محمد ظاهرشاه
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
محمّد ظاهِرْشاه (۱۹۱۴ـ۲۰۰۷)
محمّد ظاهِرْشاه
پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۳۳ـ۱۹۷۳) ، ظاهرشاه پسر محمد نادرشاه بود که در ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، پس از قتل پدرش، در ۱۹ سالگی به سلطنت نشست . در ابتدا قدرت واقعی حکومت در اختیار سه عموی با نفوذ او، محمود خان ، ولی خان و هاشم خان ، بود. هاشم خان که نخست وزیر بود در ۱۹۴۶/۱۳۲۴ش، به علت کهولت برکنار شد. در ۱۹۵۳/۱۳۳۱ش، ظاهرشاه در یک شبه کودتا با کمک ژنرال محمد داود خان، دست عموهای دیگر را از قدرت کوتاه کرد و داودخان نخست وزیر شد. ظاهرشاه اصلاحات امان الله خان و محمد نادرشاه را ادامه داد. در جنگ جهانی دوم بی طرفی افغانستان را حفظ کرد. اگر چه ظاهراً به شریعت اسلامی پای بند بود، بعدها تغییر سیاست داد که ازجمله آن اجرای برنامۀ رفع حجاب بود. در ۱۹۵۶/۱۳۳۴ش، برنامۀ توسعۀ پنج ساله ای را اجرا کرد. در زمان وی اختلافاتی بین افغانستان و پاکستان بر سر تأسیس ایالت پشتونستان بروز کرد که در ۱۹۶۱/۱۳۳۹ش، مرتفع گردید. دو سال بعد، موافقت نامه ای مرزی با چین امضا کرد. ظاهرشاه در ۱۹۶۳/۱۳۴۱ش، داودخان را از نخست وزیری برکنار و قانون اساسی جدیدی در سال بعد امضا کرد. وی کوشید تا در افغانستان مشروطۀ سلطنتی برقرار کند. تعدیل قدرت در افغانستان در زمان ظاهرشاه موفق نبود و در دَه سال پایان سلطنت او (۱۹۶۳ـ۱۹۷۳/۱۳۴۱ـ۱۳۵۱ش) پنج نخست وزیر عوض شدند. در ژوئیه ۱۹۷۳/۱۳۵۱ش، هنگامی که در ایتالیا بود، محمد داودخان با کمک افسران کمونیست نیروی هوایی افغانستان کودتا کرد. محمد ظاهرشاه رهبر مذهبی افغانستان هم محسوب می شد و لقب «المتوکل علی الله» داشت. او سال ها در ایتالیا به سر برد و پس از سقوط حکومت طالبان (۲۰۰۲/۱۳۸۰ش) به کشور خود بازگشت .
محمّد ظاهِرْشاه
پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۳۳ـ۱۹۷۳) ، ظاهرشاه پسر محمد نادرشاه بود که در ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، پس از قتل پدرش، در ۱۹ سالگی به سلطنت نشست . در ابتدا قدرت واقعی حکومت در اختیار سه عموی با نفوذ او، محمود خان ، ولی خان و هاشم خان ، بود. هاشم خان که نخست وزیر بود در ۱۹۴۶/۱۳۲۴ش، به علت کهولت برکنار شد. در ۱۹۵۳/۱۳۳۱ش، ظاهرشاه در یک شبه کودتا با کمک ژنرال محمد داود خان، دست عموهای دیگر را از قدرت کوتاه کرد و داودخان نخست وزیر شد. ظاهرشاه اصلاحات امان الله خان و محمد نادرشاه را ادامه داد. در جنگ جهانی دوم بی طرفی افغانستان را حفظ کرد. اگر چه