[ویکی فقه] مجمل حکمی به لفظ دارای اجمال به حسب مراد جدّی گویند.
مجمل حکمی، مقابل مجمل حقیقی بوده و عبارت است از لفظی که در مراد استعمالی مدلول دلالت تصدیقی اولی ظهور دارد، ولی در مراد جدی مدلول دلالت تصدیقی ثانی ابهام و اجمال دارد، مثل لفظ «عالم» که به وسیله مخصص منفصل مجملی که بین متباینین مردد است تخصیص بخورد، مانند: «اکرم کل عالم» که به وسیله «لا تکرم زیدا العالم» تخصیص خورده است، و زید در بیرون میان زید بن بکر و زید بن خالد، مردد است و همین امر سبب اجمال مخصص و سرایت اجمال آن به عام می شود، ولی این اجمال حکمی است، نه حقیقی، زیرا ظهور عام در عموم منعقد شده است و از این رو مجمل نمی باشد، اما مراد جدی متکلم معلوم نیست و به همین دلیل، با آن همانند مجمل رفتار می شود.
مجمل حکمی، مقابل مجمل حقیقی بوده و عبارت است از لفظی که در مراد استعمالی مدلول دلالت تصدیقی اولی ظهور دارد، ولی در مراد جدی مدلول دلالت تصدیقی ثانی ابهام و اجمال دارد، مثل لفظ «عالم» که به وسیله مخصص منفصل مجملی که بین متباینین مردد است تخصیص بخورد، مانند: «اکرم کل عالم» که به وسیله «لا تکرم زیدا العالم» تخصیص خورده است، و زید در بیرون میان زید بن بکر و زید بن خالد، مردد است و همین امر سبب اجمال مخصص و سرایت اجمال آن به عام می شود، ولی این اجمال حکمی است، نه حقیقی، زیرا ظهور عام در عموم منعقد شده است و از این رو مجمل نمی باشد، اما مراد جدی متکلم معلوم نیست و به همین دلیل، با آن همانند مجمل رفتار می شود.
wikifeqh: مجمل_حکمی