محاصره زادار

محاصره زادار یا محاصره زارا ( کرواتی: Opsada Zadra، مجاری: Zára ostroma؛ ۱۰–۲۴ نوامبر ۱۲۰۲ ) ، اولین اقدام اصلی و جدی طی جنگ صلیبی چهارم و نخستین حمله شهری کاتولیک و تحت حمایت پاپ توسط صلیبیون کاتولیک بود. پس از شکست پادشاهی اورشلیم در برابر صلاح الدین ایوبی و ناکامی جنگ صلیبی سوم برای بازپس گیری شهر اورشلیم، اشتیاق اندکی در اروپاییان برای یک جنگ دیگر باقی مانده بود. اما نهایتاً، بارون های فرانسوی پذیرفتند، که در یک جنگ صلیبی دیگر شرکت کنند. صلیبیون برای این منظور، راه دریایی از طریق مدیترانه را برگزیدند. برای تأمین کشتی های مورد نیاز با انریکو داندولو، حاکم جمهوری ونیز، قرارداد بستند. داندولو کشتی ها را فراهم کرد، اما صلیبیان قادر به پرداخت هزینه های هنگفت آن نبودند؛ لذا داندولو از آن ها خواست که در عوض بدهی شان با حمله به شهر بندری زادار آن را تحت اطاعت جمهوری ونیز درآورند تا بار دیگر این جمهوری بر دریای آدریاتیک مسلط شود. در این زمان زادار تحت کنترل پادشاهی مجارستان و پادشاه آن ایمره بود که پس از سال ها کشمکش میان مجارستان و ونیز، سرانجام با شورش اهالی شهر، در سال ۱۱۸۳ تحت حاکمیت پادشاهی مجارستان درآمده بود. با وجود تهدید به تکفیر صلیبیون و ونیزی ها از جانب پاپ، صلیبیون به همراه نیروهای ونیز در نوامبر ۱۲۰۲ شهر را محاصره و پس از دو هفته، شهر را تسخیر و تاراج کردند. پس از غارت شهر، ونیز بار دیگر کنترل این شهر را در دست گرفت. پس از حمله به زادار و غارت آن، صلیبیون دوباره متوجه شدند که از عهده بازپرداخت اجاره کشتی های داندولو برنمی آیند. در همین اثنا آلکسیوس چهارم، شاهزاده تبعیدی بیزانسی، از صلیبیون درخواست کرد، که در ازای بازپس گیری امپراتوری، بدهی جمهوری ونیز را بپردازد. به همین دلیل رهبران صلیبی تصمیم گرفتند تا به قسطنطنیه بروند.
پس از سقوط امپراتوری روم غربی به دست اقوام مهاجر در قرن ۵ میلادی، افراد بازمانده از امپراتوری روم از شهر رم فرار کردند و عازم شمال شدند و توانستند کنترل شهرهای مهمی همچون ونیز و پیزا را در دست بگیرند و دولت شهری مستقل از امپراتوری روم شرقی که جایگزین روم غربی در منطقه شده بود، تشکیل دهند. جمهوری ونیز در نخستین گام توانست با کمک نجبای رومی، جمهوری خود را تشکیل دهد که در راس دوک قرار داشت که توسط شورای بزرگ ونیز انتخاب می شد و نوع حکومت، از نوع الیگارشی نجبا و تجار بود. این جمهوری تازه تأسیس به واسطه موقعیت منطقه ای و جغرافیایی خود ــ به صورت جزیره ای در کنار دریای آدریاتیک ــ توانست طی سده های ابتدایی قرون وسطی، تبدیل به یک قدرت بزرگ دریایی و تجاری در جنوب اروپا و مانعی بر سر ادامه فتوحات مسلمانان در شمال دریای مدیترانه شود. [ ۱]