محاصره دمشق

محاصره دمشق (۱۱۴۸). محاصرهٔ دمشق نبردی بود که از تاریخ ۲۴ تا ۲۹ ژوئیه سال ۱۱۴۸ میلادی میان صلیبیون و بوریان ( اتابکان دمشق ) در خلال جنگ دوم صلیبی به وقوع پیوست که در انتها منجر به شکست صلیبیون و از هم پاشیدن جنگ صلیبی دوم شد. دو نیروی بزرگ و اصلی که با فرمان پاپ اوژن سوم و دعوت برنارد کلروو برای برپایی جنگ صلیبی دوم به سرزمین مقدس اردوکشی کرده بودند، توسط لوئی هفتم، پادشاه فرانسه، و کنراد سوم، امپراتور مقدس روم رهبری می شدند. هر دو نیرو در طول حرکت در آناتولی به سمت سرزمین مقدس دچار وقایع فاجعه آمیزی شدند که منجر به از بین رفتن قسمت زیادی از قوایشان گشت. نخستین هدف صلیبیون بازپس گیری ادسا ( اورفا ) تعیین شده بود، اما هدف پادشاه اورشلیم، بالدوین سوم، و شوالیه های معبد، دمشق بود. سرانجام در شورای عکا، اشراف پادشاهی فرانسه، آلمان و اورشلیم تصمیم گرفتند که عازم دمشق شوند.
جنگجویان صلیبی تصمیم گرفتند تا از غرب، جایی که باغ های میوه غوطه آذوقه شهر را تأمین می کرد، به دمشق حمله کنند. آن ها به محض رسیدن به پشت دیوارهای شهر، محاصره را آغاز و از چوب درختان باغات برای تأمین ادوات محاصره استفاده کردند. جنگجویان صلیبی در ۲۷ ژوئیه تصمیم به یورش از سمت شرقی شهر که استحکامات نظامی آن ضعیف تر از سایر بخش ها بود، گرفتند. اما با رسیدن نورالدین زنگی همراه نیروهای کمکی، راه آنها با موقعیت ابتدایی شان قطع شد. با این وضعیت و انصراف اشراف و اربابان صلیبی، سه پادشاه به ناچار تن به عقب نشینی و رها کردن محاصره دادند و سرانجام تمام ارتش صلیبی بدون دستاورد خاصی در ۲۸ ژوئیه به سمت اورشلیم عقب نشینی کرد.
نخستین خصومت و برخورد میان صلیبیون و خاندان بوری، اتابکان شهر دمشق، در نخستین یورش های سال ۱۱۲۵ میلادی شکل گرفت و منتهی به نبرد مرج الصفر در سال ۱۱۲۶ شد که در آن صلیبیون با وجود شکست دادن ارتش بوریان در میدان نبرد، موفق به فتح شهر دمشق نشدند. [ ۱] در سال ۱۱۲۹، صلیبیون بار دیگر برای تصرف شهر اقدام کردند و در نزدیکی پل چوبی ( جسر الخشب ) در داریا در جنوب غربی شهر مستقر شدند، اما محاصره شهر ناموفق بود و پس از لشکرکشی به سمت جنوب، در نزدیکی حوران شکست خوردند. [ ۲] علاوه بر آن ارتش صلیبی به دلایل جوی همچون تندباد و رعدوبرق[ ۲] دیگر نتوانست به پیشروی خود در منطقه ادامه دهد و سرانجام به اورشلیم بازگشت. با این حال میکائیل سریانی با استناد به وقایع نامه باسیل بر شومنا، بیان داشته که بوریان در ازای عقب نشینی صلیبیون از دمشق، علاوه بر ۲۰ هزار دینار غرامت جنگ، باید سالیانه به پادشاهی اورشلیم خراج می دادند. [ ۳] با وجود اینکه صلیبیون در فتح دمشق ناکام ماندند اما در زمان عقب نشینی توانستند بانیاس را به قلمروی پادشاهی اورشلیم ضمیمه کنند. [ ۳]