[ویکی فقه] بُرکو، (بورقو/ بورکو)، نام محلّیِ رشته نخلستان های کناره جنوبی منطقه پستِ میان گرانکوه های تیبِستی و اِنِّدی، که از بحرالغزال تا دریاچه چاد امتداد یافته است.
فرانسویان، مناطق چراگاههای بودِله، جورَب، کورو، تورو و شمال مورچا را، که اقتصادش مکمل واحه هاست، و همچنین جنوب شرقی تیبستی با اِمیکوسی (۴۱۵، ۳ متر) را، که در حکم قلعه نظامی برکوست، به منطقه قدیمی برکو افزوده اند. این ناحیه، ذوزنقه ای است به مساحت ۰۰۰، ۲۳۰ کیلومتر مربع که قاعده بزرگش در جنوب حدود پانصد کیلومتر است، و میان نصف النهارهای ۱۵ و ۲۱ درجه شرقی در امتداد مدار ۱۶ درجه واقع شده، و رأسش با مرز لیبی ، میان نصف النهارهای ۱۹ و ۲۰ درجه و ۲۰ دقیقه، منطبق می شود.
اوصاف
فراز و نشیب زمین ، جز در تیبستی، ملایم است. فلاتی شنی از دامنه امیکوسی، با شیبی از ارتفاع هفتصد متری تا دویست متری به سوی جنوب و جنوب غربی فرو می آید و از آن جا به فروبار وسیع و شنی جورب و بودله می پیوندد. در مدار ۱۸ درجه شمالی، ردیفی از حوضه های پیاپی، از شمال غربی به جنوب شرقی، از نئگلکه به لارژو، فلات را به دو نیمه تقسیم می کند: شمال این فروبار را «وادی» هایی قطع می کند که از قلّه امیکوسی آغاز می شود و شیارها و نوارهای ناشی از آن وادی ها، سرانجام به برجستگی های ویرانه نمای «برخان ها»، یا تلماسه های هلالی شکل، منتهی می شود. فلات ، بخش به هم پیوسته و بدون بریدگی است و شیب ملایمی دارد. سه ردیف حوضه، ازجنوب غربی به شمال شرقی، در این شیب ملایم پیشروی می کند یا آن را دور می زند: کتل های پهناور و برخان ها و آبگیرهای عریض و کم عمق در فروبار بودله و جورب؛ فروبار مرکزی، رشته ای از درختان نخل که برخان ها و «نبکه ها» (توده های کوچک مثلثی شکل شن) از میان آن ها می گذرد، و بالاخره منطقه عمیق اونیانگا و دریاچه هایش که از گورو تا دامنه شرقی کوه امیکوسی، به سوی بالا می رود.
آب و هوا
آب و هوای برکو صحرایی است. از گرمترین ماه ها ـ فروردین تا شهریور ـ تا سردترین ماه ها که همراه بادهای مداوم شمال شرقی و آکنده از شن است، افت وخیز دما شدید است. شاخص خشکی هوا با تنزروفت (بایرترین قسمت صحرا یا بلاد عطش) قابل قیاس است. هر چند که میزان بارندگی در آن جا کم است، برخلاف صحرای مرکزی، این سرزمین دوره های طولانی و چندین ساله خشکسالی ندارد. هر سال بین اردیبهشت تا شهریور باران می بارد. وجود انبوه گیاهان منطقه، که در اطراف چشمه ها حالتی کم و بیش حارّه ای دارد، فقط حاصل این باران منظّم نیست؛ در حقیقت آب در برکو فراوان است: مردابهای شور دامنه امیکوسی، چشمه های آب شیرین یا شورِ فروبار مرکزی، آب هایی که شن درّه ها را سیراب می کند یا در سطح حوضه های جنوبی، یعنی دریاچه های اونیانگا ظاهر می شود. منشأ این آب ها احتمالاً طغیان وادی های امیکوسی است که از میان لایه های آتشفشانی نفوذ می کند و به ریگزارها فرو می رود تا دوباره در فروبارها نمایان شود.
