محقق کَرَکی، علی بن عبدالعالی (لبنان ۸۶۸ق ـ نجف ۹۴۰ق)
(یا: محقق ثانی) فقیه امامی و شیخ الاسلام دورۀ شاه طهماسب اول صفوی. در حوز ۀ پررونق آن روزگار کرَک درس خواند. فقه اهل سنت را در سوریه و مصر فراگرفت. در حدود ۹۰۹ق به نجف رفت، و در زمان شاه اسماعیل اول صفوی به ایران سفر کرد. شمس الدین محمد بن خاتون عاملی، علی بن هلال جزایری از استادان، و شیخ عبدالعالی میسی، ابن ابی جامع، شیخ عبدالنبی جزایری، صاحب کتاب رجالی حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، از شاگردان او بودند. شیخ علی منشار، جانشین او در شیخ الاسلامی و پدرزن شیخ بهایی نیز شاگرد او بود. فقه محقق ثانی افزون بر تأکید بر استدلال و ضمن نقد آرای مخالف، این ویژگی را هم داشت که به مباحث حکومتی مانند حدود اختیارات فقیه، نماز جمعه، خراج و مقاسمه که پیش تر کمتر بدان توجه می شد، می پرداخت. شاه طهماسب او را نایب الامام و سلطان واقعی و خود را کارگزار او می دانست و مقرر داشت که همگان از او اطاعت کنند، از این رو مقررات جاری مملکت و نیز عزل و نصب امامان جمعه را او انجام می داد. در ترویج تشیع بسیار کوشا بود و به عالمانی که می شناخت نامه می نوشت و از آنان می خواست که بدین منظور به ایران سفر کنند. وی مقرر کرده بود در هر شهری عالمی شیعی سکونت کند و عالمان سنی را از آن جا بیرون می کرد؛ از این رو او را «شیخ مروِّج» و «مروج المذهب» نیز گفته اند. نماز جمعه را در زمان غیبت واجب می دانست. در اواخر عمر به سببی نامعلوم به نجف رفت و همان جا گویا به طرزی مشکوک درگذشت. مهم ترین اثر او جامع المقاصد فی شرح القواعد، در شرح قواعد، اثر علامۀ حلی، است.
(یا: محقق ثانی) فقیه امامی و شیخ الاسلام دورۀ شاه طهماسب اول صفوی. در حوز ۀ پررونق آن روزگار کرَک درس خواند. فقه اهل سنت را در سوریه و مصر فراگرفت. در حدود ۹۰۹ق به نجف رفت، و در زمان شاه اسماعیل اول صفوی به ایران سفر کرد. شمس الدین محمد بن خاتون عاملی، علی بن هلال جزایری از استادان، و شیخ عبدالعالی میسی، ابن ابی جامع، شیخ عبدالنبی جزایری، صاحب کتاب رجالی حاوی الاقوال فی معرفة الرجال، از شاگردان او بودند. شیخ علی منشار، جانشین او در شیخ الاسلامی و پدرزن شیخ بهایی نیز شاگرد او بود. فقه محقق ثانی افزون بر تأکید بر استدلال و ضمن نقد آرای مخالف، این ویژگی را هم داشت که به مباحث حکومتی مانند حدود اختیارات فقیه، نماز جمعه، خراج و مقاسمه که پیش تر کمتر بدان توجه می شد، می پرداخت. شاه طهماسب او را نایب الامام و سلطان واقعی و خود را کارگزار او می دانست و مقرر داشت که همگان از او اطاعت کنند، از این رو مقررات جاری مملکت و نیز عزل و نصب امامان جمعه را او انجام می داد. در ترویج تشیع بسیار کوشا بود و به عالمانی که می شناخت نامه می نوشت و از آنان می خواست که بدین منظور به ایران سفر کنند. وی مقرر کرده بود در هر شهری عالمی شیعی سکونت کند و عالمان سنی را از آن جا بیرون می کرد؛ از این رو او را «شیخ مروِّج» و «مروج المذهب» نیز گفته اند. نماز جمعه را در زمان غیبت واجب می دانست. در اواخر عمر به سببی نامعلوم به نجف رفت و همان جا گویا به طرزی مشکوک درگذشت. مهم ترین اثر او جامع المقاصد فی شرح القواعد، در شرح قواعد، اثر علامۀ حلی، است.