محمّد شاه سلجوقی (۴۷۴ـ۵۱۱ق)
از سلاطین سلجوقی. پس از درگذشت پدرش ملکشاه سلجوقی (۴۸۵ق)، مانند برادر دیگرش سنجر، مطیع برادر بزرگ تر خویش، برکیارق، شد و به فرمان او به امارت گنجه رفت. اما محمد به این اندازه اکتفا نکرد و در سال های میان ۴۸۶ تا ۴۹۲ق سراسر ارّان را به تصرف درآورد. درپی آن به تحریک مؤیدالملک، وزیر پیشین برکیارق، به دعوی پادشاهی و مخالفت با برادر خویش برخاست. سال های ۴۹۰ تا ۴۹۸ق از پادشاهی برکیارق، در جنگ با محمد سپری شد. محمد در ۴۹۲ق به بغداد نزد خلیفه مستظهر رفت و خلیفه به نام او خطبه خواند و به وی لقب «غیاث الدین» داد. او پنج بار با برکیارق جنگید و در این نبردها از کمک های برادرش سنجر، مهارت و کاردانی اداری مؤیدالملک و گروه نظامیه که به سود او می جنگیدند، بهره جست. این درگیری ها همچنان ادامه داشت تا این که در ۴۹۷ق میان آن ها صلح افتاد و قرار شد شمال غرب ایران، دیار بکر، الجزیره، موصل و سوریه زیر فرمان محمد باشد. سرانجام برکیارق در ۴۹۸ق درگذشت و درپی آن محمد به تخت شاهی برآمد و جنگ های خانگی پایان یافت. محمد سیزده سال پادشاهی کرد و در آن سال ها برادرش سنجر نایب السلطنه او در بلخ بود و از وی لقب «مَلِک» گرفت. او آخرین شاه از سلسلۀ سلاجقه بزرگ بود که با اقتدار و قدرت بر قلمرو سلجوقیان حکم راند. از رخدادهای مهم دوره پادشاهی وی می توان به درگیری با باطنیان اسماعیلی، تسخیر شاهدز در نزدیکی اصفهان و فرونشاندن شورش ابن عطاش و نیز دفع اسماعیلیۀ دژ خان لنجان در ۵۰۰ق و قتل سعدالملک آبی به اتهام همکاری با اسماعیلیان اشاره کرد. همچنین سپاه محمد چندبار به اَلَموت، مقر حسن صباح، یورش برد که البته توفیقی به دست نیاورد. محمد شاه در سال های پایانی زندگی اش برای جنگ با صلیبیان به شام یورش برد، اما کاری از پیش نبرد (۵۰۹ق) و دو سال بعد، در اصفهان درگذشت و پیکرش را در مدرسه ای در اصفهان به خاک سپردند.
