[ویکی فقه] محمد بن یعقوب فیروزآبادی. «مجدالدین محمد بن یعقوب فیروزآبادی» مکنی به ابوطاهر (۷۲۹- ۸۱۷ ق) عالم لغوی، محدث ، مفسر ، سیره نویس، مؤلف قاموس و فقیه شافعی از احفاد شیخ ابواسحاق شیرازی (۳۹۶- ۴۷۶ ق) - فقیه بزرگ شافعی و رئیس نظامیه بغداد - بوده است.
اصل وی از فیروزآباد از توابع شیراز است اما در کازرون متولد شده است. در هفت سالگی قرآن را حفظ کرد و در هشت سالگی به شیراز نقل مکان کرد. مجدالدین دانش لغت و ادبیات را نزد پدرش فراگرفت. سپس نزد قوام الدین عبدالله بن محمود بن النجم و دیگر علمای شیراز تلمذ نمود. در جوانی به عراق سفر کرد. در شهر واسط نزد احمد بن علی دیوانی دانش قرائت های ده گانه مربوط به قرآن را فراگرفت و در بغداد محضر شرف عبدالله بن بکتاش را که قاضی بغداد و مدرس نظامیه بود درک کرد. بعدها ابن بکتاش به وی مسند تدریس در بغداد را داد. پس از عراق به آسیای صغیر (ترکیه)، شام و فلسطین ، مصر و هند رفت و همه جا با دانشمندان مجالست و تبادل نظر داشت.
رشد علمی
وی فقه را نزد محمد بن یوسف زرندی آموخت و در فراگیری دانش حدیث در دمشق از مشایخی چون حافظ ابن قیم جوزیه شاگرد ابن تیمیه حرانی استفاده نمود؛ همچنین تقی الدین سبکی و پسرش تاج الدین سبکی و ابن نباته، ابن خباز، احمد بن عبدالرحمن مرداوی احمد بن مظفر نابلسی و ابن جماعة از اساتید و مشایخ وی بوده اند. در قدس نیز مجلس قلقشندی را درک نمود. افرادی چون ابن حجر عسقلانی ، صلاح الدین صفدی، تقی الدین محمد بن محمد بن عبدالعزیز مصری معروف به ابن فهد و نیز برادرش، ابن مقری، شاکر بن عبدالغنی، محمد بن علی معروف به ابن الواحی، محمد بن مقبل حلبی، فخرالدین احمد بن محمد شیرازی از جمله شاگردان او بوده اند.
مقام علمی
فیروزآبادی بسیار اهل سفر بود. به هر شهر و دیاری که وارد می شد مورد استقبال متولیان آنجا قرار می گرفت. هوش و حافظه قوی وی تا دم مرگ برقرار بود و گزارش شده که همه جا سلاطین و حکام با اشتیاق مقدمش را گرامی می شمردند. وی در نهایت به زبید در یمن رفت و دو دهه باقیمانده از عمرش را در آنجا اقامت گزید. این شهر اکنون در استان حدیده واقع است و دیگر لغوی مشهور، مرتضی زبیدی، صاحب تاج العروس نیز بدان جا منتسب است. پادشاه یمن، ملک اشرف اسماعیل از وی به گرمی استقبال نمود و در بزرگداشتش بسیار کوشید و او را در کارهای علمی اش در کنف حمایت و کمک های مادی و معنوی خود قرار داد و منصب مهم قاضی القضاتی یمن را به وی بخشید و بعد به درجه شیخ الاسلامی یمن رسید. همچنانکه ذکر شد فیروزآبادی بیست سال آخر عمرش را در دوران اشرف و پسرش ناصر در یمن به سر برد و در خلال این مدت بارها به زیارت مکه رفت و در مدینه و طائف نیز مدت سه سال اقامت گزید.
وفات
...
اصل وی از فیروزآباد از توابع شیراز است اما در کازرون متولد شده است. در هفت سالگی قرآن را حفظ کرد و در هشت سالگی به شیراز نقل مکان کرد. مجدالدین دانش لغت و ادبیات را نزد پدرش فراگرفت. سپس نزد قوام الدین عبدالله بن محمود بن النجم و دیگر علمای شیراز تلمذ نمود. در جوانی به عراق سفر کرد. در شهر واسط نزد احمد بن علی دیوانی دانش قرائت های ده گانه مربوط به قرآن را فراگرفت و در بغداد محضر شرف عبدالله بن بکتاش را که قاضی بغداد و مدرس نظامیه بود درک کرد. بعدها ابن بکتاش به وی مسند تدریس در بغداد را داد. پس از عراق به آسیای صغیر (ترکیه)، شام و فلسطین ، مصر و هند رفت و همه جا با دانشمندان مجالست و تبادل نظر داشت.
رشد علمی
وی فقه را نزد محمد بن یوسف زرندی آموخت و در فراگیری دانش حدیث در دمشق از مشایخی چون حافظ ابن قیم جوزیه شاگرد ابن تیمیه حرانی استفاده نمود؛ همچنین تقی الدین سبکی و پسرش تاج الدین سبکی و ابن نباته، ابن خباز، احمد بن عبدالرحمن مرداوی احمد بن مظفر نابلسی و ابن جماعة از اساتید و مشایخ وی بوده اند. در قدس نیز مجلس قلقشندی را درک نمود. افرادی چون ابن حجر عسقلانی ، صلاح الدین صفدی، تقی الدین محمد بن محمد بن عبدالعزیز مصری معروف به ابن فهد و نیز برادرش، ابن مقری، شاکر بن عبدالغنی، محمد بن علی معروف به ابن الواحی، محمد بن مقبل حلبی، فخرالدین احمد بن محمد شیرازی از جمله شاگردان او بوده اند.
مقام علمی
فیروزآبادی بسیار اهل سفر بود. به هر شهر و دیاری که وارد می شد مورد استقبال متولیان آنجا قرار می گرفت. هوش و حافظه قوی وی تا دم مرگ برقرار بود و گزارش شده که همه جا سلاطین و حکام با اشتیاق مقدمش را گرامی می شمردند. وی در نهایت به زبید در یمن رفت و دو دهه باقیمانده از عمرش را در آنجا اقامت گزید. این شهر اکنون در استان حدیده واقع است و دیگر لغوی مشهور، مرتضی زبیدی، صاحب تاج العروس نیز بدان جا منتسب است. پادشاه یمن، ملک اشرف اسماعیل از وی به گرمی استقبال نمود و در بزرگداشتش بسیار کوشید و او را در کارهای علمی اش در کنف حمایت و کمک های مادی و معنوی خود قرار داد و منصب مهم قاضی القضاتی یمن را به وی بخشید و بعد به درجه شیخ الاسلامی یمن رسید. همچنانکه ذکر شد فیروزآبادی بیست سال آخر عمرش را در دوران اشرف و پسرش ناصر در یمن به سر برد و در خلال این مدت بارها به زیارت مکه رفت و در مدینه و طائف نیز مدت سه سال اقامت گزید.
وفات
...
wikifeqh: محمد_بن_یعقوب_فیروزآبادی