محمد عثمانی دوم

دانشنامه آزاد فارسی

محمد عثمانی دوم. محمّد عثمانی (۲) دوم (ادرنه ۸۳۲ ـ اسکدار ۸۸۶ق)
محمّد عثمانی دوم
(معروف به فاتح) هفتمین سلطان عثمانی (۸۴۸ـ۸۵۰ق/۱۴۴۴ـ۱۴۴۶م ؛ ۸۵۵ـ۸۸۶ق/۱۴۵۱ـ۱۴۸۱م )، فرزند مراد دوم. در دورۀ ولیعهدی حکمران ماگنسیا بود. در ۸۴۸ق پدرش ادارۀ کشور را به او سپرد، اما در همان سال به سبب جوان بودن محمد، خود فرماندهی سپاه عثمانی را برعهده گرفت و شاه مجارستان و متحدانش را در نبرد وارنا شکست داد و دوباره سلطنت را به محمد واگذاشت . دو سال بعد با تهدید ینی چری ها به شورش و با پافشاری صدراعظم ، خلیل پاشا، حکومت را به دست گرفت و محمد بار دیگر به ولیعهدی بازگشت (۸۵۰ق). سرانجام پس از مرگ مراد بنابه وصیت مکتوبش ، محمد با رؤیای فتح قسطنطنیه به سلطنت رسید (۸۵۵ق). او در ابتدا پیمان صلح والاکیا را تجدید کرد، برخی غائله های داخلی را فرونشاند و برای جلوگیری از شورش های احتمالی به عزل و نصب هایی دست زد. در ۸۵۶ق دژی در شمال استانبول بر ساحل اروپایی بُوسْفُور بنا نهاد تا ضمن نظارت بر آبراه بوسفور و قطع ارتباط بیزانس با دریای سیاه ، بتواند سپاهیان خود را از آن جا عبور دهد. با پایان گرفتن بنای دژ، وی با توپخانه های مجهز محاصرۀ قسطنطنیه را آغاز کرد و سرانجام شهر را گشود (۸۵۷ق) و از این پس به محمد فاتح شهرت یافت . این شهر نزدیک به ۵۰۰ سال پایتخت دولت عثمانی بود. فتح استانبول به دست وی ، نتایج اقتصادی ، سیاسی و نظامی مهمی به بار آورد و امپراتوری عثمانی را در شمار دولت های بزرگ جهان قرار داد. این رویداد واپسین اتفاق مهم قرون وسطا و به سبب تأثیرات ژرف آن در تاریخ ، به ویژه تاریخ اروپا، اروپاییان تاریخ آن را ابتدای قرون جدید دانسته اند. محمد فاتح در ۸۵۸، ۸۶۰ و ۸۶۱ق به جنگ صرب ها رفت و جنوب صربستان را تصرف کرد و به مقدونیه راه یافت . در ۸۶۱ق به بهانۀ فعالیت دزدان دریایی ، با ناوگانی جزایر اینوس ، امروس ، لمنوس و تاسوس در دریای اژه را تسخیر کرد. در ۸۶۴ق آتن و صربستان، به جز بلگراد، و در ۸۶۵ق مورۀ جنوبی را متصرف شد. در ۸۶۶ق جنوایی ها را در سه منطقه شکست داد. در ۸۶۹ق با شکست ونیزیان، موره را از آنان بازپس گرفت . در ۸۷۵ق با ناوگانی جزیرۀ نگروپونت (آغری بوز)، پایگاه اصلی ونیزی ها در اژه ، را تصرف کرد و در ۸۷۸ق اوزون حسن آق قویونلو را شکست داد. وی در ۸۸۰ق شهرهای کفه و آزاق (آزوف) را تصرف کرد و خانات کریمه را به اطاعت خود درآورد. در ۸۸۱ق استفان ، شاه مولداوی ، را در والتا آبا (آقدره ) شکست داد و سپس مجارها را از دالماسی و کرواسی بیرون راند. تا پایان ۸۸۳ق سراسر خاک آلبانی زیر سیطرۀ عثمانی قرار گرفت و کشمکش ۱۶ سالۀ میان عثمانی و ونیز به قرارداد صلحی در استانبول انجامید (۸۸۴ق). محمد فاتح در راه لشکرکشی به آسیا درگذشت. پیکرش را در جامع فاتح استانبول که خود بنا کرده بود، به خاک سپردند. وی پادشاهی دلیر، باکفایت ، و مدبّر در ادارۀ امور نظامی و سیاسی بود و دانشمندان ، شاعران و هنرمندان را می نواخت . خود شعر می سرود و عونی تخلص می کرد. بناهای بسیاری از او به یادگار مانده و آثار فراوانی به نام او ترجمه و تألیف شده است .

پیشنهاد کاربران

بپرس