از سلاطین سلجوقی. پس از درگذشت پدرش ملکشاه سلجوقی (۴۸۵ق)، مانند برادر دیگرش سنجر، مطیع برادر بزرگ تر خویش، برکیارق، شد و به فرمان او به امارت گنجه رفت. اما محمد به این اندازه اکتفا نکرد و در سال های میان ۴۸۶ تا ۴۹۲ق سراسر ارّان را به تصرف درآورد. درپی آن به تحریک مؤیدالملک، وزیر پیشین برکیارق، به دعوی پادشاهی و مخالفت با برادر خویش برخاست. سال های ۴۹۰ تا ۴۹۸ق از پادشاهی برکیارق، در جنگ با محمد سپری شد. محمد در ۴۹۲ق به بغداد نزد خلیفه مستظهر رفت و خلیفه به نام او خطبه خواند و به وی لقب «غیاث الدین» داد. او پنج بار با برکیارق جنگید و در این نبردها از کمک های برادرش سنجر، مهارت و کاردانی اداری مؤیدالملک و گروه نظامیه که به سود او می جنگیدند، بهره جست. این درگیری ها همچنان ادامه داشت تا این که در ۴۹۷ق میان آن ها صلح افتاد و قرار شد شمال غرب ایران، دیار بکر، الجزیره، موصل و سوریه زیر فرمان محمد باشد. سرانجام برکیارق در ۴۹۸ق درگذشت و درپی آن محمد به تخت شاهی برآمد و جنگ های خانگی پایان یافت. محمد سیزده سال پادشاهی کرد و در آن سال ها برادرش سنجر نایب السلطنه او در بلخ بود و از وی لقب «مَلِک» گرفت. او آخرین شاه از سلسلۀ سلاجقه بزرگ بود که با اقتدار و قدرت بر قلمرو سلجوقیان حکم راند. از رخدادهای مهم دوره پادشاهی وی می توان به درگیری با باطنیان اسماعیلی، تسخیر شاهدز در نزدیکی اصفهان و فرونشاندن شورش ابن عطاش و نیز دفع اسماعیلیۀ دژ خان لنجان در ۵۰۰ق و قتل سعدالملک آبی به اتهام همکاری با اسماعیلیان اشاره کرد. همچنین سپاه محمد چندبار به اَلَموت، مقر حسن صباح، یورش برد که البته توفیقی به دست نیاورد. محمد شاه در سال های پایانی زندگی اش برای جنگ با صلیبیان به شام یورش برد، اما کاری از پیش نبرد (۵۰۹ق) و دو سال بعد، در اصفهان درگذشت و پیکرش را در مدرسه ای در اصفهان به خاک سپردند.
wikijoo: محمد_شاه_سلجوقی_(۴۷۴ـ۵۱۱ق)
محمّدشاه سلجوقی ( ـ۵۸۳ق)
آخرین پادشاه (حک: ۵۷۹ـ۵۸۳ق) از سلاجقۀ کرمان ، پسر بهرام شاه . پس از کشته شدن عمویش ، تورانشاه ، با کمک قاتل او، رفیع الدین بر تخت نشست . وی در ۵۷۱ق برای مدتی کوتاه جانشین پدر شد، اما در همان سال سلطنت را به عمویش، ارسلان شاه دوم، واگذاشت. حکومتش با تسلط غُزان بر کرمان هم زمان بود . او برای رهایی از دست غُزان به اصفهان رفت و با سپاهیان طغرل بن ارسلان به کرمان بازگشت و غزان را منکوب کرد. اما پس از بازگشت سپاهیان طغرل به اصفهان ، غزان مجدداً بر کرمان چیره شدند. محمدشاه سلجوقی پس از چندی تلاش برای حفظ حکومت خود ، ناگزیر عازم سیستان شد و از آن جا به نزد شاهان غور رفت و پس از مدتی در غزنین درگذشت.
آخرین پادشاه (حک: ۵۷۹ـ۵۸۳ق) از سلاجقۀ کرمان ، پسر بهرام شاه . پس از کشته شدن عمویش ، تورانشاه ، با کمک قاتل او، رفیع الدین بر تخت نشست . وی در ۵۷۱ق برای مدتی کوتاه جانشین پدر شد، اما در همان سال سلطنت را به عمویش، ارسلان شاه دوم، واگذاشت. حکومتش با تسلط غُزان بر کرمان هم زمان بود . او برای رهایی از دست غُزان به اصفهان رفت و با سپاهیان طغرل بن ارسلان به کرمان بازگشت و غزان را منکوب کرد. اما پس از بازگشت سپاهیان طغرل به اصفهان ، غزان مجدداً بر کرمان چیره شدند. محمدشاه سلجوقی پس از چندی تلاش برای حفظ حکومت خود ، ناگزیر عازم سیستان شد و از آن جا به نزد شاهان غور رفت و پس از مدتی در غزنین درگذشت.
wikijoo: محمدشاه_سلجوقی_(_ـ۵۸۳ق)