های او، ابداع و سامان بخشیدن به واژه های موردنیاز پارسی به شیوهٔ علمیِ زبان شناسی بود که این تلاش را از جزوهٔ کوچکِ «راهنمای فارسی باستان» آغاز کرد و طی چند دهه ادامه داد. در زمینهٔ گویش شناسی، که این واژه را نخستین بار خودِ دکتر مقدم و همکارانش به کار بردند، اولین بار بود که در زبان فارسی بررسی هایی بر پایهٔ اصول علمی صورت گرفت و چند گویش ایرانی به روش علمی با هم سنجیده شدند.
او در زمینهٔ تاریخ آیین مهر نیز پژوهش هایی داشت. محمد مقدم معتقد بود که ریشهٔ نام خودِ او از زبان های ایرانی است و باید به صورت «مُغدَم» نوشته شود، و ازاین روی، همواره نام خود را «مهمد مُغدَم» می نوشت.
محمد مقدم ( مهمد مُغدَم ) در شانزده مهر ۱۳۷۵ بر اثر سانحهٔ اتومبیل در تهران درگذشت. در بهشت زهرای تهران قطعه ی 18 ردیف 70 دفن شد.
• چند نمونه از متن نوشته های فارسی باستان ( با شرح لغات )
• داستان جم
• متن اوستا ( با شرح لغات و ترجمه )
• راهنمای ریشهٔ فعل های ایرانی، ۱۳۱۳
• یک سند تاریخی از گویش آذری تبریز
• گویش های وفس و آشتیان و تفرش
• الفبای روسی
• سرود بنیاد دین زرتشت
• جستار دربارهٔ مهر و ناهید، ۱۳۵۶
• چهارشنبه سوری
• تاریخ شاهنشاهی هخامنشی، نوشتهٔ آلبرت اومستد ( ترجمه )
• تاریخ دریانوردی عرب در دریای هند، ۱۳۳۸ ( ترجمه )
• بازگشت به الموت ( مجموعه شعر ) ، ۱۳۱۴
• بانگ خروس ( مجموعه شعر ) ، ۱۳۱۳
• راز نیمه شب ( مجموعه شعر )
محمد مقدم شماره شناسنامه 986 صادره از تهران در سال ۱۲۸۷ در تهران متولد شد. پدرش عباس نام داشت. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، برای ادامهٔ تحصیل به ایالات متحدهٔ آمریکا رفت، ولی تحصیلات را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت. در سال ۱۳۱۰ مجدداً راهی آمریکا شد و در ۱۳۱۷ درجهٔ دکتریِ خود را در رشتهٔ زبان شناسی از دانشگاه پرینستون دریافت کرد. از سال ۱۳۱۸ در دانشگاه تهران به تدریس زبان های اوستایی و فارسی باستان پرداخت. در سال ۱۳۳۹، به دعوت دانشگاه یوتا، که از وی خواسته بود تا کرسی تمدن ایران باستان را به عهده گیرد، سفری دیگر به آمریکا رفت. دکتر محمد مقدم در ۱۳۴۳ «گروه زبان شناسی همگانی» و زبان های باستانی ایران را در دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بنیاد گذاشت و تا ۱۳۴۷ مدیریت آن را به عهده داشت. همان سال، به تاریخ 1347/10/01 از دانشگاه تهران بازنشسته شد. تاریخ استخدام رسمی اش در دانشگاه تهران 1318/07/06 بود.
... [مشاهده متن کامل]
محمد مقدم، هم زمان با تدریس در دانشگاه، با همکاری چند تن از دانشمندان ازجمله صادق کیا و ذبیح بهروز، نشریهٔ ایران کوده را منتشر کرد. از مهم ترین کوشش های او، ابداع و سامان بخشیدن به واژه های موردنیاز پارسی به شیوهٔ علمیِ زبان شناسی بود که این تلاش را از جزوهٔ کوچکِ «راهنمای فارسی باستان» آغاز کرد و طی چند دهه ادامه داد. در زمینهٔ گویش شناسی، که این واژه را نخستین بار خودِ دکتر مقدم و همکارانش به کار بردند، اولین بار بود که در زبان فارسی بررسی هایی بر پایهٔ اصول علمی صورت گرفت و چند گویش ایرانی به روش علمی با هم سنجیده شدند.
او در زمینهٔ تاریخ آیین مهر نیز پژوهش هایی داشت. محمد مقدم معتقد بود که ریشهٔ نام خودِ او از زبان های ایرانی است و باید به صورت «مُغدَم» نوشته شود، و ازاین روی، همواره نام خود را «مهمد مُغدَم» می نوشت.
محمد مقدم ( مهمد مُغدَم ) در شانزده مهر ۱۳۷۵ بر اثر سانحهٔ اتومبیل در تهران درگذشت. در بهشت زهرای تهران قطعه ی 18 ردیف 70 دفن شد.
• چند نمونه از متن نوشته های فارسی باستان ( با شرح لغات )
• داستان جم
• متن اوستا ( با شرح لغات و ترجمه )
• راهنمای ریشهٔ فعل های ایرانی، ۱۳۱۳
• یک سند تاریخی از گویش آذری تبریز
• گویش های وفس و آشتیان و تفرش
• الفبای روسی
• سرود بنیاد دین زرتشت
• جستار دربارهٔ مهر و ناهید، ۱۳۵۶
• چهارشنبه سوری
• تاریخ شاهنشاهی هخامنشی، نوشتهٔ آلبرت اومستد ( ترجمه )
• تاریخ دریانوردی عرب در دریای هند، ۱۳۳۸ ( ترجمه )
• بازگشت به الموت ( مجموعه شعر ) ، ۱۳۱۴
• بانگ خروس ( مجموعه شعر ) ، ۱۳۱۳
• راز نیمه شب ( مجموعه شعر )
