محمد بلو

[ویکی فقه] محمد بلو از رهبران و فرمانروایان مسلمان مبارز افریقا در قرن سیزدهم هجری (نوزدهم میلادی) است.
وی فرزند عثمان دن فودیو بود که در ۱۲۳۳ ق/ ۱۸۱۷ جانشین پدرش گردید و حکومت سوکوتو به او رسید.
برقراری حکومت اسلامی
سوکوتو تلفیقی از یک دولت اسلامی و یک نظام سلطنتی حوصه ای بود، اما بلو حکومتی اسلامی را برقرار کرد. قاضیان و محتسبان مسلمان و ائمه جماعات را منصوب نمود و نظام مالیاتی و زمین داری را بر اساس موازین اسلامی وضع کرد. روابط بلو از آغاز خلافت خود با عبدالله (عمویش) به دلیل کنار گذاشته شدن وی از خلافت، با او به تیرگی گرایید. اما به دنبال نبرد «کالمبینا» که مواضع عبدالله در آن مورد تهدید قرار گرفت (۱۳۳۶ق/۲۱-۱۸۲۰) بلو به کمک وی شتافت و پس از جنگ در نشست مشترکی اختلاف، جای خود را به وحدت داد.
سیاست نظامی بلو
محمد بلو در دوران زمامداری خود با شورش های متعددی روبرو شد که نقطه اوج آن، نبرد گاواکوک در ۱۲۵۱ق/۱۸۳۵ بود. اودر این نبرد ائتلافی از مخالفانش را منهزم کرد. پس از این نبرد ائتلافی از مخالفانش را منهزم کرد. پس از این نبرد او سرحدات خود را امنیت بخشید، تعدادی از گروه های غیر مسلمان را با امپراطوری خویش متحد کرد و بر شورش های داخلی فایق آمد. علاوه بر آن، آنچه او انجام داد احداث یک رشته قلعه های نظامی پیرامون مرزهای مورد تهدید غربی، شمالی و شرقی امپراطوری خود بود و به شیوه ای که در دانش نظامی به «دفاع در عمق» مشهور است. آگاهی محمد بلو از این اصل حساس نظامی و توانایی او در کاربرد عملی آن، گواهی بر شایستگی وی در مقام یک متفکر نظامی بود.این استراتژی نظامی، در امر تحکیم امپراطوریش بسیار به او کمک کرد. قلعه های نظامی، هم برای دفاع بود و هم اتباع خلافت او از آنها استفاده می کردند. همچنین منزلگاه علمایی بود که برای انجام خدمات مذهبی و آموزشی مربوط به جمعیت های تازه مسلمان به آنجا می آمدند. در نتیجه، یکی از نتایج سیاست بلو در احداث قلعه ها و رباط ها کمک آنها به گسترش اسلام بود، زیرا که این شهرهای جدید حصار دار در اندک زمانی بهصورت مراکز جذب مردمی درآمد که برای داد و ستد و سایر مقاصد اجتماعی به آنجا می آمدند و در نتیجه هم با تعالیم اسلامی و هم با روش اسلامی زندگی آشنا می شدند. علاوه بر آن، در دوران حکومت بلو، قدرت اخلاقی و مهارت سیاسی وی تمایلات آشوبگرانه را تا حد زیادی مهار کرد.
سیاست اجتماعی بلو
...