مجموعه الردود علی الخوارج

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] مجموعه الردود علی الخوارج (فلاسفه المسلمین). مجموعة الردود علی الخوارج (فلاسفة المسلمین)، تألیف توماس آکویناس، فیلسوف مسیحی ایتالیایی، نقد و ردی بر نظریات فارابی، ابن سینا، غزالی و ابن رشد است که توسط نعمت‎الله ابو‎کرم مارونی از لاتین به عربی ترجمه و تحقیق شده است.
کتاب مشتمل بر مقدمه کتاب، زندگی‎نامه مترجم و متن کتاب در 102 فصل است. در نگارش این اثر آراء فلاسفه غیر مسیحی گاه با ذکر لفظ «فیلسوف» (که منظور در تمام کتاب ارسطوست)، گاه با ذکر نام (مثلاً ابن رشد یا ابن سینا)‎ و گاه با اشاره به نام کتاب (مثلاً مقولات ارسطو) مطرح و مورد نقد قرار گرفته است‎.
این اثر نقد نظریات فارابی و ابن سینا و غزالی و ابن رشد و علمای کلام از دیدگاه فلسفه مسیحی است. در مقدمه کتاب، نام «خوارج» در عنوان کتاب (مجموعه ردیه‎ها بر خوارج)، به غیر متدینین به دین مسیحیت تفسیر شده است. همچنین این کتاب از جمله آثار برجسته قدیس توماس از جهت دقت معانی و بلاغت تعبیر دانسته شده است؛ اما دشواری عبارات آن سبب شده که از ترجمه آن خودداری شود و این اثر هفت قرن تنها مورد استفاده آشنایان به زبان لاتین بوده است‎.‎
مترجم کتاب، حواشی و شروحی را بر مطالبی از متن که فهم آن وقت زیادی را از خواننده می‎گیرد نوشته است. به گفته خود او بیشتر این شروح برگرفته از فلاسفه غرب و مشهورترین فلاسفه عرب است‎.‎
در ابتدای اثر، شرح حال مارونی با معرفی خاندان و سیر زندگانی او آغاز شده است. در بخش تألیفات مطبوع و آماده طبع مارونی، از کتاب مورد بحث به‎عنوان پنجمین اثر مطبوع یاد شده است: «این کتاب را توماس آکویناس، بزرگ فلاسفه غرب به زبان لاتین در چهار جلد منتشر کرده و در آن دیدگاه علما و فلاسفه غیر مسیحی، به‎ویژه علمای مسلمان، مانند فارابی، ابن سینا، ابن رشد و غزالی را مورد مناقشه قرار داده و نظریات و مبانی آنها را منصفانه نقد کرده است». ‎کتاب حاضر جلد اول از این مجموعه چهار جلدی است که با عبارات بلیغ و با رعایت امانت و دقت به عربی ترجمه شده است‎.
تأثیر فلسفه ارسـطویی بـر آکویناس آن‎قـدر مـشخص‎ اسـت‎ که‎ کشف موارد اخـتلاف آنان بررسی دقیق‎تری را می‎طلبد. البته، یکی از‎ اختلافات‎ عمده و مشهور این است که توماس یک مـسیحی اسـت و سعی او بر این است که در‎ هـمان‎ حـال‎ کـه ارسـطوگرای خـوبی است، مسیحی خـوبی هـم باشد و مسائل نسبتاً مشکل هم‎ از‎ همین‎ تلاش برای وحدت این دو دیدگاه ناشی می‎شود. اما تقریباً بـه ‎دلیل ایـنکه یـک فیلسوف‎ مسیحی‎ بود‎، فلسفه او عناصری از ریشه‎های افـلاطونی یـا نـوافلاطونی را نـیز بـه خـود جذب کرده‎ است‎‎.

پیشنهاد کاربران

بپرس