محمد بن حمزه فناری

[ویکی فقه] محمد بن حمزة بن محمد بن محمد رومی حنفی ملقب به شمس الدین و معروف به فناری از اکابر علمای عثمانی قرن نهم هجری است که در معانی و بیان و هیئت و قراءات و تمامی علوم متداوله، وحید عصر خود بود و یکی از چند رئیس علمی بوده که در آن زمان هر کدام در رشته ای متخصص و فرید عصر خود بوده اند.
محمد بن حمزة بن محمد بن محمد رومی حنفی ملقب به شمس الدین و معروف به «فناری»، «ابن فناری» و «علامه فناری» در صفر سال ۷۵۱ ه. ق چشم به جهان گشود و در سال ۸۳۴ ه. ق در سن ۸۴ سالگی به دیار باقی شتافت.
پدر محمد
در کتاب الشقائق النعمانیة فی علماء الدولة العثمانیة تالیف طاشکپری زاده که شرح حال نسبتا مفصلی را از زندگی شمس الدین فناری به دست می دهد در مورد پدر او حمزة بن محمد چنین آمده است: «سمعت من بعض الثقات ان مولانا حمزة والد المولی الفناری کان من تلامذة الشیخ صدر الدین القونوی و قرا علیه من تصانیفه مفتاح الغیب و اقراه علی ولده المولی الفناری ثم ان المولی المذکور شرحه شرحا وافیا...» اگر این گزارش درست باشد حمزة بن محمد نیز از عالمان و عارفان زمان خود به شمار می رفته هر چند همانند فرزندش از شهرت و اقتدار اجتماعی برخوردار نبوده است.
فرزندان
نام دو تن از فرزندان محمد بن حمزه فناری نیز در کتب تراجم دیده می شود که هر دو از شخصیت های مورد احترام و از عالمان روزگار خود بوده اند. این دو تن عبارتند از: ۱- محمدشاه که از هوش و ذکاوت فوق العاده ای برخوردار بوده تا آنجا که بعضی از جهت تیزهوشی و ذکاوت او را از پدرش برتر دانسته اند. او تالیفات متعددی داشته و جانشین پدرش در تدریس و پرورش شاگردان بوده است. ۲- مولی یوسف بالی که بعد از برادرش کرسی درس پدر به او واگذار شد. او فرزندی به نام حسن داشت که از مشاهیر علمای عثمانی بوده و در حساب و هیئت و تصوف و علوم شرعی و ادبی و ریاضی و غالب فنون متداول در عصر خویش تبحر داشته است.
موقعیت علمی و اجتماعی
...