نشانی از وجود بیشه ها
...
فرانسویان، مناطق چراگاههای بودِله، جورَب، کورو، تورو و شمال مورچا را، که اقتصادش مکمل واحه هاست، و همچنین جنوب شرقی تیبستی با اِمیکوسی (۴۱۵، ۳ متر) را، که در حکم قلعه نظامی برکوست، به منطقه قدیمی برکو افزوده اند. این ناحیه، ذوزنقه ای است به مساحت ۰۰۰، ۲۳۰ کیلومتر مربع که قاعده بزرگش در جنوب حدود پانصد کیلومتر است، و میان نصف النهارهای ۱۵ و ۲۱ درجه شرقی در امتداد مدار ۱۶ درجه واقع شده، و رأسش با مرز لیبی ، میان نصف النهارهای ۱۹ و ۲۰ درجه و ۲۰ دقیقه، منطبق می شود.
اوصاف
فراز و نشیب زمین ، جز در تیبستی، ملایم است. فلاتی شنی از دامنه امیکوسی، با شیبی از ارتفاع هفتصد متری تا دویست متری به سوی جنوب و جنوب غربی فرو می آید و از آن جا به فروبار وسیع و شنی جورب و بودله می پیوندد. در مدار ۱۸ درجه شمالی، ردیفی از حوضه های پیاپی، از شمال غربی به جنوب شرقی، از نئگلکه به لارژو، فلات را به دو نیمه تقسیم می کند: شمال این فروبار را «وادی» هایی قطع می کند که از قلّه امیکوسی آغاز می شود و شیارها و نوارهای ناشی از آن وادی ها، سرانجام به برجستگی های ویرانه نمای «برخان ها»، یا تلماسه های هلالی شکل، منتهی می شود. فلات ، بخش به هم پیوسته و بدون بریدگی است و شیب ملایمی دارد. سه ردیف حوضه، ازجنوب غربی به شمال شرقی، در این شیب ملایم پیشروی می کند یا آن را دور می زند: کتل های پهناور و برخان ها و آبگیرهای عریض و کم عمق در فروبار بودله و جورب؛ فروبار مرکزی، رشته ای از درختان نخل که برخان ها و «نبکه ها» (توده های کوچک مثلثی شکل شن) از میان آن ها می گذرد، و بالاخره منطقه عمیق اونیانگا و دریاچه هایش که از گورو تا دامنه شرقی کوه امیکوسی، به سوی بالا می رود.
آب و هوا
آب و هوای برکو صحرایی است. از گرمترین ماه ها ـ فروردین تا شهریور ـ تا سردترین ماه ها که همراه بادهای مداوم شمال شرقی و آکنده از شن است، افت وخیز دما شدید است. شاخص خشکی هوا با تنزروفت (بایرترین قسمت صحرا یا بلاد عطش) قابل قیاس است. هر چند که میزان بارندگی در آن جا کم است، برخلاف صحرای مرکزی، این سرزمین دوره های طولانی و چندین ساله خشکسالی ندارد. هر سال بین اردیبهشت تا شهریور باران می بارد. وجود انبوه گیاهان منطقه، که در اطراف چشمه ها حالتی کم و بیش حارّه ای دارد، فقط حاصل این باران منظّم نیست؛ در حقیقت آب در برکو فراوان است: مردابهای شور دامنه امیکوسی، چشمه های آب شیرین یا شورِ فروبار مرکزی، آب هایی که شن درّه ها را سیراب می کند یا در سطح حوضه های جنوبی، یعنی دریاچه های اونیانگا ظاهر می شود. منشأ این آب ها احتمالاً طغیان وادی های امیکوسی است که از میان لایه های آتشفشانی نفوذ می کند و به ریگزارها فرو می رود تا دوباره در فروبارها نمایان شود.
نشانی از وجود بیشه ها
...
wikifeqh: محله_بورکو