ظاهراً به شریعت اسلامی پای بند بود، بعدها تغییر سیاست داد که ازجمله آن اجرای برنامۀ رفع حجاب بود. در ۱۹۵۶/۱۳۳۴ش، برنامۀ توسعۀ پنج ساله ای را اجرا کرد. در زمان وی اختلافاتی بین افغانستان و پاکستان بر سر تأسیس ایالت پشتونستان بروز کرد که در ۱۹۶۱/۱۳۳۹ش، مرتفع گردید. دو سال بعد، موافقت نامه ای مرزی با چین امضا کرد. ظاهرشاه در ۱۹۶۳/۱۳۴۱ش، داودخان را از نخست وزیری برکنار و قانون اساسی جدیدی در سال بعد امضا کرد. وی کوشید تا در افغانستان مشروطۀ سلطنتی برقرار کند. تعدیل قدرت در افغانستان در زمان ظاهرشاه موفق نبود و در دَه سال پایان سلطنت او (۱۹۶۳ـ۱۹۷۳/۱۳۴۱ـ۱۳۵۱ش) پنج نخست وزیر عوض شدند. در ژوئیه ۱۹۷۳/۱۳۵۱ش، هنگامی که در ایتالیا بود، محمد داودخان با کمک افسران کمونیست نیروی هوایی افغانستان کودتا کرد. محمد ظاهرشاه رهبر مذهبی افغانستان هم محسوب می شد و لقب «المتوکل علی الله» داشت. او سال ها در ایتالیا به سر برد و پس از سقوط حکومت طالبان (۲۰۰۲/۱۳۸۰ش) به کشور خود بازگشت .
wikijoo: محمد_ظاهرشاه_(۱۹۱۴ـ۲۰۰۷)
پیشنهاد کاربران
محمد ظاهرشاه که با عنوان رسمی اعلی حضرت معظم همایونی محمد ظاهرشاه خطاب می شد، آخرین شاه افغانستان بود که از سال ۱۳۱۲ تا ۱۳۵۲ هجری خورشیدی ( ۱۹۳۳ تا ۱۹۷۳م ) به مدت چهل سال، بر این کشور حاکم بود. ظاهرشاه از زمان پیدایش امپراتوری درانی در قرن هجدهم به بعد، طولانی ترین دوران حکومت بر افغانستان را داشت. او در دوران جنگ جهانی دوم و جنگ سرد موضع بی طرفی را برگزید و روابط دیپلماتیک افغانستان را با بسیاری از کشورها توسعه داد از جمله آمریکا و شوروی. در دهه ۱۳۳۰ ( ۱۹۵۰ ) ، محمد ظاهر شاه مدرنیته سازی کشور را آغاز و قانون اساسی جدیدی برای کشور تهیه کرد که منجر به نظام پادشاهی مشروطه شد. او از هیچ حزب خاصی طرفداری نمی کرد و توانست دوره ای از صلح پایدار را در افغانستان برقرار کند که اما پس از او از دست رفت.
... [مشاهده متن کامل]
در سال ۱۳۵۱ ( ۱۹۷۳ ) ، وقتی محمد ظاهرشاه برای درمان به ایتالیا سفر کرده بود، حکومت سلطنتی وی در کودتایی توسط پسرعمو و نخست وزیر سابقش، محمد داوود خان، سرنگون شد. محمد داوود خان نظام جمهوری تک حزبی را در کشور برقرار کرد و به ۲۲۵ سال سلطنت در افغانستان پایان داد. ظاهرشاه تا سال ۱۳۸۱ ( ۲۰۰۲ ) ، به حالت تبعید در شهر رُم ماند و پس از سقوط طالبان به افغانستان بازگشت. به او لقب «پدر ملت» را داده اند که تا زمان مرگ وی در سال ۱۳۸۶ ( ۲۰۰۷ ) ، این لقب را حفظ کرد.
بسیاری از مردم افغانستان، سلطنت او را طلایی ترین، آرام ترین و بهترین دوران تاریخ افغانستان می دانند.
