[ویکی فقه] با آنکه جرم محاربه در قرآن به صراحت بیان شده و مجازات آن اعلام شده است ولی در اینکه آیا مجازات های تعیین شده در آیه یاد شده از باب تخییر هستند یا ترتیب، میان فقها و مفسران اختلاف نظر وجود دارد.همچنین از حیث مشخص نمودن مصادیق آن با توجه به اعمال جنایت آمیزی که امروزه وجود دارد ممکن است میان فقها اختلاف نظر وجود داشته باشد. از این رو در این تحقیق نظرات فقها از جمله امام خمینی و مقایسه و بررسی آنها بیان شده است.
شارع مقدس به عنوان خالقی که مصلحت هر شخص را بهتر از او می داند به همه جنبه های زندگی فرد نظر داشته و روابط شخص را با خویشتن و جامعه و خالق در نظر گرفته است و انسان را به عنوان موجودی ممکن الخطا دانسته که گاهی پا بر حرمت ها می نهد و دید اسلام به این انسان به عنوان فردی بیمار و عنصری خطرناک نیست و دیدی انتقام جویانه ندارد، بلکه مجرم را انسانی خطاکار می داند که باید اصلاح شود تا علاوه بر آگاه کردن مجرم زمینه پیشگیری را نیز فراهم آورد. جرایم در اسلام بنابر آنکه سه نوع حق را مورد تجاوز قرار می دهند به سه دسته کلی تقسیم می شوند. حق الله، حق الناس و حق النفس، ولی بعضاً می بینیم که جرایمی وجود دارند که هدف مستقیم آنها سلب نظم و آرامش و امنیت عمومی است که محاربه از جمله آنهاست، جرمی که قرآن صریحاً آن را معرفی و مجازات آن را اعلام کرده است. در واقع اسلام این جرم را یکی از بزرگ ترین جرایم می داند و این نکته را می توان از عکس العمل شدید شرع در مقابل مرتکب نتیجه گرفت. هرچند حد محاربه به عنوان یکی از مجازات های تعیین شده در نظام جزایی اسلام به شمار می رود و به عنوان مجازات حدی محسوب می شود و به نظر می رسد که کمتر اختلافی در احکام آن میان فقیهان وجود داشته باشد، ولی با ملاحظه آیه «اِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یُحارِبونَ اللهَ وَ رَسوُلَهُ و یَسعَونَ فی الاَرضِ فَساداً اَن یُقَتَّلوُا اَو یُصَلَّبوُا اَو تُقَطَّعَ اَیدیِهم وَ اَرجُلُهُم مِن خِلافٍ او یُنفَوا مِنَ الاَرضِ ذلِکَ لَهُم خِزیٌ فی الدُّنیا وَ لَهُم فِی الآخِرَه عَذابٌ عَظیم؛
مائده/سوره۵، آیه۳۳.
برای روشن شدن بحث، ابتدا با معانی اصطلاحی محاربه آشنا می شویم و در ادامه، مباحث فقهی و حقوقی را بررسی می کنیم.
← معنای لغوی محاربه
آیه ای که برای جرم محاربه به آن اشاره شده است آیه ۳۳ سوره مبارکه مائده است، که صریح ترین آیه ای است که هم موضوع محاربه را بیان کرده و هم حکم آن را. در این آیه خداوند می فرماید: «اِنَّمَا جَزاءُ الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللّهَ و َرَسُولَهُ و َیَسْعَوْنَ فِی الاَرْضِ فَسَاداً اَن یُقَتَّلُواْ اَوْ یُصَلَّبُواْ اَوْ تُقَطَّعَ اَیْدِیهِمْ وَ اَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ اَوْ یُنفَوْاْ مِنَ الاَرْضِ ذَلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیَا وَ لَهُمْ فِی الآخِرَه عَذَابٌ عَظِیمٌ؛
مائده/سوره۵، آیه۳۳.
...
شارع مقدس به عنوان خالقی که مصلحت هر شخص را بهتر از او می داند به همه جنبه های زندگی فرد نظر داشته و روابط شخص را با خویشتن و جامعه و خالق در نظر گرفته است و انسان را به عنوان موجودی ممکن الخطا دانسته که گاهی پا بر حرمت ها می نهد و دید اسلام به این انسان به عنوان فردی بیمار و عنصری خطرناک نیست و دیدی انتقام جویانه ندارد، بلکه مجرم را انسانی خطاکار می داند که باید اصلاح شود تا علاوه بر آگاه کردن مجرم زمینه پیشگیری را نیز فراهم آورد. جرایم در اسلام بنابر آنکه سه نوع حق را مورد تجاوز قرار می دهند به سه دسته کلی تقسیم می شوند. حق الله، حق الناس و حق النفس، ولی بعضاً می بینیم که جرایمی وجود دارند که هدف مستقیم آنها سلب نظم و آرامش و امنیت عمومی است که محاربه از جمله آنهاست، جرمی که قرآن صریحاً آن را معرفی و مجازات آن را اعلام کرده است. در واقع اسلام این جرم را یکی از بزرگ ترین جرایم می داند و این نکته را می توان از عکس العمل شدید شرع در مقابل مرتکب نتیجه گرفت. هرچند حد محاربه به عنوان یکی از مجازات های تعیین شده در نظام جزایی اسلام به شمار می رود و به عنوان مجازات حدی محسوب می شود و به نظر می رسد که کمتر اختلافی در احکام آن میان فقیهان وجود داشته باشد، ولی با ملاحظه آیه «اِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یُحارِبونَ اللهَ وَ رَسوُلَهُ و یَسعَونَ فی الاَرضِ فَساداً اَن یُقَتَّلوُا اَو یُصَلَّبوُا اَو تُقَطَّعَ اَیدیِهم وَ اَرجُلُهُم مِن خِلافٍ او یُنفَوا مِنَ الاَرضِ ذلِکَ لَهُم خِزیٌ فی الدُّنیا وَ لَهُم فِی الآخِرَه عَذابٌ عَظیم؛
مائده/سوره۵، آیه۳۳.
برای روشن شدن بحث، ابتدا با معانی اصطلاحی محاربه آشنا می شویم و در ادامه، مباحث فقهی و حقوقی را بررسی می کنیم.
← معنای لغوی محاربه
آیه ای که برای جرم محاربه به آن اشاره شده است آیه ۳۳ سوره مبارکه مائده است، که صریح ترین آیه ای است که هم موضوع محاربه را بیان کرده و هم حکم آن را. در این آیه خداوند می فرماید: «اِنَّمَا جَزاءُ الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللّهَ و َرَسُولَهُ و َیَسْعَوْنَ فِی الاَرْضِ فَسَاداً اَن یُقَتَّلُواْ اَوْ یُصَلَّبُواْ اَوْ تُقَطَّعَ اَیْدِیهِمْ وَ اَرْجُلُهُم مِّنْ خِلافٍ اَوْ یُنفَوْاْ مِنَ الاَرْضِ ذَلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیَا وَ لَهُمْ فِی الآخِرَه عَذَابٌ عَظِیمٌ؛
مائده/سوره۵، آیه۳۳.
...
wikifeqh: محاربه_و_افساد_فی_الارض