محمد بن علی خسروی سرخسی

[ویکی فقه] خسروی سرخسی، ابوبکر محمدبن علی، شاعر قرن چهارم می باشد.
از تاریخ تولد و زادگاه وی اطلاعی در دست نیست. ظاهرآ قدیم ترین آگاهی درباره او مطالب باخزری (متوفی ۴۶۷) در دِمْیَة القصر است. عُتبی از میان شاعران آل سامان، تنها به رودکی (متوفی ۳۲۹)، دقیقی (متوفی ح۳۶۷ـ۳۶۹) و خسروی اشاره کرده و ظاهرآ خسروی را همپایه چنین شاعرانی دانسته و باخرزی خسروی را حکیم خوانده است. فروزانفر (۱۳۵۴ش، ص ۳۶)، خسروی و شهید بلخی (متوفی ۳۲۵) را از بزرگان فارسی سرای اهل فلسفه به شمار آورده است. به نوشته عوفی، خسروی و منطقی (متوفی یکی از سالهای بین ۳۶۷ تا ۳۸۰) دو شاعر فارسی سرا و از مداحان صاحب بن عباد (متوفی ۳۸۵) بودند. دیگر ممدوحان خسروی، ابوالحسن ناصرالدوله سیمجور (متوفی ۳۷۷)، شمس المعالی قابوس بن وشمگیر (حک: ۳۶۶ـ۴۰۳) و کثیربن احمد بودند. خسروی از صاحب بن عباد و شمس المعالی قابوس مستمری دریافت می کرد و چون این دو با یکدیگر دشمنی داشتند، در این امر رقابت می کردند. خسروی به فارسی و عربی شعر می سرود. اشعار پراکنده ای از او در کتابهای لغت، تذکره ها و کتابهای فنون بلاغت، از جمله تذکره لباب الالباب عوفی، لغت فرس اسدی طوسی، حدایق السحر رشیدالدین وطواط، المعجم فی معاییر اشعارالعجم شمس قیس رازی باقی مانده است و در دِمْیَة القصر باخرزی برخی از اشعار عربی او آمده است.
زمان مرگ
زمان و محل درگذشت خسروی نیز مشخص نیست. بنابر قصیده ای که ابوبکر محمدبن عباس خوارزمی (متوفی ۳۸۳) در رثای او سروده، وی پیش از ۳۸۳ درگذشته است.