محمد ظاهرشاه از پشتون های قوم بارکزی افغانستان است. «تبار پشتون» و «گرایش او به زبان فارسی»، به شخصیت محمد ظاهرشاه از سویی در میان «پشتون ها» و از سوی دیگر در میان «فارسیوانان» افغانستان اعتبار بخشید.
محمد ظاهر، در تاریخ ۲۳ مهر ۱۲۹۳ ( ۱۶ اکتبر ۱۹۱۴ ) ، کابل زاده شد. او فقط ۱۵ سال سن داشت که پدرش، محمد نادرخان با پایان دادن به حکمرانی ده ماهه امیر حبیب الله کلکانی بر تخت سلطنت در کابل نشست.
مادر محمد ظاهر، ماه پرور بیگم بود. همسر وی ملکه حمیرا نام داشت که در سال ۱۳۸۱ ( ۲۰۰۲ ) در رم درگذشت و پیکرش به کابل منتقل شد.
محمد نادر شاه، در تاریخ ۱۷ آبان ۱۳۱۲ ( ۸ نوامبر ۱۹۳۳ ) ، در مراسم اعطای جوایز اعضای یک تیم فوتبال، با شلیک گلوله یک نوجوان ( از قوم هزاره ) حاضر در مراسم، کشته شد. قاتل محمد نادرشاه، دانش آموزی به نام عبدالخالق ( دست پرورده خاندان امیر حبیب الله کلکانی ) بود که از عملکرد نادرشاه و پیشینیان او ناراضی بود.
... [مشاهده متن کامل]
در سال ۱۳۵۱ ( ۱۹۷۳ ) ، وقتی محمد ظاهرشاه برای درمان به ایتالیا سفر کرده بود، حکومت سلطنتی وی در کودتایی توسط پسرعمو و نخست وزیر سابقش، محمد داوود خان، سرنگون شد. محمد داوود خان نظام جمهوری تک حزبی را در کشور برقرار کرد و به ۲۲۵ سال سلطنت در افغانستان پایان داد. ظاهرشاه تا سال ۱۳۸۱ ( ۲۰۰۲ ) ، به حالت تبعید در شهر رُم ماند و پس از سقوط طالبان به افغانستان بازگشت. به او لقب «پدر ملت» را داده اند که تا زمان مرگ وی در سال ۱۳۸۶ ( ۲۰۰۷ ) ، این لقب را حفظ کرد.
بسیاری از مردم افغانستان، سلطنت او را طلایی ترین، آرام ترین و بهترین دوران تاریخ افغانستان می دانند.
محمد ظاهرشاه از پشتون های قوم بارکزی افغانستان است. «تبار پشتون» و «گرایش او به زبان فارسی»، به شخصیت محمد ظاهرشاه از سویی در میان «پشتون ها» و از سوی دیگر در میان «فارسیوانان» افغانستان اعتبار بخشید.
محمد ظاهر، در تاریخ ۲۳ مهر ۱۲۹۳ ( ۱۶ اکتبر ۱۹۱۴ ) ، کابل زاده شد. او فقط ۱۵ سال سن داشت که پدرش، محمد نادرخان با پایان دادن به حکمرانی ده ماهه امیر حبیب الله کلکانی بر تخت سلطنت در کابل نشست.
مادر محمد ظاهر، ماه پرور بیگم بود. همسر وی ملکه حمیرا نام داشت که در سال ۱۳۸۱ ( ۲۰۰۲ ) در رم درگذشت و پیکرش به کابل منتقل شد.
محمد نادر شاه، در تاریخ ۱۷ آبان ۱۳۱۲ ( ۸ نوامبر ۱۹۳۳ ) ، در مراسم اعطای جوایز اعضای یک تیم فوتبال، با شلیک گلوله یک نوجوان ( از قوم هزاره ) حاضر در مراسم، کشته شد. قاتل محمد نادرشاه، دانش آموزی به نام عبدالخالق ( دست پرورده خاندان امیر حبیب الله کلکانی ) بود که از عملکرد نادرشاه و پیشینیان او ناراضی بود.
