محمد بن اسحق بحاثی زوزنی

[ویکی فقه] بَحّاثی ، ابوجعفر محمد بن اسحاق بحاثی زوزنی (د ۴۶۳ق / ۱۰۷۱م )، ادیب و قاضی در قرن پنجم زندگی می کرد.
وی از جدش محمد بن حسین بحاث نسب گرفته است ؛ نسبت زوزنی نیز شهر خاستگاه او زوزن (میان هرات و نیشابور) را نشان می دهد.
معرفی اجمالی
بحاثی در مدرسه سیوری در دروازه عَزْره از محلات نیشابور زندگی می کرد و در غزنه وفات یافت او علاوه بر ادب ، در حدیث نیز دستی داشته است ؛ اما شهرتش به سبب آثار و تالیفات متعددی است که در جد و هزل تالیف کرده بود در مورد دیوان شعرش ، یاقوت از قول محمد بن محمود نیشابوری در سرالسرور می گوید: شعرش بیش از ۲۰ هزار بیت است که در ۹ مجلد گردآمده علاوه بر این ، باخرزی و عبدالغافر فارسی دیوان او را دیده ، و پسندیده بودند. آنچه امروزه از اشعار وی باقی مانده ، ابیاتی است پراکنده که در منابع مختلفی چون دمیة القصر، تتمة الیتیمة، معجم الادباء آمده است . بحاثی علاوه بر شعر هجو که مایه شهرت او بوده ، در رثا، غزل ، وصف ، مدح و خمریات و فخر نیز شعر سروده بود.
مذهب بحاثی
بحاثی شاعر و ادیبی زبردست و نساخی ماهر بود، چندان که وی را زینت زوزن خوانده اند او که حنفی مذهب بود، نسبت به آیین تسنن تعصب بسیار می ورزید ؛ اما تعصب در دین مانع از آن نبود که وی با زبانی زهرآگین به هجو مردمان پردازد. او در این کار چندان افراط می ورزید که هیچ کس ، از گزند زبانش در امان نبود. بحاثی - چنانکه خود می گوید - هر کس را که می دید، نخست هجو وی در ذهنش نقش می بست .
مهارت در خط نسخ
...