محمد ظاهرشاه
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
محمّد ظاهِرْشاه (۱۹۱۴ـ۲۰۰۷)
محمّد ظاهِرْشاه
پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۳۳ـ۱۹۷۳) ، ظاهرشاه پسر محمد نادرشاه بود که در ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، پس از قتل پدرش، در ۱۹ سالگی به سلطنت نشست . در ابتدا قدرت واقعی حکومت در اختیار سه عموی با نفوذ او، محمود خان ، ولی خان و هاشم خان ، بود. هاشم خان که نخست وزیر بود در ۱۹۴۶/۱۳۲۴ش، به علت کهولت برکنار شد. در ۱۹۵۳/۱۳۳۱ش، ظاهرشاه در یک شبه کودتا با کمک ژنرال محمد داود خان، دست عموهای دیگر را از قدرت کوتاه کرد و داودخان نخست وزیر شد. ظاهرشاه اصلاحات امان الله خان و محمد نادرشاه را ادامه داد. در جنگ جهانی دوم بی طرفی افغانستان را حفظ کرد. اگر چه ظاهراً به شریعت اسلامی پای بند بود، بعدها تغییر سیاست داد که ازجمله آن اجرای برنامۀ رفع حجاب بود. در ۱۹۵۶/۱۳۳۴ش، برنامۀ توسعۀ پنج ساله ای را اجرا کرد. در زمان وی اختلافاتی بین افغانستان و پاکستان بر سر تأسیس ایالت پشتونستان بروز کرد که در ۱۹۶۱/۱۳۳۹ش، مرتفع گردید. دو سال بعد، موافقت نامه ای مرزی با چین امضا کرد. ظاهرشاه در ۱۹۶۳/۱۳۴۱ش، داودخان را از نخست وزیری برکنار و قانون اساسی جدیدی در سال بعد امضا کرد. وی کوشید تا در افغانستان مشروطۀ سلطنتی برقرار کند. تعدیل قدرت در افغانستان در زمان ظاهرشاه موفق نبود و در دَه سال پایان سلطنت او (۱۹۶۳ـ۱۹۷۳/۱۳۴۱ـ۱۳۵۱ش) پنج نخست وزیر عوض شدند. در ژوئیه ۱۹۷۳/۱۳۵۱ش، هنگامی که در ایتالیا بود، محمد داودخان با کمک افسران کمونیست نیروی هوایی افغانستان کودتا کرد. محمد ظاهرشاه رهبر مذهبی افغانستان هم محسوب می شد و لقب «المتوکل علی الله» داشت. او سال ها در ایتالیا به سر برد و پس از سقوط حکومت طالبان (۲۰۰۲/۱۳۸۰ش) به کشور خود بازگشت .
محمّد ظاهِرْشاه
پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۳۳ـ۱۹۷۳) ، ظاهرشاه پسر محمد نادرشاه بود که در ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، پس از قتل پدرش، در ۱۹ سالگی به سلطنت نشست . در ابتدا قدرت واقعی حکومت در اختیار سه عموی با نفوذ او، محمود خان ، ولی خان و هاشم خان ، بود. هاشم خان که نخست وزیر بود در ۱۹۴۶/۱۳۲۴ش، به علت کهولت برکنار شد. در ۱۹۵۳/۱۳۳۱ش، ظاهرشاه در یک شبه کودتا با کمک ژنرال محمد داود خان، دست عموهای دیگر را از قدرت کوتاه کرد و داودخان نخست وزیر شد. ظاهرشاه اصلاحات امان الله خان و محمد نادرشاه را ادامه داد. در جنگ جهانی دوم بی طرفی افغانستان را حفظ کرد. اگر چه ظاهراً به شریعت اسلامی پای بند بود، بعدها تغییر سیاست داد که ازجمله آن اجرای برنامۀ رفع حجاب بود. در ۱۹۵۶/۱۳۳۴ش، برنامۀ توسعۀ پنج ساله ای را اجرا کرد. در زمان وی اختلافاتی بین افغانستان و پاکستان بر سر تأسیس ایالت پشتونستان بروز کرد که در ۱۹۶۱/۱۳۳۹ش، مرتفع گردید. دو سال بعد، موافقت نامه ای مرزی با چین امضا کرد. ظاهرشاه در ۱۹۶۳/۱۳۴۱ش، داودخان را از نخست وزیری برکنار و قانون اساسی جدیدی در سال بعد امضا کرد. وی کوشید تا در افغانستان مشروطۀ سلطنتی برقرار کند. تعدیل قدرت در افغانستان در زمان ظاهرشاه موفق نبود و در دَه سال پایان سلطنت او (۱۹۶۳ـ۱۹۷۳/۱۳۴۱ـ۱۳۵۱ش) پنج نخست وزیر عوض شدند. در ژوئیه ۱۹۷۳/۱۳۵۱ش، هنگامی که در ایتالیا بود، محمد داودخان با کمک افسران کمونیست نیروی هوایی افغانستان کودتا کرد. محمد ظاهرشاه رهبر مذهبی افغانستان هم محسوب می شد و لقب «المتوکل علی الله» داشت. او سال ها در ایتالیا به سر برد و پس از سقوط حکومت طالبان (۲۰۰۲/۱۳۸۰ش) به کشور خود بازگشت .
wikijoo: محمد_ظاهرشاه_(۱۹۱۴ـ۲۰۰۷)
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید