محمد عثمانی اول. محمّد عثمانی (۱) اول (۷۸۱/۷۹۱ـ۸۲۴ق)
محمّد عثمانی اول
(معروف به محمد چلبی) پنجمین سلطان عثمانی (۸۱۶ـ۸۲۴ق/۱۴۱۳ـ۱۴۲۱)، جوان ترین فرزند بایزید یکم. پس از درگذشت پدر (۸۰۵ق) میان پسرانش سلیمان ، عیسی ، موسی و محمد بر سر جانشینی اختلاف افتاد. محمد در آماسیه ، عیسی در بورسه (بورسا) و سلیمان در ادرنه حکومت را به دست گرفتند. در این کشمکش ها محمد به کمک حکام قرامان اوغلو و ذوالقدر بورسه را از چنگ عیسی درآورد. عیسی به شرق گریخت و دیگر از او خبری نشد. موسی به تحریک محمد به روملی رفت و ادرنه را گرفت و سلیمان را کشت (۸۱۴ق). رقابت محمد و موسی بر سر تاج و تخت سرانجام با نبرد آن دو، و کشته شدن موسی ، به نفع محمد خاتمه یافت و او یازده سال پس از مرگ پدر به سلطنت رسید. محمد در آغاز با یکپارچه کردن متصرفات پدر، مصالحه با کشورهای مسیحی بالکان و همچنین دولت های ونیز و جنوا، برکناری قاپی قولاری ها، اصلاحات درون حکومتی و کارهای فرهنگی و رشته جنگ هایی در سراسر آناتولی ، ضمن تحکیم قدرت خود، برای احیای امپراتوری عثمانی کوشید. در ۸۱۷ق ازمیر را تصرف کرد و با دو یورش به قرامان ها (۸۱۷ و ۸۱۸ق) بسیاری از مناطق از دست رفته را پس گرفت . به سال ۸۱۸ق نیروی دریایی ونیز را در گالیپولی شکست داد و پس از آن مناطقی از بوسنی ، مجارستان و ناحیۀ قسطمونی را ضمیمۀ خاک عثمانی کرد. شورش های شیخ بدرالدین سماونه و مصطفی چلبی ـ دوزم مصطفی یا مصطفی کذاب که خود را پسر بایزید یکم می دانست و مدعی سلطنت بود ـ را به کمک وزیراعظم ، بایزید پاشا و پسرش مراد فرونشاند (۸۲۳ق) و سراسر سواحل غربی آناتولی را تسخیر کرد. او پادشاهی میانه رو و بااراده بود. در دورۀ او ادرنه برای نخستین بار پایتخت ثابت عثمانیان شد. یشیل جامع (مسجد سبز) در بورسه و اولوجامع در ادرنه از بناهای دورۀ اوست . آثاری به نام او تألیف و ترجمه شده است .
محمّد عثمانی اول
(معروف به محمد چلبی) پنجمین سلطان عثمانی (۸۱۶ـ۸۲۴ق/۱۴۱۳ـ۱۴۲۱)، جوان ترین فرزند بایزید یکم. پس از درگذشت پدر (۸۰۵ق) میان پسرانش سلیمان ، عیسی ، موسی و محمد بر سر جانشینی اختلاف افتاد. محمد در آماسیه ، عیسی در بورسه (بورسا) و سلیمان در ادرنه حکومت را به دست گرفتند. در این کشمکش ها محمد به کمک حکام قرامان اوغلو و ذوالقدر بورسه را از چنگ عیسی درآورد. عیسی به شرق گریخت و دیگر از او خبری نشد. موسی به تحریک محمد به روملی رفت و ادرنه را گرفت و سلیمان را کشت (۸۱۴ق). رقابت محمد و موسی بر سر تاج و تخت سرانجام با نبرد آن دو، و کشته شدن موسی ، به نفع محمد خاتمه یافت و او یازده سال پس از مرگ پدر به سلطنت رسید. محمد در آغاز با یکپارچه کردن متصرفات پدر، مصالحه با کشورهای مسیحی بالکان و همچنین دولت های ونیز و جنوا، برکناری قاپی قولاری ها، اصلاحات درون حکومتی و کارهای فرهنگی و رشته جنگ هایی در سراسر آناتولی ، ضمن تحکیم قدرت خود، برای احیای امپراتوری عثمانی کوشید. در ۸۱۷ق ازمیر را تصرف کرد و با دو یورش به قرامان ها (۸۱۷ و ۸۱۸ق) بسیاری از مناطق از دست رفته را پس گرفت . به سال ۸۱۸ق نیروی دریایی ونیز را در گالیپولی شکست داد و پس از آن مناطقی از بوسنی ، مجارستان و ناحیۀ قسطمونی را ضمیمۀ خاک عثمانی کرد. شورش های شیخ بدرالدین سماونه و مصطفی چلبی ـ دوزم مصطفی یا مصطفی کذاب که خود را پسر بایزید یکم می دانست و مدعی سلطنت بود ـ را به کمک وزیراعظم ، بایزید پاشا و پسرش مراد فرونشاند (۸۲۳ق) و سراسر سواحل غربی آناتولی را تسخیر کرد. او پادشاهی میانه رو و بااراده بود. در دورۀ او ادرنه برای نخستین بار پایتخت ثابت عثمانیان شد. یشیل جامع (مسجد سبز) در بورسه و اولوجامع در ادرنه از بناهای دورۀ اوست . آثاری به نام او تألیف و ترجمه شده است .
wikijoo: محمد_عثمانی_(۱)_اول_(۷۸۱/۷۹۱ـ۸۲۴ق)