محاسبه اندازه دانه در ریزساختارها زیرمجموعه متالوگرافی کمی محسوب می شود. در متالوگرافی وقتی دانه ها نمایان می شوند یکی از کارهای مهم همین گزارش و محاسبه اندازه دانه است و جزو اهداف متالوگرافی محسوب می شود.
ارگان هایی مثل کمیته بین المللی ASTM در حوزه متالوگرافی، روش هایی را ابداع کرده اند که چگونگی توصیف کمی ریزساختار مثل تعیین اندازه دانه ریزساختارها را شرح می دهند. در ادامه به سه روش اساسی آن که توسط ASTM بیان شده می پردازیم.
این روش یکی از روش های ساده اندازه گیری دانه محسوب می شود. سیستم کار به این صورت است که داخل تصویر ریزساختار خطوط صاف به طول برابر رسم می شود. سپس تعداد مرزدانه هایی که خطوط از آنها عبور کرده است شمارش می شود و میانگین آنها محاسبه می شود. طول خطوط صاف هم باتوجه به بزرگنمایی ریزساختار معلوم است. از تقسیم طول خطوط صاف، که باهم برابر هستند، بر میانگین تعداد مرزدانه های شمارش شده، اندازه متوسط دانه بدست می آید. البته امروزه این کار و محاسبات توسط کامپیوترها انجام می شوند. این روش معمولا برای دانه های که ابعاد یکنواخت ندارد استفاده می شود.
این روش برخلاف روش قبل نیازی به شمارش دانه وجود ندارد و می توان گفت ساده ترین روش تعیین اندازه دانه است. در این روش تصویر بدست آمده از متالوگرافی را با توجه میزان بزرگنمایی ( معمولا بزرگنمایی 100x ) ریزساختار با مجموعه ای از تصاویر درجه بندی شده از 1 تا 10 مقایسه کرده و با روش آزمایش و خطا اندازه دانه تخمین زده می شود. فرمول محاسبه به شرح زیر است:
N=2∧ ( n - 1 )
که N تعداد دانه ها در یک اینچ مربع است ( در بزرگنمایی 100x ) . n نیز عدد اندازه دانه در ASTM است ( همان اعداد 1 تا 10 ) . البته لازم به ذکر است که این روش به دلیل وجود خطای انسانی برای تحقیقات دقیق علمی از دقت لازم برخوردار نیست.
در این روش یک دایره روی تصویر ریزساختار درنظر گرفته می شود که داخل آن باید حداقل 50 دانه قرار داشته باشد. تعداد دانه ها برابر است با مجموع دانه های داخل دایره و نصف دانه هایی که توسط محیط دایره قطع شده است. سپس باتوجه به بزرگنمایی ریزساختار، یک عدد ضریب بزرگنمایی ( f ) وجود دارد که با ضرب آن در تعداد دانه ها، تعداد دانه های داخل یک میلی متر مربع بدست می آید. زمانی که این روش به صورت دستی انجام می شود بخاطر شمارش و علامت گذاری 50 دانه داخل دایره، طولانی تر از روش های دیگر است.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفارگان هایی مثل کمیته بین المللی ASTM در حوزه متالوگرافی، روش هایی را ابداع کرده اند که چگونگی توصیف کمی ریزساختار مثل تعیین اندازه دانه ریزساختارها را شرح می دهند. در ادامه به سه روش اساسی آن که توسط ASTM بیان شده می پردازیم.
این روش یکی از روش های ساده اندازه گیری دانه محسوب می شود. سیستم کار به این صورت است که داخل تصویر ریزساختار خطوط صاف به طول برابر رسم می شود. سپس تعداد مرزدانه هایی که خطوط از آنها عبور کرده است شمارش می شود و میانگین آنها محاسبه می شود. طول خطوط صاف هم باتوجه به بزرگنمایی ریزساختار معلوم است. از تقسیم طول خطوط صاف، که باهم برابر هستند، بر میانگین تعداد مرزدانه های شمارش شده، اندازه متوسط دانه بدست می آید. البته امروزه این کار و محاسبات توسط کامپیوترها انجام می شوند. این روش معمولا برای دانه های که ابعاد یکنواخت ندارد استفاده می شود.
این روش برخلاف روش قبل نیازی به شمارش دانه وجود ندارد و می توان گفت ساده ترین روش تعیین اندازه دانه است. در این روش تصویر بدست آمده از متالوگرافی را با توجه میزان بزرگنمایی ( معمولا بزرگنمایی 100x ) ریزساختار با مجموعه ای از تصاویر درجه بندی شده از 1 تا 10 مقایسه کرده و با روش آزمایش و خطا اندازه دانه تخمین زده می شود. فرمول محاسبه به شرح زیر است:
N=2∧ ( n - 1 )
که N تعداد دانه ها در یک اینچ مربع است ( در بزرگنمایی 100x ) . n نیز عدد اندازه دانه در ASTM است ( همان اعداد 1 تا 10 ) . البته لازم به ذکر است که این روش به دلیل وجود خطای انسانی برای تحقیقات دقیق علمی از دقت لازم برخوردار نیست.
در این روش یک دایره روی تصویر ریزساختار درنظر گرفته می شود که داخل آن باید حداقل 50 دانه قرار داشته باشد. تعداد دانه ها برابر است با مجموع دانه های داخل دایره و نصف دانه هایی که توسط محیط دایره قطع شده است. سپس باتوجه به بزرگنمایی ریزساختار، یک عدد ضریب بزرگنمایی ( f ) وجود دارد که با ضرب آن در تعداد دانه ها، تعداد دانه های داخل یک میلی متر مربع بدست می آید. زمانی که این روش به صورت دستی انجام می شود بخاطر شمارش و علامت گذاری 50 دانه داخل دایره، طولانی تر از روش های دیگر است.
